Buğday Unu alım İşi yürütmeyi durdurma kararı

Milli Savunma Bakanlığı Ankara Tedarik Bölge Başkanlığı’nca 13.04.2011tarihinde açık ihale usulü ile yapılan 2011/31833 IKN’li “Buğday Unu (9 Kısım)” ihalesine ilişkin olarak,Şevsan Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş.’nin 28.04.2011tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 06.05.2011tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibi 12.05.2011tarih ve 24262sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.05.2011tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 06.06.2011tarihli ve 2011/UM.II-1844sayılı karar ile; “4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince, başvurunun reddine”karar verilmiştir.

Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle, Şevsan Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından açılan davada, Ankara 10 uncu İdare Mahkemesince verilen 25.01.2012 tarihli karar ile “yürütmenin durdurulmasına” karar verilmiştir.

Anılan Mahkeme kararı üzerine Kamu İhale Kurulu’nun 20.02.2012 tarih ve 2012/MK-42sayılı kararı ile; “1- 06.06.2011 tarih ve 2011/UM.II-1844 sayılı Kurul kararının iptaline, 2- Anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanunun 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince, düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Anılan Mahkeme kararına Kurumca itiraz edilmesi üzerine Ankara Bölge İdare Mahkemesince verilen 22.02.2012 tarih ve Y.D İtiraz No: 2012/770 sayılı kararı ile; “…Dava konusu ihaleye ilişkin idari şartname incelendiğinde ise, anılan dokümanın 8.2.1 maddesinde; “Bu ihalede, tekliflerin değerlendirilmesinde yerli malı teklif eden yerli istekliler lehine %10 (rakam ve yazıyla) On oranında fiyat avantajı uygulanacaktır. Ancak yabancı isteklilerle ortak girişim yapmak suretiyle ihaleye katılan yerli malı teklif eden yerli istekliler bu fiyat avantajından yararlanamaz. Yerli malı teklif eden yerli isteklilerin fiyat avantajından yararlanabilmesi için yerli malı belgesini sunması zorunludur.” düzenlemesinin yer aldığı görülmekte olup, anılan ihaleye ilişkin teknik şartnamesinin 2.4 üncü maddesinde de, alınacak emtia grupları için sınıflandırmalara yer verilerek “grup: 1” için ekmeklik un tanımı yapıldığı, “grup 1” un tiplerinin ise, Tip-1:Tip 550, Tip-2:Tip 650, Tip-3:Tip 850 olarak düzenlendiği tespit edilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden, davacı şirketin 2011/31833 İhale Kayıt Numaralı Milli Savunma Bakanlığı Ankara Tedarik Bölge Başkanlığı Buğday Unu (9 Kısım) ihalesine iştirak ettiği, davacı şirketin 9 Kısım Buğday Unu ihalesinin Kısım No:1, Kısım No:2, Kısım No:4, Kısım No:5, Kısım No:7, Kısım No:8 için vermiş olduğu tekliflerin yerli malı belgesinin idare tarafından uygun bulunmaması nedeniyle dikkate alınmayarak şartnamede yer alan fiyat avantajından yararlandırılmadan değerlendirilmeye alındığı, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme neticesinde davacı şirket tarafından teklif edilen fiyatların en avantajlı birinci ya da en avantajlı 2 nci teklif arasına giremediği, bunun üzerine 28.04.2011 tarihinde ihale makamına şikâyette bulunulduğu, bu şikâyetinin 06.05.2011 tarihinde reddedilmesi üzerine Kamu İhale Kurumu Başkanlığı’na itirazen şikâyet yoluna gidildiği, bu başvurusunun da dava konusu işlemle reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İncelenen olayda davacı Şirketin itirazen şikâyet isteminde, farklı un tipinin farklı mal anlamına gelmediğini, Sanayi Odası uygulamasında da üretilen malın niteliğine, cinsine bakılarak yerli malı belgesi verildiğini, bir belgenin malın bütün alt tiplerini kapsadığını, bu nedenle taraflarınca sunulan yerli mal belgesinin ekmeklik buğday unu üretimi için alındığını ve un tiplerinin tamamını (Tip 550, Tip 650 ve Tip 850) kapsadığını ileri sürdüğü görülmekte ise de; yukarıda anılan mevzuat hükümleri dikkate alındığında, gıda ve tarımsal ürünlerin yerli malı olarak değerlendirilmesi için her bir ürün adına geçerli gıda üretim sertifikasının ve gıda sicili belgesinin tarih ve sayısının yerli malı belgesinde yer alması gerektiği açık olup, dava konusu ihalede de isteklilerin teklif verdikleri her bir cins mal (başvuru konusu ihalede Tip 850 ve 550 sayılı ekmeklik buğday unu) için geçerli gıda üretim sertifikasının ve gıda sicil belgesinin tarih ve sayısının belge üzerinde bulunması durumunda yerli malı belgesi kullanılarak fiyat avantajından yaralanılabileceği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle başvuru sahibinin sunduğu yerli malı belgesinde gıda sicili belgesinin “un üretimi” faaliyet alanını kapsadığı ve dolayısıyla Tip 850 ve 550 sayılı ekmeklik buğday unu ipin söz konusu sicilin geçerli kabul edilebileceği, ancak söz konusu belge üzerinde Tip 850 ve 550 sayılı ekmeklik buğday unu ipin geçerli gıda üretim sertifikalarının tarih ve sayılarının yer almadığı anlaşıldığından, ihaleyi yapan idare tarafından başvuru sahibinin teklifinin yerli malı teklif eden yerli istekli olarak değerlendirilmemesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.

Öte yandan dava konusu ihaleye ilişkin idari şartnamenin yukarıda alıntısı yapılan 2 nci maddesi ile teknik şartnamenin 2.4 maddesinde talep edilen malların özelliklerinin detaylı olarak düzenlendiği ve ilgili mevzuatta da isteklilerin teklif verdikleri her bir cins mal için geçerli yerli malı belgesi kullanarak fiyat avantajından yaralanılabileceği belirtildiğinden, başvuru sahibinin “şartnamelerde her bir un tipi için ayrı ayrı yerli malı isteneceği yönünde kural bulunmadığı” yönündeki iddiasının da hukuki dayanağı bulunmamaktadır.

Bunun yanında davacı şirketin, ibraz ettikleri yerli malı belgesindeki açık olmayan hususlarla ilgili olarak kendilerinden açıklama istenebileceğini, bu bilgi eksikliğinin tamamlatılabileceğini, bu yola gidilmeksizin ve Ankara Sanayi Odasının söz konusu belgede yer alan yanlışlığın düzeltilebileceği yönündeki yazısı dikkate alınmadan belgeleri geçersiz sayılmak suretiyle ihalenin sonuçlandırılmasının yasaya aykırı olduğunu ileri sürdüğü görülmekte ise de: Kamu İhale Kanunun yukarıda anıları 37 nci maddesinde, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanmasının yazılı olarak isteneceği hüküm altına alındığından ve Kamu ihale Genel Tebliğinin yine yukarıda açıklamasına yer verilen 16.6 maddesinde de isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin tamamlatılabileceği düzenlendiğinden, ihalede teklif edilen her bir kısım un tipi ipin yerli malı belgesi üzerinde yer alması zorunlu olan, bir diğer ifade ile anılan belgenin asli unsuru olan gıda üretim sertifika bilgisinin sonradan bilgi eksikliği olarak değerlendirilmek suretiyle idarece tamamlatılmamasında mevzuata aykırılık görülmemiştir.

Diğer taraftan Ankara Sanayi Odası Başkanlığının ihaleyi yapan makama gönderdiği 18.04.2011 tarih ve 4/3209-1319 sayılı yazıda, söz konusu yerli malı belgesinin Tip-650 buğday unu ipin hazırlandığının ve talep edildiği takdirde Tip-550 ve Tip-850 buğday unları ipin de belge düzenlenebileceğinin açıkça belirtilmiş olmasına karşın, aynı Oda’nın sonradan ihale makamına gönderdiği 27.04.2011 tarih ve 4/3209-2127 sayılı yazıda, önceki yazılı beyanına ve TOBB tarafından düzenlenen ve Kamu İhale Kurulunca da uygun bulunan Yerli Malı Belgesi Düzenleme Esasları’na aykırı olarak, “yer darlığı nedeniyle un tiplerinin yalnız bir tanesinin belgede yer aldığı, bu belgenin aslında Tip 550-6 50-850 buğday unlarını da kapsadığı” yönünde bildirimde bulunmasının hukuken geçerli bir dayanağı bulunmadığı da açıktır.” şeklinde gerekçe belirtilerek yürütmenin durdurulması talebinin kabulüne yönelik olarak Ankara 10. İdare Mahkemesi’nce verilen 25.01.2012 gün ve E:2011/1373 sayılı kararın kaldırılmasına; davanın bu safhasında 2577 sayılı Yasanın 27 nci maddesinde öngörülen koşulların birlikte gerçekleşmediği gözetilerek yürütmenin durdurulması hakkındaki davacı isteminin reddine karar verilmiştir.

Anayasanın 138 inci maddesinin dördüncü fıkrasında; yasama ve yürütme organları ile idarenin, mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27’nci maddesinin ikinci fıkrasında; Danıştay veya idari mahkemelerin, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebileceği, aynı Kanunun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında ise; Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle;

1) Kamu İhale Kurulu’nun 20.02.2012 tarih ve 2012/MK-42 sayılı kararının iptaline,

2) Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda 06.06.2011 tarihli ve 2011/UM.II-1844 sayılı Kurul kararı gereği, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şik?yet başvurusunun reddine,

 
Oybirliği ile karar verildi.