birim fiyat sözleşmeye bağlanan yapım işinin devamı sırasında, gölette kullanılacak çakıl filtre imalatı için gerekli olan malzemenin, ihale aşamasında tespit edilen Kaya2 Malzeme Ocağında yeterli nitelikte olmadığının anlaşılması üzerine, Kördeve Geçirimli Gereç Sahasından alınmasının uygun olacağına karar verildiği, ancak ocak yeri değişikliği nedeni ile meydana gelen yeni birim fiyatın tespiti konusunda, taraflar arasında anlaşma sağlanamadığından, anlaşmazlık tutanağı düzenlendiği ifade edilerek, yeni birim fiyatın Kurulumuzca tespit edilmesi talep edilmektedir
<![CDATA[Karar Konusu : Fiyat anlaşmazlığı Karar No : 2015/07 Karar Tarihi : 12/02/2015 YÜKSEK FEN KURULU KARARI
- GİRİŞ … Müdürlüğü tarafından ihale edilerek, sözleşmeye bağlanan “… Göleti İkmal İnşaatı Yapım İşi” ile ilgili fiyat anlaşmazlığına ilişkindir.
- II- KONU İdaresinin … sayılı yazısında özetle; 4734 ve 4735 sayılı kanunlara göre ihale edilerek, 19.02.2014 tarihinde birim fiyat sözleşmeye bağlanan yapım işinin devamı sırasında, gölette kullanılacak çakıl filtre imalatı için gerekli olan malzemenin, ihale aşamasında tespit edilen Kaya2 Malzeme Ocağında yeterli nitelikte olmadığının anlaşılması üzerine, Kördeve Geçirimli Gereç Sahasından alınmasının uygun olacağına karar verildiği, ancak ocak yeri değişikliği nedeni ile meydana gelen yeni birim fiyatın tespiti konusunda, taraflar arasında anlaşma sağlanamadığından, anlaşmazlık tutanağı düzenlendiği ifade edilerek, yeni birim fiyatın Kurulumuzca tespit edilmesi talep edilmektedir.
- III- İNCELEME Konu, gönderilen bilgi ve belgeler ile ilgili mevzuatı çerçevesinde Kurulumuzca incelenmiş olup, sözleşme taraflarının uyuşmazlıklarla ilgili görüş, değerlendirme ve talepleri özet olarak aşağıda bildirildiği şekildedir. Yüklenicinin görüş ve talebi; 14.10.2014 tarihli dilekçesinden özetle; Sözleşmesinde yer alan “YBG-08 Çakıl malzeme ile çakıl filtre (Fç) dolgu yapılması” iş kaleminin yapımında, çakıl filtre dolgusu için gerekli olan malzemenin alınacağı ocak yerinin idaresince değiştirilmesi neticesinde, bu iş kalemine ait yeni birim fiyatın 34.00 TL/m3 olarak tespit edilmesi gerektiğine, ancak daha sonra düzenlenen 07.01.2015 tarihli Anlaşmazlık Tutanağı ekindeki aynı tarihli dilekçesi ile bu defa fiyatın 65.52 TL7m3 olarak tespit edilmesi gerektiğine, İdarenin görüş ve değerlendirmesi ise; “YBG-08 Nolu Çakıl malzemesi ile çakıl filtre (Fç) dolgu yapılması” iş kalemi için gerekli olan çakıl malzemesinin alınacağı ocak yeri değiştirilerek, sözleşmesinde yer alan; “YBG-05 Nolu Tuvenan malzeme ile tuvenan filtre (Ft) dolgu yapılması” ile “YBG-07 Nolu Kum malzeme ile kum filtre (Fk) dolgu yapılması” iş kalemleri için gerekli olan tuvenen ve kum malzemesinin temin edildiği ocak yerinden alınmasının idarelerince uygun görüldüğü, Bu durumda, yüklenicinin 14.10 2014 tarihli dilekçesi ile ocak yeri değişikliğinden dolayı meydana gelen yeni iş kalemi için 34.00 TL/m3’lük birim fiyat tespiti talebinde bulunduğu, ancak birim fiyat teklif cetvelinde yer alan YBG-05 ve YBG-07 Nolu benzer iş kalemlerine ait birim fiyat tarif ve analizleri göz önünde bulundurulduğunda, kum ile çakıl malzemesinin ocaktan temin şartlarının aynı özellikte olması durumu dikkate alındığında, teklif birim fiyat cetvelinde yer alan bu iş kalemlerine ait 20.00 TL/m3’lük fiyatın yeni birim fiyat tespitinde de uygulanmasının uygun olacağına, İlişkin bulunmaktadır. Tarafların belirtilen bu görüşlerinden sonra konunun incelenmesi ve değerlendirilmesine geçilmiştir. Bilindiği üzere, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin (Y.İ.G.Ş) “Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22 nci maddesinde; “(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır: a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler. b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler. c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet analizleriyle kıyaslanarak bulunacak analizler. ç) Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak oluşturacak analizler. (3) İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir: a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler. b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler. c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar. ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçleri. (4) Yeni fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli olur. Yeni fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, taraflarca anlaşmazlık tutanağı düzenlenir ve anlaşmazlık idare tarafından on gün içerisinde Bayındırlık Kuruluna intikal ettirilir. Bayındırlık Kurulu tarafından tespit edilen fiyatın iki tarafça kabulü zorunludur. Yüklenici, fiyat uyuşmazlığı hakkındaki Bayındırlık Kurulunun kararını beklemeden idare tarafından tespit edilmiş fiyat üzerinden işe devam etmek zorundadır.” Hükmü yer almaktadır. Bu maddenin 2 nci fıkrasında; “Yeni birim fiyatların tespitinde iş kalemi veya iş gruplarının niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak, oluşturulacak analizlerin biri kullanılır. …” hükmü ile öncelik sırası belirtilmiş olup, öncelik sırasına göre bir üst bentteki hususlar tüketilmeden bir alt bende geçilmemesi gerekli olmaktadır. Yüklenicinin 14.10.2014 tarihli dilekçesi ile yeni iş kalemine ait birim fiyat tespitini, piyasadan alınan faturalara dayalı olarak ortaya koyduğu Birim Fiyat Analizi ile 34.00 TL/m3 olarak talep ettiği, ancak anlaşmazlık tutanağı ekindeki analize dayalı teklifine bakıldığında bu fiyatın 65.52 TL/m3 olmasını talep ettiği görülmektedir. İdaresinin ise Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22 nci maddesinde ön görülen mahiyette analiz ve rayiç çalışması yapmadan, teklif birim fiyat cetvelinde yer alan benzer nitelikte kabul ettiği iş kalemlerine ait 20.00 TL/ m3’lük teklif fiyatın aynen uygulanmasını istediği anlaşılmaktadır. Bu durumda, anlaşmazlık tutanağı ve yüklenici dilekçesinden; Yüklenici tarafından gerekçeleri oluşturulmuş tek bir fiyat talebinin olmadığı, İdaresinin de Y.İ.G.Ş.’nin 22 nci maddesine göre bir fiyat oluşturmadığı görülmektedir. Diğer taraftan, Y.İ.G.Ş.’nin “Malzeme ocaklarının kullanma şartları ve ocak değişiklikleri” başlıklı 30 uncu maddesinin 3 üncü paragrafında; “İşin devamı sırasında sözleşme ve eklerinde öngörülen ocakların değiştirilmesi zorunluluğunun doğması halinde, yüklenici idarece gösterilen yeni ocaklardan malzeme temin eder. Bu durumda, sözleşmede aksine bir hüküm yoksa, taşıma uzaklığı vb. farklar her iki taraf için de dikkate alınır. Bu durumda, fark bedel ödenmesi veya kesilmesi, ocak değişikliğine ilişkin onaylanmış tutanakta belirtilen tarihten başlamak üzere uygulanır.” hükmü dikkate alındığında, Sözleşmesinde yer alan “YBG-08 Çakıl Malzeme ile çakıl filtre (Fç) dolgu yapılması” iş kalemi için gerekli olan malzeme teminine ait ocak yerinde değişik yapılması nedeniyle, meydana gelen, “YBG-24 Çakıl malzeme ile çakıl filtre (Fç) dolgu yapılması”na ait yeni iş kaleminin benzer nitelikte olduğu ve her iki iş kalemi analiz girdilerine ait imalat ve bunlara ait birim miktarların aynı olduğu, idare yazısı Ek-3’deki fiyat analizi formu ile anlaşmazlık tutanağı ekindeki analizlerden anlaşılmakta olup, bu iki iş kaleminin, aynı analiz formatında olması durumu göz önüne alındığında, malzeme ocak yerinin değişmesi neticesinde, sadece nakliye bedellerinde farklılık olacağından, yeni iş kalemine ait birim fiyat tespitini yaparken, teklif birim fiyat cetvelinde yer alan YBG-08 Nolu iş kalemine ait 16.00 TL’lik fiyattan bağımsız olarak yeni birim fiyat tespitine gidilmesi isabetli olmayacaktır. Yeni birim fiyatın tespitinde hangi rayiçlerin alınması gerektiği Y.İ.G.Ş.’nin 22 nci maddesinin 3 üncü paragrafında belirtilmiştir. Birim fiyat sözleşmelerde, 31.08.2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 6 ncı maddesinin (8) bendinde; “Sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve Yapım İşleri Genel Şartnamesine göre sözleşme yılı fiyatı tespit edilemeyen iş kalemi için yeni birim fiyat yapılması halinde, bu fiyat, uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilir. Belirlenen bu yeni birim fiyat, uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek iş kaleminin sözleşme yılı birim fiyatı tespit edilir ve fiyat farkı hesabı bu fiyat esas alınarak yapılır.” hükmü yer almaktadır. Yukarıda belirtilen tüm hususlar birlikte dikkate alındığında; yeni iş kalemine ait birim fiyat tespitini yaparken; işin hacmi, kaynakların verimli kullanılması ve kamu yararı gözetilerek, yeni ocak yerinden alınan malzemenin inşaat mahalline nakliyesi ile vazgeçilen ocak yerinden inşaat mahalline nakliyelerinin yapılmasına ait fiyatların, sözleşmesi eki Y.İ.G.Ş.’nin 22 nci maddesinde belirtilen esas ve usuller doğrultusunda tespit edilerek, farkının; işe ait sözleşmenin 14.2. maddesindeki fiyat farkı verilmesine ait usul ve esaslara göre ihale tarihi içinde bulunduğu aya dönüştürülerek, 16.00 TL’lik teklif fiyata ilave edilmesinin uygun olacağı, bunun da sözleşmenin taraflarınca müştereken yapılması gerektiği değerlendirilmektedir. VI – KARAR “… Göleti İkmal İnşaatı Yapım İşi” ile ilgili idaresinin talebine ilişkin konu, ön bölümde belirtildiği üzere incelenmiş ve değerlendirilmiş olup, buna göre;