Aşırı düşük tekliflerde yaklaşık maliyetteki metrajlar ile isteklinin belirlemiş olduğu metrajlar arasında farklılık olabileceği

Aşırı düşük tekliflerde yaklaşık maliyetteki metrajlar ile isteklinin belirlemiş olduğu metrajlar arasında farklılık olabileceği hakkında.

Karar: Danıştay 13. Dairesinin 11.09.2012 tarih ve E:2012/371, K:2012/2139 sayılı kararı.

Özet: Bursa Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından 11.02.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Bursa Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası İnşaatı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Hisar İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine, Kamu İhale Kurulunun 23.05.2011 tarih ve 2011/UY.III-1708 sayılı kararı ile, “4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince, düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle, Gintaş İnş. Taah. ve Tic. A.Ş. tarafından açılan davada, Ankara 15. İdare Mahkemesinin 07.07.2011 tarih ve E:2011/1232 sayılı kararıyla “Dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulmasına” karar verilmesi üzerine, Kamu İhale Kurulunun 01.08.2011 tarih ve 2011/MK-167 sayılı kararıyla,

“1) Kamu İhale Kurulu’nun 23.05.2011 tarih ve 2011/UY.III-1708 sayılı Kararının Gintaş İnş. Taah. ve Tic. A.Ş.’nin aşırı düşük teklif açıklamaları ve teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçeleri ile ilgili hükümlerinin iptaline,

2) Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, Gintaş İnş. Taah. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edilerek, ihale işlemlerine devam edilmesi yönünde 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Bilahare, Ankara 15. İdare Mahkemesinin 30.12.2011 tarih ve E:2011/1232, K:2011/2320 sayılı kararı ile de “Dava konusu işlemin iptaline” karar verilmiştir.

Mahkeme kararına karşı Kurum tarafından yürütmenin durdurulması talepli olarak temyiz yoluna başvurulması üzerine bu defa Danıştay 13. Dairesinin 21.03.2012 tarih ve E:2012/371 sayılı kararıyla,

“Uyuşmazlığın niteliğine ve temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenlere göre İdare Mahkemesi kararının yürütmesinin durdurulmasına” karar verilmiştir.

Anılan kararın uygulanmasını teminen Kamu İhale Kurulunca 07.05.2012 tarih ve 2012/MK-144 sayılı karar ile,

“1) Kamu İhale Kurulunun 01.08.2011 tarih ve 2011/MK-167 sayılı kararının iptaline,

2) Kamu İhale Kurulu’nun 23.05.2011 tarih ve 2011/UY.III-1708 sayılı kararının Gintaş İnş. Taah. ve Tic. A.Ş.’nin aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin gerekçeleri doğrultusunda, anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilerek teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve ihale işlemlerine devam edilmesi hususunun, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem olarak belirlenmesine,” karar verilmiştir.

Temyiz incelemesi sonucunda Danıştay 13. Dairesi tarafından 11.09.2012 tarih ve E:2012/371, K:2012/2139 sayılı karar ile,

“…Davacı tarafından, dosyanın temyiz incelemesi aşamasında Dairemizce verilen 21.03.2012 tarih ve E:2012/371 sayılı yürütmenin durdurulması kararının kaldırılması istemiyle yapılan başvuru üzerine, Dairemizce 28.05.2012 tarihinde ara kararıyla uyuşmazlık konusu ihaleyi yapan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı’ndan;

1- Bursa Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası yapım işinde A.011 poz numarasında belirtilen “Q80 cm çapında 16-24 m arası” iş kalemi için idarece yaklaşık maliyete esas olmak üzere miktarın 9.000 olarak belirtilmesine karşın, davacı Gintaş İnşaat Taahhüt ve Ticaret A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında anılan iş kalemi miktarının 6.000 olarak belirtildiği görüldüğünden, ihaleye alt uygulama projesinde A.011 poz numarasında belirtilen “Q80 cm çapında fore kazık yapılması 16-24 m arası” iş kaleminin kaç adet olarak belirlendiğinin,

2- İdare tarafından A.011 poz numarasında belirtilen “Q80 cm çapında fore kazık yapılması 16-24 m arası” iş kalemi için yaklaşık maliyete esas metrajının 9.000 adet olarak belirlenmesine karşın, davacı Gintaş İnşaat Taahhüt ve Ticaret A.Ş.’nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında anılan iş kalemi miktarının 6.000 olarak belirtildiği ve bu miktarın idarece uygun bulunduğu görüldüğünden, idarenin metrajı ile davacının metrajı arasında 3.000 adetlik bir fark olduğu halde, idare tarafından hangi gerekçelerle davacının aşırı düşük teklif açıklamasının yeterli bulunduğunun,

3- Yine, davacı Gintaş İnşaat Taahhüt ve Ticaret Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, A.062 nolu iş kalemi için, uygulama projesine göre hesapladığı metrajla, idarenin aynı kalem için hesapladığı metraj arasında %39, A.031 iş kaleminde %27 ve A.064 iş kaleminde %24 oranında farklılık bulunmasına karşın, idare tarafından hangi gerekçelerle davacının aşırı düşük teklif açıklamasının yeterli bulunduğunun,

4- Kamu İhale Kurulu’nun 23.05.2011 tarih ve 2011/UY.III-1708 sayılı kararıyla Gintaş İnşaat Taahhüt ve Ticaret A.Ş.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması üzerine ihale üzerinde kalan firmanın A.011 poz numarasında belirtilen “Q80 cm çapında fore kazık yapılması 16-24 m arası” iş kalemi için uygulama projesine göre taahhüt ettiği fore kazık sayısıyla birlikte, yukarıda anılan iş kalemleri için taahhüt ettiği metrajların sorulmasına karar verilmiş;

Dairemizin 28.05.2012 tarihli ara kararına Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından verilen cevapta:       

1- Aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap veren isteklilerden dört tanesinin A.011 poz numaralı “Q80 cm çapında fore kazık yapılması 16-24 m arası (16 m hariç,24 m dâhil) “ iş kaleminin miktarını 6.000 civarında gösterdikleri, uygulama projesi üzerinde yeniden yapılan hesaplama sonucunda bu iş kaleminin miktarının 454 adet muhtelif boyda yaklaşık 6.010 olarak hesaplandığı;

2- Davacının aşırı düşük teklif sorgulamasında A.011 nolu poza ilişkin miktarı 5.990 olarak gösterdiği, bu miktarın aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap veren diğer üç firmanın miktar hesaplamalarıyla aynı denecek kadar yakın olduğu ve uygulama projesi üzerinde tekrar yapılan hesaplama sonucunda bu miktarın uygun olduğunun görülmesi nedeniyle davacı şirketin aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında bu kaleme ilişkin olarak yapmış olduğu açıklamalarının kabul edildiği;

3- A.062 pozuna ilişkin olarak; idarenin metrajlarında işin tamamında yapılacak asma tavan miktarının A.062 pozunda 19.800 metrekare ve A.017 pozunda 2.250 metrekare olmak üzere toplam 22.050 metrekare olduğu; davacı tarafından yapılan açıklamada ise A.062 pozunda 12.116,67 metrekare, A.017 pozunda ise 10.264,48 metrekare olmak üzere toplam 22.381,15 metrekare olduğu, bu nedenle isteklinin yapmış olduğu açıklamada imalat grupları arasında kayma olduğu, bu durumun ihaleye katılan bütün firmalar açısından geçerli olduğu ve ihale sürecini etkileyecek bir durum olmadığından davacının bu poza ilişkin açıklamalarının yeterli kabul edildiği;

A.031 pozuna ilişkin olarak; yaklaşık maliyetin hesaplanması kapsamında belirlenen idarenin metrajının 15.500 metrekare, davacının metrajının ise 11.468,05 olduğu, her iki metraj hesaplaması arasında 4.031,95 metrekare farkın olduğunun görüldüğü, aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap veren diğer isteklilerin aynı poz nolu iş kalemleri karşılaştırıldığında genel toplam itibarıyla birbirine yakın olduğu, diğer isteklilerin metraj değerlerinin davacının miktarlarından düşük olduğu, ihale kapsamında yapılacak işin anahtar teslim sözleşme ile yapılacak olması ve ihaleye katılan isteklilerin idare tarafından verilen proje, mahal listesi ve idari şartnameye uygun olarak işin tamamına teklif vermiş olmaları nedeniyle miktarsal farklılıklar önemli olmadığından davacı şirketin bu kaleme ilişkin yapmış olduğu açıklamanın kabul edildiği;

A.064 pozuna ilişkin olarak ise; idarece belirlenen yaklaşık maliyet cetvelinde bu pozun miktarının 63.000 kg, davacının metrajında ise 47.985,35 kg olduğundan her iki metraj arasında 15.014,65 kg farkın olduğu, davacı şirketin aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında sunmuş olduğu metrajlar kontrol edildiğinde, davacı tarafından binada yapılacak alüminyum doğrama profillerinin metrajlarının kilogram olarak çıkarıldığı, idare tarafından ise yaklaşık maliyette yer alan miktarların önce alüminyum doğrama yapılacak yüzeylerin metrekare cinsinden çıkarılıp toplam metrekare değerinin ortalama bir değer alınarak (1 metrekare = 12 kg) toplam miktar belirlendiğinden her iki miktar arasında ortaya çıkan farkın normal görüldüğü, aynı iş kalemine ilişkin olarak açıklama yapan diğer isteklilerin miktarlarının birbirine yakın olması ve isteklilerin proje ve mahal listelerine göre işin tamamına anahtar teslim götürü bedel teklif vermiş olmaları hususu da göz önüne alınarak bu kaleme ilişkin yapılan açıklamanın da kabul edildiği,

4- Dava konusu işlemden sonra ihale üzerine kalan isteklinin (müdahiller) teklifi sınır değerin üzerinde olduğundan, kendisine aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadığından bu isteklinin A.011 poz nolu iş kalemine ilişkin yapmış olduğu hesaplamalarda yer alan miktarların idarelerinde bulunmadığı belirtilmiştir.

Anahtar teslimi götürü bedel, sözleşme ile yapılacak işlerde, uygulama projelerine, mahal listesine ve teknik şartnameye uygun olarak tüm araç ve gereçler ile işçilik yüklenici tarafından karşılanmakta, iş tamamıyla bitirildikten sonra ihaleyi yapan idareye teslim edilmektedir. Bu kapsamda bir işi yapmak için teklif veren istekliler de işin tamamının bitirilmesini taahhüt ederek tekliflerini vermektedirler. Anahtar teslimi götürü bedel sözleşme ile yapılacak işlerde isteklilerin teklifine dayanak alınan metrajlar ile idare tarafından yaklaşık maliyet hesabında dayanak alınan metrajların bire bir örtüşmeyebileceği davalı idare tarafından da kabul edilmektedir.

Dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgeler ile 28.05.2012 tarihli ara kararımıza verilen cevabın birlikte incelenmesinden; ihale kapsamında yapılacak işlerden A.011 poz nosunda yer alan fore kazık sayısı idarenin yaklaşık maliyet hesabında 9.000 olarak gösterilmesine rağmen ara kararına verilen cevapta bu miktarın hatalı hesaplandığı, bu poza ait miktarın yeniden hesaplanması sonucunda bulunan miktarın yaklaşık olarak 6.010 adet olduğu ve aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap veren diğer isteklilerin metrajlarında yer alan miktarın da bu miktara yakın olduğu hususları göz önüne alındığında davacı şirketin metrajında bu miktarı 5.990 olarak belirtmesinin yeterli bir açıklama olarak kabul edilmesi gerektiği; davacının metrajlarında bina kapsamında yapılacak toplam asma tavan miktarının idarece belirlenen toplam asma tavan miktarından fazla olduğu, davacının açıklamasında asma tavan miktarlarına ilişkin pozlar arasında kayma olduğu, bu hususun da esasa etkili olmadığı dikkate alındığında davacının A.062 pozuna ilişkin olarak yapmış olduğu açıklamanın mevzuata uygun bulunduğu; A.031 nolu poza ilişkin olarak davacı dışındaki aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap veren diğer isteklilerin de davacı ile benzer metrajları teklif etmesi ve istekliler tarafından işin tamamının yapılacağının taahhüt edilerek bu doğrultuda teklif verildiği dikkate alındığında davacının bu poza ilişkin açıklamalarında mevzuata aykırı bir yön bulunmadığı; A.064 nolu poza ilişkin davacı tarafından yapılan açıklamada alüminyum doğrama profillerinin metrajlarının kilogram olarak çıkarıldığı, davalı idare tarafından ise alüminyum doğrama yapılacak yüzeylerin metrekare cinsinden çıkarılıp toplam metrekare değerinin ortalama bir değer alınarak (1 metrekare=12 kg) toplam miktarın belirlendiği dikkate alındığında her iki rakam arasında fark bulunması doğal olduğundan, davacı tarafından yapılan açıklamanın mevzuata uygun olduğu sonucuna varıldığından dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararı sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunmaktadır.

Dava konusu işlemin iptali yolunda verilen temyize konu Ankara 15. İdare Mahkemesi’nin 30.12.2011 tarih ve E:2011/1232, K:2011/2320 sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, temyiz istemleri yerinde görülmeyerek anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanmasına” karar verilmiştir.

***

Konu: Aşırı düşük tekliflerde yaklaşık maliyetteki metrajlar ile isteklinin belirlemiş olduğu metrajlar arasında farklılık olabileceği hakkında.

Karar: Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 19.09.2012 tarih ve Y.D. İtiraz No:2012/4369 sayılı kararı.

Özet: Denizli Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 29.07.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Denizli Belediyesi Terminal Kompleksi İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Utay İnş. A.Ş.-İntes Grup İnş. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi’nin 03.11.2011 tarih ve 47669 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.11.2011 tarihli dilekçe ile yaptığı itirazen şikayet başvurusu hakkında alınan 05.12.2011 tarihli ve 2011/UY.III-3986 sayılı karar ile; “4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,” karar verilmiştir.

Utay İnş. A.Ş. tarafından anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada Ankara 17. idare Mahkemesi tarafından 06.08.2012 tarih ve E:2012/212 sayılı karar ile “Yürütmenin Durdurulmasına” karar verilmiştir.

Anılan Mahkeme kararının uygulanmasını teminen 05.09.2012 tarihli ve 2012/MK-298 sayılı Kurul kararı ile “1) Kamu İhale Kurulu’nun 05.12.2011 tarihli ve 2011/UY.III-3986 sayılı kararının iptaline,

2) Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, Kur İnş. Tic. Ve San. A.Ş. tarafından belirlenen metrajlar ile idarece yaklaşık maliyetin hesaplanması aşamasında oluşturulan metrajlar arasındaki farklılığın yapının statiği ve inşaatın diğer temel unsurları açısından kabul edilebilir bir oran olup olmadığı konusunda teknik görüş alınmak suretiyle incelemenin yeniden gerçekleştirilmesine,” karar verilmiştir.

Daha sonraki aşamada Ankara 17. İdare Mahkemesi tarafından verilen karara karşı tarafımızca itiraz başvurusunda bulunulmuş olup, Ankara Bölge İdare Mahkemesi tarafından 19.09.2012 tarih ve Y.D. İtiraz No:2012/4369 sayılı kararında “…İncelenen olayda, ihaleyi yapan idarenin ihalede en avantajlı teklifi sunan Kur İnş. Tic. ve San. A.Ş.’den 58 adet iş kalemi için aşırı düşük teklif açıklaması istediği,42 adet girdi için ise açıklama istemediği; anılan firmanın teklif bedelinin oluşturulmasına ilişkin icmal ile hesap cetvelini açıklama kapsamında sunduğu; bu kapsamda 13 adet iş kaleminin birim fiyatının kamu kurumlarınca belirlenen kar hariç birim fiyatlara istekli tarafından belirlenen karın eklenmesi suretiyle oluşturulduğunun, aşırı düşük teklif açıklaması istenen diğer iş kalemleri için ise analizlerin ve analizlerde yer alan girdilerin fiyatlarını tevsik eden proforma faturaların sunulduğunun, analizlerde yer alan bazı girdiler için ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen rayiçlerin kullanıldığının ve analizlerde yer alan saatlik işçilik ücretlerinin saatlik asgari ücretin altında olmadığının idarece tespit edildiği; buna karşılık aşırı düşük teklif açıklaması istenen imalat kalemleri bakımından idarece hesaplanan metrajlar ile Kur İnş. Tic. ve San. A.Ş. tarafından hesaplanan metrajlar arasında +/- yönünde farklılıklar bulunduğunun da belirlendiği; bu kapsamda davalı idarenin, iş kapsamındaki “Satın alınan beton pompası kullanılmadan dökülen, basınç dayanım sınıfı C16/20 (BS16) olan hazır beton dökülmesi” vasıflı 16.057/1AB pozunda oluşan metraj farkının tolere edilebilir nitelikte olduğunu kabul ederek ilgili teklif sahibinin aşırı düşük açıklamasını yerinde bulduğu ve aksi yöndeki davacı iddiasını reddettiği anlaşılmış olup, söz konusu poz metrajının yaklaşık %20’sine karşılık gelen bu farklılığın (5.970 m3 yerine 4.747 m3) isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasını geçersiz hale getirip getirmeyeceğinin ve teklif sahibinin bu uygulamasının mevzuata uygun olup olmadığının irdelenmesi gerekir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalelerde ihale dokümanı içerisinde isteklilere metrajlar verilmediğinden istekliler tarafından hesaplanan metrajlar ile idarece yaklaşık maliyetin bulunması için hazırlanan metrajların tamamen aynı olmasının beklenemeyeceği açıktır. Bu noktada esas olan, isteklilerin fiyat analizinde kullandıkları birim metrajlarının imalat kaleminin tamamını ihale dokümanında yer alan uygulama projeleri, buna ilişkin mahal listeleri ve teknik şartnameye uygun olarak yapılıp yapılamayacağını göstermesidir.

İdarenin yaklaşık maliyete esas iş listesinde “Satın alınan beton pompası kullanılmadan dökülen, basınç dayanım sınıfı C16/20 (BS16) olan hazır beton dökülmesi” iş kalemi için öngördüğü miktar 5.970 m3 iken ihaleyi alan isteklinin fiyat analizinde bu iş kalemi için 4.747 m3 miktar öngörüldüğü ve aradaki 1.223 m3 tutarındaki (bu poz ipin yaklaşık %20) metraj noksanlığının açıklanamadığı, bu iş kalemi için maliyet azalmasına yol açan söz konusu metraj farkının nasıl tolere edileceğinin anlaşılmadığı davacı tarafça ileri sürülmüş ise de; iş kalemleri ipinde 200 ve 250 dozlu iki ayrı demirsiz beton kalemi daha bulunduğu,16.002 ve 16.003 poz sayılı bu işler ile uyuşmazlığa konu 16.057 poz ¡çerisinde yer alan hazır betonun toplam metrajının idarece 11.982 m3, ihale üzerinde kalan firmaca da 11.412 m3 olarak hesaplandığı, aradaki 570 m3 farkın bu iş kalemleri için öngörülen toplam metrajın %5’ini geçmediği; bu durumun imalat yönünden bir engel teşkil etmediğinin ve demirsiz beton vasfındaki bu beton türlerinin birbirleri yerine kullanılabileceğinin ihaleyi yapan idarece kabul edildiği; bunun yanında söz konusu iş kaleminin toplam teklif içerisindeki payının sadece %2 (16.008.869,-TL/323.982-TL) olduğunu, buna karşılık ihale üzerinde kalan firmanın açıklama istenen kalemler ipin öngördüğü maliyetin idarece hesaplanan maliyetten sadece 141.914-TL fazla olduğu; bu durumun da diğer kalemlerdeki metraj farkının bu kalemdeki metraj farkını tolere ettiğini gösterdiğini; 1.223 m3 tutarındaki metraj farkının bu iş kalemi için yaklaşık %20 oranında bir farka karşılık geldiği görülmekle birlikte, ihale üzerinde kalan firmanın bu kalem için 68,25/m3 birim maliyet teklif ettiği gözetildiğinde bu farkın toplam maliyette sadece 83.469,75-TL tutarında bir azalmaya yol açtığı ve bunun da toplam teklifin sadece binde biri oranına denk geldiği anlaşılmaktadır, İdarece tespit olunan yaklaşık maliyet tutarı 143.184.815,-TL iken ihalede en avantajlı birinci teklifin 87.420.000-TL, en avantajlı ikinci teklifin ise (davacı teklifi) 92.340.000,-TL olarak belirlendiği, bu durumda en avantajlı teklifin değerlendirme dışı bırakılması halinde idarenin ihale konusu iş için 4.920.000-TL tutarında daha yüksek bedel ödemek zorunda kalacağı, buna karşılık ihalede yüklenici tarafından açıklanamadığı ileri sürülen metraj farkının parasal karşılığının sadece 83.469,75-TL olduğu gözetildiğinde, Kur İnş. Tic. ve San. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının idarece uygun bulunmasında, aksi yöndeki davacı şikayetinin de davalı Kurumca reddedilmesinde kamu yararına ve hukuka aykırılık olmadığı sonucuna varılmaktadır.

Öte yandan, ihaleyi üstlenen firmanın söz konusu inşaat işinin tamamını ihale dokümanında yer alan uygulama projelerine, bunlara ilişkin mahal listelerine ve teknik şartnameye uygun olarak yapmayı kabul ve taahhüt ettiği açık olduğundan, bu taahhüde uyulup uyulmadığının idarece inşaat safhasında sürekli denetleneceği ve herhangi bir ihlal halinde gerekli yasal müeyyidelerin uygulanacağı” gerekçeleri ile “davalı itirazının kabulü ile yürütmenin durdurulması talebinin kabulüne yönelik alınan Ankara 17. İdare Mahkemesince verilen 06.08.2012 tarih ve E:2012/212 sayılı kararın kaldırılmasına” karar verilmiştir.

***

Konu: Aşırı düşük tekliflerde yaklaşık maliyetteki metrajlar ile isteklinin belirlemiş olduğu metrajlar arasında farklılık olabileceği hakkında.

Karar: Ankara 9. İdare Mahkemesinin 03.10.2012 tarih ve E:2012/1194 sayılı kararı.

Özet: Osmaniye İl Özel İdaresi’nce 12.04.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Osmaniye Merkez Mustafa Özden İ.Ö.O. Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak, Elitaş İnşaat Otomotiv ve Oto Kiralama Temizlik İşçilik Hizmetleri Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin 22.05.2012 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 01.06.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibi 11.06.2012 tarih ve 21237 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.06.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 27.06.2012 tarihli ve 2012/UY.II-2630 sayılı karar ile Can Altınışık İnş. Taah. Müh. Ltd. Şti. ve Güney Müh. İnş. Tes. San. ve Tic. Ltd. Şti.ne ait tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması yönünde “4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince, düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Aynı ihaleye ilişkin Can Altınışık İnş. Taah. Müh. Ltd. Şti.’nin 22.05.2012 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 31.05.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibi 08.06.2012 tarih ve 21125 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 07.06.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 27.06.2012 tarihli ve 2012/UY.II-2631 sayılı karar ile Can Altınışık İnş. Taah. Müh. Ltd. Şti. ve Güney Müh. İnş. Tes. San. ve Tic. Ltd. Şti.ne ait tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması yönünde “4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince, düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Davacı Güney Müh. İnş. Tes. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan Kurul kararlarının iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davada Ankara 9. İdare Mahkemesinin 03.10.2012 tarih ve E:2012/1194 sayılı kararında,

“Dava dosyasının incelenmesinden; Osmaniye İl Özel İdaresi Yatırım ve İnşaat Müdürlüğü tarafından 12.04.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Osmaniye Merkez Mustafa Özden İ.Ö.O. Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak,13 isteklinin ihaleye katıldığı, idarece geçerli olduğu tespit edilen teklif tutarları esas alınarak sınır değerin 1.559.028,30-TL olarak belirlendiği, bu değer altında teklif sunan beş istekliden ekinde örnek analiz formatı ve açılama istenilen iş kalemleri listesine yer verilen 13.04.2012 tarihli yazılar ile aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, söz konusu isteklilerden üç tanesinin açıklama sunmadığı, açıklama sunan Can Altınışık İnş. Taah. Müh. Ltd. Şti. ve davacı şirketin açıklamalarının uygun görülerek, ihalenin davacı şirket üzerinde bırakıldığı, ihaleye katılan diğer iki firma olan Elitaş İnşaat Otomotiv ve Oto Kiralama Temizlik İşçilik Hizmetleri Tic. ve San. Ltd. Şti. ve Can Altınışık İnş. Taah. Müh. Ltd. Şti.’nin itirazen şikayet başvuruları üzerine dava konusu işlemlerle; davacı şirketin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan analiz gidi veya birim fiyatlarına dayanak teşkil eden belgelerin kamu ihale mevzuatına uygun olarak sunulup sunulmadığı yönünden yapılan incelemede ise Özdemirciler tarafından “4+4 mm camlı 12 mm ara boşluk çıtalı yalıtım camları” girdisi için düzenlenen proforma fatura ile birlikte sunulan Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağında “mükellefin tespit yapılan döneme ait yasal defter tasdik bilgileri” kısmının boş bırakıldığı görüldüğü, söz konusu maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki eksiklik nedeniyle, ihale üzerinde bırakılan isteklini teklifinin Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.14 maddesi uyarınca, ayrıca anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen yapım işlerinde, idarece yaklaşık maliyete esas alınan metrajlarla, isteklilerin metrajlarının birebir örtüşmesi mümkün olmamakla birlikte, davacı tarafından açıklama talep edilen kalemlerde esas alınan metrajlarda idarenin metrajlarından önemli sayılacak ölçüde düşük olan kalemler bulunduğu anlaşılması nedeniyle davacının teklifinin bu gerekçeyle de değerlendirme dışı bırakılması gerektiğine karar verilmesi üzerine bu işlemlerin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Olayda, davacı şirketin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan analizlerin, alt analizlerin ve analizlere dayanak teşkil eden proforma faturaların incelenmesi sonucunda; istekli tarafından sunulan analizlerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan analizlere girdi ve miktarları bakımından uygun olduğu, analizlerde kullanılan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan birim fiyat ve rayiçlerin liste şeklinde sunulduğu ve istekli tarafından anılan Bakanlık tarafından yayımlanmış birim fiyatların analizlere Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5 inci maddesine uygun şekilde yansıtıldığı, proforma faturalarda yer alan fiyatların da analizlerde kullanıldığı ve azaltma yapılmadığı, saatlik işçilik ücretlerinin 2012 yılı asgari işçilik tutarına göre hesaplanan 3,94-TL’nin altında olmadığı ve bu durumun davalı idarece kabul edildiği açıktır.

Uyuşmazlığın esası, ihale üzerinde bırakılan davacının aşırı düşük teklif kapsamında açıklaması istenilen 39 iş kalemlerine ilişkin olarak sunmuş olduğu metrajlarda yer alan iki adet metrajın idarece yaklaşık maliyet hesabında belirlenen metrajdan daha düşük olmasından ve Özdemirciler tarafından “4+4 mm camlı 12 mm ara boşluk çıtalı yalıtım camları” girdisi için düzenlenen proforma fatura ile birlikte sunulan Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağında “mükellefin tespit yapılma döneme ait yasal defter tasdik bilgileri” kısmının boş bırakılması nedeniyle davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasından kaynaklanmaktadır.

Anahtar teslimi götürü bedel ihalelerde ihale dokümanı içerisinde isteklilere metrajlar verilmediğinden metrajların istekliler tarafından hesaplandığı, dolayısıyla istekliler tarafından hesaplanan metrajlar ile idarece yaklaşık maliyetin bulunması için hazırlanan metrajların birebir aynı olamamasının olağan olduğu, isteklilerin söz konusu işin tamamını, ihale dokümanında yer alan uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listeleri ile teknik şartnamelerine uygun olarak, teklif edilen anahtar teslimi götürü bedel üzerinden yapmayı kabul ve taahhüt ettikleri birlikte değerlendirildiğinde, idarece belirlenen metrajlar ile davacı tarafından hesaplanan metrajlar arasında eksik olanlar olduğu gibi fazla belirlenenler de olduğu, bunlardan 19 adet iş kaleminde davacı tarafından belirlenen metrajların idarece belirlenen metrajların üzerinde olduğu, bazı iş kalemlerinde ise metrajların birbirine çok yakın olduğu, bu çerçevede anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalede 39 adet iş kalemi içerisinde 2 adet iş kalemi için tespit edilen idarece belirlenen metrajlar ile istekli tarafından hesaplanan metrajlar arasındaki farklılığın idarenin tespitinin aksine kabul edilebilir düzeyde olduğu görüldüğünden davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerinden olan “metrajların düşük olduğu” gerekçesinde hukuka ve mevzuata uygunluk bulunmamaktadır.

Öte yandan, davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına gerekçe olarak gösterilen diğer husus olan maliyet/satış tutarı tespit tutanağında “mükellefin tespit yapılan döneme ait yasal defter tasdik bilgileri” kısmının boş bırakılması hususuna gelince söz konusu maliyet/satış tutarı tespit tutanağının Kamu İhale Genel Tebliği 45.1.13.11. maddesinde düzenlenen geçerlilik şartlarını taşıdığı, bunun dışında tutanağın boş bırakılan kısmının teklifin esasını değiştirecek mahiyette bulunmadığı ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 37. Maddesi doğrultusunda idarece tamamlattırılabilecek nitelikte bir eksiklik olduğu anlaşıldığından bu yönüyle de dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı…” şeklinde gerekçe belirtilerek “yürütülmesinin durdurulmasına” karar verilmiştir.