Büyükşehir Belediyesi Başkanlığının kuruluşu olan … İnşaat Ticaret A.Ş.’nin 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki Kanun’dan muaf olup olmadığı
YÜKSEK FEN KURULU BAŞKANLIĞI
KARAR VE GÖRÜŞLER
Karar Konusu : Yapı Denetimi
Karar No : 2009/128
Karar Tarihi : 22.12.2009
YÜKSEK FEN KURULU KARARI
I-GİRİŞ
… Büyükşehir Belediyesi Başkanlığının kuruluşu olan … İnşaat Ticaret A.Ş.’nin
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki Kanun’dan muaf olup olmadığı konusunda görüş talep
edilmektedir.
II-KONU
… A.Ş.’nin … sayılı yazısında özetle; … Büyükşehir Belediyesi kuruluşu olan …
İnşaat Ticaret A.Ş.’nin ucuz konut üretmek amacıyla faaliyetlerine başladığı, 1986 yılından
bu güne kadar konut ürettiği, şirketin %99,95 hissesinin … Büyükşehir Belediyesi ve %0,04
hissesinin İl Özel İdaresi payı olmak üzere tamamının kamuya ait olduğu, faaliyetlerini 4734
sayılı Kamu ihale Kanunu’na tabi olarak yürüttüğü, şirketin mülkiyetindeki arsalarında yaptığı
inşaat işlerinde fenni mesuliyetin şirket tarafından yürütüldüğü, söz konusu şirketle aynı
niteliğe sahip durumdaki diğer belediyelerin kuruluşu olan şirketlerin 4708 sayılı Yapı Denetimi
Hakkında Kanun’dan muaf olduğu bilgisinin alındığı belirtilerek, anılan şirketin aynı muafiyete
tabi olup olmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.
III – İNCELEME
Konu genel çerçevede, 3194 sayılı İmar Kanunu, 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında
Kanun, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve ikincil
mevzuatları göz önünde bulundurularak, incelenmiş ve değerlendirilmiştir.
Konuyla ilgili mevzuatlarda;
1- 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun’un;
– “Amaç, kapsam ve tanımlar” başlıklı 1. Maddesinin ikinci fıkrasında;
“Bu kanun; 3194 sayılı İmar Kanununun 26 ncı maddesinde belirtilen kamuya ait
yapı ve tesisler ile 27 nci maddesinde belirtilen ruhsata tabi olmayan yapılar ile tek parselde,
bodrum katı dışında en çok iki katlı ve toplam ikiyüz metrekareyi geçmeyen müstakil yapılar
hariç, belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde yapılacak yapıların
denetimini kapsar.”,
– “Yapı denetim kuruluşları ve görevleri” başlıklı 2. Maddesinde;
“ …
Yapı denetim kuruluşları aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür.
- a) Proje müelliflerince hazırlanan yapının inşa edileceği arsa veya arazinin zemin ve
temel raporları ile uygulama projelerini ilgili mevzuata göre incelemek, proje müelliflerince
hazırlanarak doğrudan kendilerine teslim edilen uygulama projesi ve hesaplarını kontrol
ederek, ilgili idareler dışında başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulmadan,
ilgili idareye uygunluk görüşünü bildirmek.
- b) Yapı denetimini üstlendiğine dair ilgili idareye taahhütname vermek, yapı ruhsatının
ilgili bölümünü imzalamak, bu yapıya ilişkin bilgileri yapı ruhsatı düzenleme tarihinden itibaren
yedi gün içinde Bakanlığa bildirmek.
- c) Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek.
- d) Yapım işlerinde kullanılan malzemeler ile imalatın proje, teknik şartname ve
standartlara uygunluğunu kontrol etmek ve sonuçlarını belgelendirmek, malzemeler ve imalatla
ilgili deneyleri yaptırmak.
- e) Yapılan tüm denetim hizmetlerine ilişkin belgelerin bir nüshasını ilgili idareye vermek,
denetimleri sırasında yapıda kullanılan malzeme ve imalatın teknik şartname ve standartlarına
aykırı olduklarını belirledikleri takdirde, durumu bir rapor ile ilgili idareye ve il sanayi ve/veya
ticaret müdürlüklerine bildirmek.
- f) İş yerinde, iş güvenliği ve işçi sağlığı konusunda gerekli tedbirlerin alınması için yapı
müteahhidini yazılı olarak uyarmak, uyarıya uyulmadığı takdirde durumu ilgili bölge çalışma
müdürlüğüne bildirmek.
- g) Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili
idareye bildirmek.
- h) Yapının ruhsat eki projelerine uygun olarak kısmen veya tamamen bitirildiğine dair
ilgili idareye rapor vermek.
ı) Zemin, malzeme ve imalata ilişkin deneyleri, şartname ve standartlara uygun olarak
laboratuarlarda yaptırmak.” hükmü,
– “Sorumluluklar ve yapılamayacak işler” başlıklı 3. Maddesinde;
“Bu Kanunun uygulanmasında, yapı denetimi kuruluşları imar mevzuatı uyarınca
öngörülen fenni mesuliyeti ilgili idareye karşı üstlenir.
Yapı denetim kuruluşları; denetçi mimar ve mühendisler, proje müellifleri, laboratuar
görevlileri ve yapı müteahhidi ile birlikte yapının ruhsat ve eklerine, fen, sanat ve sağlık kurallarına
aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılmış olması nedeniyle ortaya çıkan yapı hasarından dolayı
yapı sahibi ve ilgili idareye karşı kusurları oranında sorumludurlar. Bu sorumluluğun süresi;
yapı kullanma izninin alındığı tarihten itibaren, yapının taşıyıcı sisteminden dolayı on beş yıl
taşıyıcı olmayan diğer kısımlarda ise iki yıldır.
…”,
2- 3194 sayılı İmar Kanunu’nun;
– “Kamuya ait yapı ve tesislere ruhsat verilmesi” başlıklı 26. Maddesinin birinci
fıkrasında;
“Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında
o maksada tahsis edilmiş olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat
ve her türlü fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin
belgelenmesi kaydıyla avan projeye göre ruhsat verilir.”,
– “Müelliflik, fenni mesuliyet, şantiye şefliği, yapı müteahhitliği ve kayıtlar” başlıklı
- maddesinin ikinci paragrafında;
“Yapıda inşaat ve tesisat işleri ile kullanılan malzemelerin kamu adına denetimine
ilişkin fenni mesuliyet, ruhsat eki etüt ve projelerin gerektirdiği uzmanlığı haiz meslek
mensupları tarafından ayrı ayrı üstlenilmek zorundadır. Fenni mesul mimar ve mühendisler
uzmanlık alanlarına göre; yapının, tesisatı ve malzemeleri ile birlikte, bu Kanuna, ilgili diğer
mevzuata, uygulama imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik
şartnamelere uygun olarak inşa edilmesini denetlemekle görevlidir. Yapı sahibine ve idareye
karşı sorumlu olan fenni mesuller, uzmanlık alanına uygun olarak yapıda yetki belgesi olmayan
usta çalıştırılması veya şantiye şefi bulundurulmaksızın yapım işinin sürdürülmesi veya yapının
mevzuata aykırı yapılması veya istifaları halinde, bu durumları altı iş günü içinde ilgili idareye
yazılı olarak bildirmek zorundadır. Aksi takdirde, fenni mesuller kanuni mesuliyetten kurtulamaz.
Bildirim üzerine, en geç üç iş günü içinde 32 nci maddeye göre işlem yapılır.
…”,
3- 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun;
– “Kapsam” başlıklı 2. Maddesinde;
“Aşağıda belirtilen idarelerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan
mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihaleleri bu Kanun hükümlerine göre yürütülür.
- a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler, il özel idareleri
ve belediyeler ile bunlara bağlı; döner sermayeli kuruluşlar, birlikler (mesleki kuruluş şeklinde
faaliyet gösterenler ile bunların üst kuruluşları hariç), tüzel kişiler.
- b) Kamu iktisadi kuruluşları ile iktisadi devlet teşekküllerinden oluşan kamu iktisadi
teşebbüsleri
- c) Sosyal güvenlik kuruluşları, fonlar, özel kanunlarla kurulmuş ve kendilerine kamu
görevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar (mesleki kuruluşlar ve vakıf yüksek Öğretim
kurumları hariç) ile bağımsız bütçeli kuruluşlar.
- d) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilenlerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya
da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese,
birlik, işletme ve şirketler.
- e) 4603 sayılı Kanun kapsamındaki bankaların yapım ihaleleri.
Ancak, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ve bu fonun hisselerine kısmen ya da tamamen
sahip olduğu bankalar. 4603 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar ((e) bendinde belirtilen yapım
ihaleleri hariç) ile enerji, su, ulaştırma ve telekomünikasyon sektörlerinde faaliyet gösteren
teşebbüs, işletme ve şirketler bu Kanun kapsamı dışındadır.” hükmü,
– “Danışmanlık hizmetleri” başlıklı 48. Maddesinde;
“Mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, her ölçekte imar planı,
imar uygulama, ÇED raporu hazırlanması, plan, yazılım geliştirme, tasarım, teknik şartname
hazırlanması, denetim ve kontrolörlük gibi teknik, mali, hukuki veya benzeri alanlardaki
hizmetler, danışmanlık hizmet sunucularından alınır.
…”,
– “Uygulanmayacak hükümler” başlıklı 68. Maddesinde;
“a) Bu Kanun kapsamında yer alan işlerin ihalelerinde 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı
Devlet ihale Kanunu hükümleri uygulanmaz.
- b) Diğer kanunların 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet ihale Kanunundan muafiyet
tanıyan hükümleri ile bu Kanuna uymayan hükümleri uygulanmaz.
…”,
4- 4735 sayılı Kamu ihale Sözleşmeleri Kanununun;
– “Kapsam” başlıklı 2. Maddesinde;
“Bu Kanun, Kamu İhale Kanununa tabi kurum ve kuruluşlar tarafından söz konusu
Kanun hükümlerine göre yapılan ihaleler sonucunda düzenlenen sözleşmeleri kapsar.” hükmü,
– “Tip sözleşmeler” başlıklı 5. Maddesinde;
“Bu Kanunun uygulanmasında uygulama birliğini sağlamak üzere mal veya hizmet
alımları ile yapım işlerine ilişkin Tip Sözleşmeler Resmi Gazetede yayımlanır.
İdarelerce yapılacak sözleşmeler Tip Sözleşme hükümleri esas alınarak düzenlenir.”
hükmü,
– “Görevlilerin ceza sorumluluğu” başlıklı 28. Maddesinde;
“Muayene ve kabul komisyonlarının başkan ve üyeleri, yapı denetim görevlileri ve
ihtiyacın karşılarıma sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerin, görevlerini kanuni
gereklere uygun veya tarafsızlıkla yapmadıklarının, taraflardan birinin zararına yol açacak
ihmalde veya kusurlu hareketlerde bulunduklarının tespiti halinde, haklarında ilgili mevzuatları
gereğince disiplin cezası uygulanır. Ayrıca, fiil veya davranışlarının özelliğine göre haklarında
ceza kovuşturulması da yapılır ve hükmolunacak ceza ile birlikte tarafların uğradıkları zarar ve
ziyan genel hükümlere göre kendilerine tazmin ettirilir. Bu Kanuna aykırı fiil veya davranışlardan
dolayı hüküm giyen idare görevlileri, bu Kanun kapsamına giren işlerde görevlendirilemezler.
Bu Kanun kapsamına giren işlerden dolayı yargı organlarınca herhangi bir ceza verilmiş
olanlar, bu Kanun kapsamına giren bütün kamu kurum ve kuruluşlarınca bu Kanunun ve ilgili
diğer mevzuatın uygulanması ile görevli ve yetkili kadrolara atanamaz ve görev alamazlar.”,
– “Yapı denetim görevlilerinin sorumluluğu” başlıklı 31 inci maddesinde;
“Yapı denetimini verine getiren idare görevlileri, denetim eksikliği nedeniyle işin fen ve
sanat kurallarına uygun olarak yapılmamasından ortaya çıkan zarar ve ziyandan onbeş yıl süre
ile yüklenici ile birlikte müteselsilen sorumludur. Ayrıca haklarında 28 inci madde hükümleri
uygulanır.”,
– “Danışmanlık hizmeti sunucularının sorumluluğu” başlıklı 32. Maddesinde;
“Danışmanlık hizmetlerinde; tasarım hatası, uygulama yanlışlığı, denetim eksikliği,
hatalı yaklaşık maliyet tespiti, işlerin yürürlükteki mevzuata uygun olarak yapılmaması, meslek
ahlakına uygun davranılmaması, bilgi ve deneyimin idarenin yararına kullanılmaması ve
benzeri nedenlerle meydana gelen zarar ve ziyandan hizmet sunucusu doğrudan, yapı denetimi
hizmetinin sunulduğu durumda ise yapım işini üstlenen yüklenici ve alt yüklenicilerle birlikte
onbeş yıl süre ile müteselsilen sorumludur.
Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre hizmet sunucusuna ikmal ve tazmin ettirilir.
Ayrıca haklarında 27 nci madde hükümleri uygulanır”,
– “Uygulanmayacak hükümler” başlıklı 39. Maddesinde;
“a) Kamu ihale Kanununa göre yapılan ihalelere ilişkin düzenlenen sözleşmeler
açısından 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet ihale Kanunu hükümleri uygulanmaz.
- b) Diğer kanunların 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet ihale Kanunundan muafiyet
tanıyan hükümleri ile bu Kanuna uymayan hükümleri uygulanmaz. …”,
290 YÜKSEK FEN KURULU BAŞKANLIĞI
KARAR VE GÖRÜŞLER
5- Danışmanlık Hizmet Alım İhaleleri Yönetmeliğinin “Danışmanlık Hizmetlerinin
Kapsamı” başlıklı 6. Maddesinin 2. fıkrasının (g) bendinde;
“… (g) Yapım işi kontrollüğü ve yapı denetimi …”,
6- Yapım İşleri Genel Şartnamesinin;
“Amaç” başlıklı 1. Maddesinde;
“Bu Genel Şartname, 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu ihale Sözleşmeleri
Kanunu’na göre sözleşmeye bağlanan yapım işlerinin yürütülmesinde uygulanacak genel
esasları belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.”,
– “Kapsam” başlıklı 2. Maddesinde;
“Bu Genel Şartname, 4734 sayılı Kamu ihale Kanununa tabi idareler tarafından bu
Kanun hükümlerine göre ihalesi yapılan ve 4735 sayılı Kamu ihale Sözleşmeleri Kanununa göre
sözleşmeye bağlanan yapım işlerini kapsar. …”,
– “Tanımlar” başlıklı 4. Maddesinde;
“… Yapı denetim görevlisi: idare tarafından, işlerin denetimi için görevlendirilecek bir
memur veya bir heyeti ve/veya idare dışından bu işleri yapmak üzere görevlendirilen gerçek veya
tüzel kişi veya kişileri ifade eder.
– “İşlerin denetimi” başlıklı 14. Maddesinde;
“Sözleşmeye bağlanan her türlü yapım işleri, idare tarafından görevlendirilen yapı
denetim görevlisinin denetimi altında, yüklenici tarafından yönetilir ve gerçekleştirilir. …”,
– “Yapı denetim görevlisinin yetkileri” başlıklı 15. Maddesinde;
“Yüklenici bütün işleri yapı denetim görevlisinin, sözleşme ve eklerindeki hükümlere
aykırı olmamak şartı ile vereceği talimata göre yapmak zorundadır.
Yüklenici kullanacağı her türlü malzemeyi yapı denetim görevlisine gösterip iş için
elverişli olduğunu kabul ettirmeden iş başına getiremez.
Malzemenin teknik şartnamelere uygun olup olmadığını inceleyip gözden geçirmek için
yapı denetim görevlisi istediği şekilde deneyler yapabilir ve ister işyerinde, ister özel veya resmi
laboratuarlarda olsun, bu deneylerin giderleri sözleşmesinde başka bir hüküm yoksa yüklenici
tarafından karşılanır. Yüklenici, deneylerin işyerinde yapılmasını isterse bunun için gerekli araç
ve teçhizatı kendisi temin eder.
Yapı denetim görevlisinin kabul ettiği malzemeden mümkün olanların örnekleri
mühürlenerek işin geçici kabulüne kadar saklanır.
Yüklenicinin işyerine getirdiği malzemenin, teknik şartnamesine veya daha önce alınmış
mühürlü örneğine uygun ve işe elverişli olmadığı anlaşıldığı takdirde yüklenici, bu konuda
kendisine verilen yazılı talimatın tebliği tarihinden başlamak üzere on gün içinde sözkonusu
malzemeyi işyerinden kaldırıp uzaklaştırmak zorundadır. Bunu yapmadığı takdirde yapı denetim
görevlisi bu malzemeyi, bütün zarar ve giderleri yükleniciye ait olmak üzere işyeri çevresi dışına
çıkarmaya yetkilidir.
Yüklenici tarafından fen ve sanat kurallarına aykırı olarak kusurlu yapıldıkları
anlaşılan iş kısımlarını yıktırıp yükleniciye yeniden yaptırmak hususunda yapı denetim görevlisi
yetkilidir. Yüklenici, bu konuda kendisine yazılı olarak verilen talimat üzerine, belirlenen süre
içinde söz konusu iş kısımlarını ayrıca bir bedel istemeksizin yıkıp yeniden yapmak zorundadır.
Bu hususta bir gecikme olursa sorumluluğu yükleniciye aittir.”,
– “Geçici hakediş raporları” başlıklı 39. Maddesinin (4) paragrafının (a) ve (b)
bentlerinde;
“Hakediş raporlarının düzenlenmesinde aşağıdaki esaslara göre işlem yapılır.
- a) Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde
aksine bir hüküm bulunmadıkça her ayın ilk beş işgünü içinde düzenlenir. Yüklenici başvurmadığı
takdirde idare, en çok üç ay içinde, tek taraflı olarak hakediş düzenleyebilir. Gelecek yıllara sari
olmayan sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan
ayın yirminci günü düzenlenir.
- b) İşe başlanıldığı tarihten itibaren meydana getirilen işler, yapı denetim görevlisi
tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte ölçülür ve bulunan miktarlar sözleş deki esaslara
uygun olarak hakediş raporuna dahil edilir.”,
– “Kesin hakediş raporu ve hesap kesilmesi” başlıklı 40. Maddesinin 1. Paragrafının
(c) bendinde;
“c) Yapı denetim görevlisi, yüklenici veya vekili ile birlikte işin gidişine paralel olarak
daha önce hazırlanıp karşılıklı imzalanmış bulunan kesin metraj ve hesaplar ile işin gidişine
paralel hazır olmayanları, birlikte tamamlayıp imzalayarak geçici kabul tarihinden başlamak
üzere en çok altı ay içinde idareye teslim etmek zorundadır. Bu hesapların yapılması sırasında
yüklenici veya vekili tarafından yapılmış ve fakat yapı denetim görevlisince çözüme bağlanamamış
itirazlar varsa bunlar da incelenmek üzere hesaplarla birlikte idareye verilecektir.”,
Hükümleri yer almaktadır.
Bütün bu hükümler dikkate alınarak konu değerlendirildiğinde;
4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu’nun amacı; can ve mal güvenliğini teminen, imar
planına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun kaliteli yapı yapılması için proje
ve yapı denetimini sağlamak ve yapı denetimine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir. Bu
Kanun hükümlerinin uygulanmasında; 3194 sayılı imar Kanunu’nun 26 ncı maddesinde belirtilen
kamuya ait yapı ve tesisler ile 27 nci maddesinde belirtilen yapılar hariç tutulmuştur.
3194 sayılı imar Kanunu’nun 26 ncı maddesinin birinci fıkrası, kamuya ait yapı
ve tesislere ruhsat verilmesi başlığını taşımakta ve kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak
veya yaptırılacak yapılara imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olmak, plan ve mevzuata
aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve
kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla avan projeye göre ruhsat
verileceği belirtilmektedir. Diğer bir ifade ile bu hüküm, kamuya ait yapı ve tesislere avan projeye
göre ruhsat verilebilmesi esaslarını düzenlemekte ve bu yapıların her türlü fenni mesuliyetinin
bu kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi kaydını da getirmektedir.
4734 sayılı Kamu ihale Kanunu’na göre ihale edilen ve 4735 sayılı Kamu ihale
Sözleşmeleri Kanunu’na göre sözleşmeye bağlanan yapım işlerinin yapı denetim hizmetlerinin
nasıl yürütüleceğine ilişkin usul, esas ve sorumluluklar ise, bu Kanunlar ve ikincil mevzuatlarında
düzenlenmiştir.
Bu düzenlemelerden hareketle kamu idareleri, 4735 sayılı Kanuna göre
sözleşmeye bağladıkları yapım işlerinde yapı denetim hizmetlerini yerine getirmek üzere
görevlendirdikleri yapı denetim görevlilerinin görev ve yetkileri arasında, yapım işinin,
sözleşmesi ve ekleri hükümleri, uygulama projeleri ile fen ve sanat kurallarına uygun olarak
yapılmasını temin etmenin yanı sıra, gerçekleştirilen imalat ve ihzaratın geçici hakediş
raporları ile kesin hesap ve kesin hakediş raporunu sözleşme hükümleri çerçevesinde düzenleyip
imzalama görevi de bulunmaktadır.
Bu nedenle, işin teknik denetiminin yapılması ile hakedişlerin düzenlenmesi hizmetleri
bir bütün olup, bu hizmetlerin bu bütünlük içerisinde yerine getirilmesi zorunlu olduğundan
dolayı yapı denetim görevlilerinin hem teknik ve hem de mali yönden görev ve sorumluluklarının
bulunduğu, 4708 sayılı Kanunda ise, yapı denetim kuruluşunun hakediş düzenleme ve buna
yönelik sorumluluğunun bulunmadığı hususları açıktır.
Diğer taraftan; 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu’nda Yapı Denetim kuruluşlarının
sorumluluğunun süresi, yapı kullanma izninin alındığı tarihten itibaren, yapının taşıyıcı
sisteminden dolayı onbeş yıl, taşıyıcı olmayan diğer kısımlarından dolayı ise iki yıldır. Buna
karşın, 4735 sayılı Kanunda ise, denetim eksikliği nedeniyle işin fen ve sanat kurallarına uygun
yapılmamasından ortaya çıkan zarar ve ziyandan gerek yapı denetim görevini yürüten idare
görevlileri ve gerekse, yapı denetim hizmetinin sunulduğu durumlarda hizmet sunucusu, yapım
işini üstlenen yüklenici ve alt yüklenicilerle birlikte onbeş yıl süreyle müteselsilen sorumlu
bulunmaktadır.
Yukarıda detaylı olarak belirtildiği üzere, 4734 ve 4735 sayılı kanunlar ile ikincil
mevzuatlarına göre yapı denetim hizmetlerini yürütecek yapı denetim görevlilerinin görev,
yetki ve sorumlulukları, 3194 sayılı İmar Kanunu’ndaki fenni mesul ile 4708 sayılı Kanun’daki
yapı denetim kuruluşlarının görev, yetki ve sorumluluklarıyla aynı düzey ve nitelikte olmadığı
gerçeği ortadadır.
Kamu idareleri, 4735 sayılı Kanuna göre sözleşmeye bağladıkları bir yapım işinin yapı
denetim hizmetlerini 4734 ve 4735 sayılı kanunlar ile, ikincil mevzuatlarına uygun olarak yerine
getirmekle yükümlü olup bu idareler, yapı denetim ve kontrolluk gibi görevleri yerine getirecek
yeterli sayıda ve nitelikte personele sahip olmamaları hallerinde, bu hizmetleri, danışmanlık
hizmet sunucularından Kanunda öngörülen şekilde satın alabilmekte ve sorumluluklarını da
paylaşabilmektedirler.
Bunların yanı sıra, diğer kanunların 4734 ve 4735 sayılı kanunlara aykırı hükümlerinin
uygulanmayacağı bu kanunlarla hüküm altına alınmıştır.
Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan kamu idarelerinin, bu Kanuna göre
ihale ettikleri ve 4735 sayılı Kanuna göre de sözleşmeye bağladıkları yapım işlerine ait yapı
denetim hizmetlerini, bu kanunlar ile ikincil mevzuatları ve sözleşmeleri hükümlerine uygun
olarak yapmakla yükümlü oldukları, bu nedenle de bu hizmetleri, 4708 sayılı Yapı Denetim
Kanunu kapsamında yürütemeyecekleri değerlendirilmektedir.
IV-KARAR
Konu, ön bölümlerde belirtildiği üzere detaylı olarak incelenmiş ve değerlendirilmiş
olup, buna göre;
4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan kamu idarelerince bu Kanuna göre ihale edilen
ve 4735 sayılı Kanuna göre de sözleşmeye bağlanan yapım işlerine ait yapı denetim hizmetlerini,
bu kanunlar ile ikincil mevzuatları ve sözleşmeleri hükümlerine uygun olarak yapmakla
yükümlü oldukları bu nedenle de bu hizmetleri, 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu kapsamında
yürütemeyeceklerine, 22/12/2009 tarihinde yapılan toplantıda oy çokluğu ile karar verilmiştir.