ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından analizlerde kullanılan fiyat tekliflerinin bire bir analizlerde yer alan analiz girdilerine uygun olarak  alınan fiyat tekliflerine konu analiz girdileri için düzenlenen satış tutarı tespit tutanaklarının da aynı isimlerle düzenlendiği fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından Tebliği maddesinde yer alan “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim. ibaresine uygun olarak her bir fiyat teklifinde satış tutarı tespit tutanaklarındaki tarih ve sayıya da yer verilmek suretiyle kaşelendiği, ayrıca Tebliğ maddesinde yer alan düzenlemeye göre meslek mensubu, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyan ve emsal bedel beyanı ile Ek formları tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumlu olacağından dava konusu Kurul kararının anılan iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/3534
Karar No:2021/309

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : 1. (DAVALI) … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
2. (DAVALI YANINDA MÜDAHİL)
… Altyapı Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karayolları Genel Müdürlüğü 2. Bölge Müdürlüğü tarafından 04/02/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kırkağaç-Gelenbe Yolu Km:0+00-5+800 Arası Toprak Tevsiye, Sanat Yapıları ve Üst Yapı İşleri” ihalesine ilişkin olarak davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine dâir Kamu İhale Kurulu’nun (Kurul) … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davalı idare tarafından 04/02/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ihaleye ilişkin olarak 61 adet doküman satın alındığı, 24 istekli tarafından teklif verildiği, ihalede aşırı düşük teklif için sınır değerin 37.508.319,90-TL olarak belirlendiği, sınır değerin altında teklif sunan ve teklifleri geçerli olan 4 istekliden 06/03/2020 tarihli yazı ile aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, söz konusu yazı ekinde açıklama istenilen toplam 9 iş kalemine ilişkin detaylı analiz formatlarına yer verildiği, analiz formatlarında açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirtildiği, davacı tarafından ihale üzerinde bırakılan müdahilin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı iddialarıyla şikâyet başvurusunda bulunulduğu, şikâyet başvurusunun reddi üzerine yapılan itirazen şikâyet başvurusu sonucunda Kurul tarafından tesis edilen … tarih ve … sayılı karara karşı bakılan davanın açıldığı,
1) Analizleri tevsik edici belge olarak sunulan fiyat teklifi ve proforma faturaların, teklif verdikleri iştigal alanında faaliyet göstermeyen kişi veya şirketler tarafından düzenlendiğine yönelik davacı iddiası yönünden yapılan incelemede; müdahil tarafından fiyat analizlerinde kullanılan fiyat teklifleri ile ilgili olarak fiyat teklifi alınan firmalara ait oda faaliyet belgesi veya Ticaret Sicil Gazetesi’nin açıklama kapsamında sunulduğu, gerek fiyat teklifi alınan firmalarla ilgili sunulan belgelerden gerekse firmaların ticaret unvanlarından fiyat teklifi alınan firmaların teklife konu alanda faaliyet gösterdiklerinin anlaşıldığı, dava konusu Kurul kararının anılan iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
2) Kullanılan fiyat tekliflerinde, teklif edilen malın firmanın envanterinde bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi gerektiğine yönelik davacı iddiası yönünden yapılan incelemede; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1. maddesinin sadece teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağına ilişkin düzenlemelere ilişkin olduğu, anılan tutanaklara göre yapılacak açıklamalarda söz konusu malın firmanın envanterinde bulunma zorunluluğunun aranacağına ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığı, müdahil tarafından yapılan açıklamalarda teklife konu mal veya hizmet için satış tutarı tespit tutanağı ile açıklama yapıldığının anlaşıldığı, dava konusu Kurul kararının anılan iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
3) Piyasa teklifi ile oluşturulan analiz maliyetlerinde kullanılan birim maliyetlerin ticarî hayatın olağan durumuna ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığına yönelik davacı iddiası yönünden yapılan incelemede; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8. maddesinde istekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında yapılan açıklamaların, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmaması veya analiz fiyat tutarlarının teklif fiyatların üzerinde olması durumunda reddedileceği, bunun dışında istekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında yapılan açıklamaların, piyasa teklifi ile oluşturulan analiz maliyetlerinde kullanılan birim maliyetlerin ticarî hayatın olağan durumuna ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığından bahisle tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacağına ilişkin herhangi bir düzenleme olmadığı anlaşıldığından dava konusu Kurul kararının anılan iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
4.a) Fiyat teklifi ekinde sunulan SMMM/YMM faaliyet belgelerinin geçerlilik tarihlerinin fiyat teklifi ve eki tutanakların düzenleme tarihleri ile uyumlu olmadığı, SMMM/YMM faaliyet belgelerinde düzenleme ve geçerlilik sürelerinin belirsiz olduğuna yönelik davacı iddiası yönünden yapılan incelemede; ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından fiyat teklifi ile yapılan açıklamalar kapsamında sunulan “EK-O.6” numaralı satış tutarı tespit tutanaklarının serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlendiği, söz konusu meslek mensuplarına ilişkin TÜRMOB faaliyet belgesi ile fiyat teklifi veren firma ile yapılan sözleşmelerin de açıklama kapsamında ihaleyi gerçekleştiren idareye sunulduğu, söz konusu sözleşmelerden meslek mensubu ile firmalar arasındaki anlaşmanın süresinin 31/12/2020 tarihine kadar geçerli olduğu anlaşıldığından, dava konusu Kurul kararının anılan iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
4.b) Müdahil tarafından aşırı düşük teklif açıklaması ekinde sunulan tutanaklarda yer alması gereken yevmiye/işletme defteri ve envanter defteri tasdik makamı, tasdik tarihi ve numarası bilgilerinin eksik olduğuna yönelik davacı iddiası yönünden yapılan incelemede; ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından fiyat teklifi ile yapılan açıklamalar kapsamında sunulan EK-O.6 numaralı satış tutarı tespit tutanaklarında yevmiye/işletme defteri ve envanter defteri tasdik makamı, tasdik tarihi ve numarası bilgilerine yer verildiğinden dava konusu Kurul kararının anılan iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
4.c) Fiyat teklifi ve ekinde sunulan tutanaklar ile YMM/SMMM faaliyet belgelerinde yer alan adres bilgilerinin birbiri ile uyumlu olmadığına yönelik davacı iddiası yönünden yapılan incelemede; ihale üzerinde bırakılan müdahil tarafından fiyat teklifi ile yapılan açıklamalar kapsamında sunulan fiyat teklifindeki meslek mensubuna ilişkin kaşede yer alan adres, meslek mensubunun faaliyet belgesindeki adres ile EK-O.6 numaralı satış tutarı tespit tutanaklarında yer alan meslek mensubuna ilişkin adres bilgilerinin birbiri ile uyumlu olduğundan dava konusu Kurul kararının anılan iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
4.d) Firmanın son geçici vergi beyanname döneminde mali hareket olmasına rağmen aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak son geçici vergi beyanname dönemi verileri üzerinden değil bir önceki vergi beyanname dönemi üzerinden açıklama yapıldığına yönelik davacı iddiası yönünden yapılan incelemede; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.11. maddesinde Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesinin zorunlu olduğu, 04/02/2020 tarihli ihaleye göre son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin 2019/4 ve 2019/3 dönemleri olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından fiyat teklifi ile yapılan açıklamalar kapsamında sunulan EK-O.6 numaralı satış tutarı tespit tutanaklarının, Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan açıklamaya göre 2019/4 veya 2019/3 dönemlere ait olduğu anlaşıldığından dava konusu Kurul kararının anılan iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
4.e) Kullanılan piyasa fiyatları ve eki tutanaklarda teklife konu malzeme cinsi olarak idarece analizlerde belirtilen ifadeler aynen kullanılmasına rağmen özellikle geogrid zemin güçlendirme sistemlerinde teklif edilen malzemenin idarece istenen malzemenin teknik özelliklerine uygun olmadığına yönelik davacı iddiası yönünden yapılan incelemede; ihale üzerinde bırakılan müdahilin teklif mektubunda “Yukarıda ihale kayıt numarası ve adı yer alan ihaleye ilişkin ihale dokümanını oluşturan tüm belgeler tarafımızdan okunmuş, anlaşılmış ve kabul edilmiştir. Teklif fiyata dahil olduğu belirtilen tüm masraflar ve teklif geçerlilik süresi de dahil olmak üzere ihale dokümanında yer alan tüm düzenlemeleri dikkate alarak teklif verdiğimizi, dokümanda yer alan yükümlülükleri yerine getirmememiz durumunda uygulanacak yaptırımları kabul ettiğimizi beyan ediyoruz.” şeklinde beyana yer verildiği, fiyat teklifinde ise ihale kayıt numarası ile birlikte ihalenin adının da yer aldığı, fiyat teklifi alınan 120 Kn/m ve 150 Kn/m polyester elyaftan mamul, polimer kaplı, kaynak dikişli geogrid zemin güçlendirme sistemleri için malzemenin teknik şartnameye uygun malzeme olacağının taahhüt edildiği anlaşıldığından dava konusu Kurul kararının anılan iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
4.f) Müdahilin aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanılan satış tutarı tespit tutanaklarında firmaların sadece teklife esas malzemeye ait ağırlıklı ortalama birim satış fiyatının değil benzer ürünlerle birlikte genel ağırlıklı ortalama birim satış tutarını kullandığı, böylece olması gerekenden daha düşük birim fiyat belirlendiğine yönelik davacı iddiası yönünden yapılan incelemede; ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından analizlerde kullanılan fiyat tekliflerinin bire bir analizlerde yer alan analiz girdilerine uygun olarak “amonyum nitrat-fuel oil karışımı”, “çam kerestesi 2. sınıf”, “beton çelik çubuğu nervürlü ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C)”, “imalat yönünde çekme dayanımı 120 Kn/m ve 150 Kn/m polyester elyaftan mamul, polimer kaplı, kaynak dikişli geogrid zemin güçlendirme sistemleri” ve “C30/37 beton harcı gri renkte normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)” şeklinde alındığı, alınan fiyat tekliflerine konu analiz girdileri için düzenlenen satış tutarı tespit tutanaklarının da (Ek-O.6) aynı isimlerle düzenlendiği, fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1. maddesinde yer alan “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresine uygun olarak her bir fiyat teklifinde satış tutarı tespit tutanaklarındaki tarih ve sayıya da yer verilmek suretiyle kaşelendiği, ayrıca, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.10. maddesinde yer alan düzenlemeye göre meslek mensubu, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyan ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumlu olacağından dava konusu Kurul kararının anılan iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, analizleri tevsik edici belge olarak müdahil tarafından sunulan fiyat teklifi ve proforma faturaların teklif verdikleri alanda faaliyet göstermeyen kişi veya şirketler tarafından düzenlendiği, aşırı düşük teklif açıklamasında son geçici vergi beyanname döneminin kullanılmadığı, piyasa teklifi ile oluşturulan analiz maliyetlerinde kullanılan birim maliyetlerin ticarî hayatın olağan durumuna ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, fiyat teklifi ekinde sunulan SMMM/YMM faaliyet belgelerinin geçerlilik tarihlerinin fiyat teklifi ve eki tutanakların düzenleme tarihleri ile uyumlu olmadığı, amortisman hesaplamalarının yanlış yapıldığı, akaryakıta ilişkin fiyatların yanlış olduğu, teklif edilen malların müdahilin envanterinde bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, analizleri tevsik edici belge olarak sunulan fiyat tekliflerinin, teklif verilen iştigal alanında faaliyet gösteren firmalar tarafından düzenlendiği, satış tutarı tespit tutanağı ile açıklama yapılması halinde fiyat teklifine konu malın stokta bulundurulması zorunluluğunun bulunmadığı, ticarî hayatın olağan durumuna ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmayan aşırı düşük teklif açıklamaların değerlendirme dışı bırakılacağına dâir herhangi bir düzenleme bulunmadığı, satış tutarı tespit tutanaklarının serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlendiği, söz konusu meslek mensuplarına ilişkin TÜRMOB faaliyet belgesi ile fiyat teklifi veren firma ile yapılan sözleşmelerin de açıklama ekinde sunulduğu, anılan firmalar ile meslek mensuplarının arasındaki sözleşme süresinin fiyat teklifleri tarihi itibarıyla geçerli olduğu, açıklamaya ilişkin sunulan tutanaklarda yer alması gereken yevmiye/işletme defteri ve envanter defteri tasdik makamı, tarihi ve numarasının yer aldığı, fiyat teklifi ve ekindeki tutanaklar ile meslek mensubu faaliyet belgesinde yer alan adres bilgilerinin uyumlu olduğu, satış tutarı tespit tutanaklarının son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak düzenlendiği, fiyat tekliflerinin analizlerde yer alan analiz girdilerine tamamen uygun olarak hazırlandığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 27/01/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.