İhale Davası

İdari yargılama hukukunda kural her bir idari işlem için ayrı dava açılmasıdır. Ancak belli şartların gerçekleşmesi durumunda birden çok idari işlem aleyhinde tek dava dilekçesiyle dava açılması mümkündür.

İYUK m.5/1’de, idari işlemlerin aralarında maddi veya hukuki bir bağlılık bulunması durumunda ya da işlemler arasında sebep sonuç ilişkisi oluşturabilecek bir bağın varlığı halinde tek dilekçeyle dava açılabileceği düzenlenmektedir. Anılan şartlardan yalnız birinin gerçekleşmesi yeterli olup tüm şartların beraber gerçekleşmesi aranmamaktadır.

İlgili maddede sayılan şartlar tek dilekçeyle dava açılması için öngörülmüş esasa ilişkin şartlar olarak kabul edilmektedir. Bu sebeple şartların her somut olay için ayrıca değerlendirilmesi gerekmektedir.Maddi yönden bağlılık, dava konusu idari işlemlerin aynı maddi olaydan doğmasını veya aynı idari eylemin birden çok idari işlemin tesisine sebep olması halinde söz konusudur.

Öte yandan Kanunda sayılmayan fakat yargı organlarının tek dilekçeyle dava açılmasına ilişkin aradığı bazı şartlar mevcuttur.

Usule ilişkin bu şartlar yargılamanın yapılabilmesi için Kanunda yer alan boşlukları doldurmaktadır. İlk olarak birden çok idari işlem için tek dilekçeyle dava açılabilmesi için, bu işlemlere karşı açılacak davalara bakmak, aynı yargı düzeninin ve aynı yargı yerinin görevi olmalıdır.İkinci olarak her iki işlem için de dava açma süresinin geçmemiş olması gereklidir. Üçüncü olarak her iki işlemin de idari işlem olması gerekir. Dolayısıyla bir dilekçeyle ilk derece mahkemesinde dava açarken aynı zamanda ilk derece mahkemesi tarafından verilen bir karara ilişkin kanun yolu başvurusu yapılamaz.

Tek dilekçeyle birden çok idari işlem için dava açılabilmesinin konumuz açısından incelenmesi gerekmektedir. Zira dava konusu olan işlemlere ilişkin uyuşmazlıklar için farklı yargılama usullerinin kabul edildiği hallerde tek dilekçeyle dava açılabileceği veya açılamayacağı yönünde bir hukuk kuralı bulunmamaktadır. Her iki uyuşmazlığın aynı yargılama usulüyle giderildiği durumlarda herhangi bir sorun bulunmamaktadır. Ancak farklı usullerin uygulanacağı durumlara ilişkin bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.

Danıştay, idarece verilen ihalenin iptali kararının iptaliyle bu süreçte uğranılan zararın giderilmesi için tazminat talep edilen bir davaya ilişkin temyiz incelemesinde ihalenin iptaline ilişkin uyuşmazlığın ivedi yargılama usulüyle giderilmesi gereken bir uyuşmazlık, diğerininse genel yargılama usulüyle giderilmesi gereken bir uyuşmazlık olduğunu tespit etmiştir. Mahkeme kararında, bu durumda açılacak davaların ilk inceleme usulleri, dava açma süreleri ve kanun yollarının farklı olduğunu ifade etmiştir.

Danıştay 13.D, E. 2017/1018, K. 2017/3335, T. 27/11/2017

Danıştay’a yapılan diğer bir başvurunun konusuysa ihaleye ilişkin Kamu İhale Kurulu kararının ve ihaleden yasaklanma kararının iptalidir. Mahkeme, Kamu İhale Kurulu kararının iptaline ilişkin uyuşmazlığın ivedi yargılama usulüne tabi olduğu, ihaleden yasaklama işlemininse genel usuller çerçevesinde sonuçlandırılması gereken bir işlem olduğu tespitinde bulunmuştur. Bu sebeple Mahkeme her iki işlem aleyhinde ayrı ayrı dava açılmasına ve dilekçenin reddine karar vermiştir.

Danıştay 13.D, E. 2020/65, K. 2020/273, T. 31/01/2020