EPDK Yapım ve Hizmet Sertifikası”nın istenmesi

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;

1 ) Sözleşme aşamasında verilmesi istenen EPDK Yapım ve Hizmet Sertifikasının istenemeyeceği, Kamu İhale Kanununda istenebilecek belgelerin sayıldığı, Kanunda yer verilen istenebilecek belgeler arasında yer almayan, ihale kapsamındaki işlerin yapılması için gerekli olmayan “EPDK Yapım ve Hizmet Sertifikası”nın istenmesinin ihaleye katılımı sınırladığı, rekabeti ve kamu yararını engellediği, söz konusu sertifikanın istenmesinin Kamu İhale Kanununun 5 inci maddesine aykırılık teşkil ettiği,

2 ) İhale dosyasında elektrik işleri, havalandırma kanalı işleri ve otomasyon işleri ile ilgili uygulama projesi, ön proje, kesin proje, keşif ve metraj olmadığı, dosyada verilen projelerin, mevcut kazanların projeleri, doğalgaz iç tesisat borusunun duvar geçiş detayı, fuel oil hattı akış şeması, fabrika içerisindeki makinelerin (kül pompası, curuf teknesi, elektrofiltre,..vs) yerleşim planı, Torosgaz ve Palme firmalarınca imzalı zaten yapılmış olan RMS-B istasyonu ve yer altı doğalgaz hattını gösteren vaziyet planı olduğu, ihale kapsamında yapılacak işlerin çok büyük kısmını teşkil eden elektrik tesisatı, hava kanalları, otomasyon işleri ve bacanın uygulama projeleri olmadığından metraj çalışması yapamadıkları, metraj çıkartacak proje olmadığı ve metrajlarda olmadığı için işin fiyatlandırmasının mümkün olmadığı, uygulama projesi olmamasından kaynaklanan belirsizliklerin asgari ölçüler, kalınlıklar, uzunluklar, teknik özellikler, adetler esas alınarak tahmini olarak fiyat çıkarılması durumunda teklif fiyatlarının aşırı düşük kalabileceği, bu taktirde aşırı düşük fiyat sorgulamasının hangi kriterlere göre yapılacağının belli olmayacağı, her isteklinin kablo kalınlığını, hava kanalı sac cinsini, sac kalınlığını, vantilatör gücünü, panosunu kendisi belirlemesi durumunda rekabet sağlanmasının mümkün olmadığı,

İddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1 ) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:

İhale ilanının “Diğer hususlar” başlıklı 13 üncü maddesinde ve idari şartnamenin “Diğer Hususlar” başlıklı 46 ncı maddesinde; “…46.2.İstekliler, EPDK Doğalgaz Piyasası Sertifika Yönetmeliğine uygun olarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu?ndan 12/05/2005 tarihinden sonra aldıkları veya 12/05/2005 tarihli ve 25813 sayılı Resmi Gazeteye göre tadil ettirdikleri, Proje faaliyet konusunda İnşaat, Mekanik, Elektrik/Elektronik kategorilerini; Yapım faaliyet konusunda İnşaat, Mekanik, Elektrik/Elektronik kategorilerini; Bakım ve Onarım faaliyet konusunda İnşaat, Mekanik, Elektrik/Elektronik kategorilerini, Servis faaliyet konusunda; Mekanik ,Elektrik/Elektronik kategorilerini kapsayan EPDK Yapım ve Hizmet Sertifika asıllarını veya noter onaylı suretlerini sözleşme imzalanması esnasında İdareye teslim edeceklerdir…” düzenlemesine  yer verilmiştir.

Burdur Şeker Fabrikası Buhar Kazanlarının Doğalgaz ve Fuel-Oil Kullanabilir Hale Getirilmesi Yapım İşi Teknik Şartnamesinin “Kullanım Yeri ve Amacı” başlıklı 1 inci maddesinde; “Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Burdur Şeker Fabrikasında mevcut durumda kömür ve fuel-oil yakılan 100 t/h kapasiteli 1 Adet VKW kazanı, kömür yakılan 20-25 t/h kapasiteli 3 Adet Oschatz kazanı, fuel-oil yakılan 10 t/h kapasiteli 1 Adet Selnikel Kazanı bulunmaktadır. 1 Adet 100 t/h ve 1 Adet 20-25 t/h kazanın, doğal gazı ve fuel-oil’i yakabilecek yakıt yakma teknolojilerine sahip duruma getirilmesi, verim değerlerini sağlayabilecek şekilde sorunsuz devreye alınması ve işletilebilmesi için Müşavir Firma tarafından çizilen ve Doğal Gaz Dağıtım Firması tarafından onaylanan projeye göre iç tesisat yapım işini gerçekleştirmektir.” düzenlemesine,

Aynı şartnamenin “İşin Kapsamı” başlıklı 3 üncü maddesinde; “Buhar kazanlarının doğal gaz ve fuel-oil kullanabilir hale getirilmesi işi aşağıda belirtilenleri içeren anahtar teslimi iç tesisat işini kapsar:

3.1. 15.000 Sm³/h sayaç kapasiteli ve 2-4 bar basınç çıkışlı RMS-B istasyonundan doğal gazın alınarak 100 t/h ve 20-25 t/h buhar kazanlarına monte edilecek yeni brülörlere (yakıcılarına) kadar uygun basınçta getirilmesini,

            3.2. 100 t/h ve 20-25 t/h buhar kazanları için doğal gaz boru hattının ve doğal gaz kontrol hattı ekipmanlarının (deprem vanası, küresel vana, kompansatör, test nipeli, gaz basınç regülatörü, minimum presostat, maksimum presostat, işletme selenoid vana, vb.) yapılmasını,

            3.3. Kazanlarda Yüklenicinin kendi brülörlerine uygun olarak temin edeceği yeni hava vantilatörleri, hava kanalları ve ilgili hava ekipmanlarından, hem fuel-oil hem de doğal gaz için gerekli yanma havasının sağlanmasını,

            3.4. 20-25 t/h buhar kazanlarını besleyebilecek şekilde Fuel-oil istasyonunun kurulmasını ve fuel-oil’in, deposundan alınarak brülörlere uygun sıcaklık ve basınçta getirilmesini,

100 t/h buhar kazanına ait mevcut fuel-oil istasyonunun yeni brülörlere ve yakma yönetim sistemine uyumunun gerçekleştirilmesi için gereken ekipmanların yenilenmesi,

            3.5. 100 t/h ve 20-25 t/h Kazanlar için yeterli olacak güçte çift yakıtlı brülör kapasitelerinin belirlenmesi ve brülörlerin kazanların yapısına uygun şekilde yerleştirilmesi,

            3.6. Fuel-oil ve doğal gaz hat projelerinin, sistemin gerektirdiği armatür ve emniyet ekipmanlarını eksiksiz gösterir şekilde, Müşavir Firma’nın projesine, TOROSGAZ’ın şartnamelerine ve ilgili standartlara uygun olmasını,

            3.7. Fuel-Oil ile Doğal Gaz hatlarının hazırlayacağı projeye uygun olarak yapılmasını,

            3.8. Doğalgazla ilgili şartname, standart ve yönetmeliklere uygun olarak kazan dairelerinin yeterli kapasitede alt ve üst havalandırma imalatının ve montajının yapılmasını,

            3.9. Malzeme listesinde temini istenen malzemelerle birlikte, sistemin gerektirdiği armatür ve emniyet ekipmanlarının eksiksiz biçimde teminini,

            3.10. İşbaşı eğitim ve performans testlerini,

            içeren anahtar teslimi iç tesisat işini kapsar.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddiası ile ilgili olarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na yazı yazılarak, ihale konusu iş ile ilgili olarak EPDK Yapım ve Hizmet Sertifikası istenip istenemeyeceğine dair görüş talep edilmiştir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığı tarafından yazılan 05.01.2012 tarihli görüş yazısında; “Doğalgaz Piyasası Sertifika Yönetmeliği’nin:

-4 üncü maddesinin (5) numaralı bendinde; “Bağlantı hattı: Ulusal iletim şebekesini veya dağıtım şebekesini serbest tüketici servis kutusuna veya basınç düşürme ve ölçüm istasyonuna bağlayan boru hattını ve servis kutusu veya basınç düşürme ve ölçüm istasyonu dahil ilgili teçhizatı,” tanımı,

-4 üncü maddesinin (12) numaralı bendinde; “İç tesisat: Basınç düşürme ve ölçüm istasyonu veya servis kutusu çıkışından itibaren sayaç hariç, müşteri tarafından yaptırılan ve mülkiyeti müşteriye ait olan boru hattı ve teçhizatı ile tüketim cihazları, atık gaz çıkış borusu, baca ve havalandırma sistemleri gibi tesisatı,” tanımı,

            -4 üncü maddesinin (22) numaralı bendinde; “Servis hattı: Dağıtım şebekesini abone servis kutusuna veya basınç düşürme ve ölçüm istasyonuna bağlayan boru hattı ve servis kutusu ya da basınç düşürme ve ölçüm istasyonu dahil ilgili teçhizatı,” tanımı

            5 inci maddesinde; ““Doğal gazla ilgili herhangi bir yapım ve hizmet faaliyeti, sertifika sahibi olmayan kişiler tarafından gerçekleştirilemez. Bu tür faaliyetlerin ihalesi aşamasında sertifika gerekli değildir, ancak faaliyetin yürütülmesi için sertifika alınması zorunludur.” Hükmü,

    -7 nci maddesinin (a) bendinde; “Yapım ve hizmet sertifikası; Doğal gaz piyasasında yer alan tesislerin fizibilite, etüt, proje, müşavirlik, kontrol, denetleme, yapım, servis, bakım ve onarım hizmetlerini yapmaya yeterli olduklarını gösteren ve Kurul tarafından gerçek veya tüzel kişilere verilen izin belgesidir,” hükmü,

    -7 nci maddesinin (b) bendinde; “İç tesisat ve servis hatları sertifikası; Şehir içi dağıtım şebekesine ait servis hatları ve iç tesisat ile ilgili proje, müşavirlik, kontrol, yapım, denetim, servis, bakım-onarım hizmetlerini yapmaya yeterli olduklarını gösteren, dağıtım şirketleri ile yetki belgesi sahibi resmi veya özel şirketler tarafından düzenlenen ve ilgili dağıtım şirketinin belirlenmiş bölgesinde geçerli olan ve gerçek veya tüzel kişilere verilen izin belgesidir.” hükmü,

            yer almaktadır.

            Bu hükümden görüleceği üzere:

1. Şehir içi dağıtım şebekesine bağlantılı iç tesisat ve iç servis hatlarına ilişkin fizibilite, etüt, proje, müşavirlik, kontrol, denetleme, yapım, servis, bakım ve onarım faaliyetleri yapmak için ilgili şehirdeki dağıtım şirketinden İç tesisat ve Servis Hatları Sertifikası,
2. Şehir içi dağıtım şebekesine bağlantılı olmayan iç tesisat, bağlantı hatları ve diğer doğal gaz tesislerine ilişkin fizibilite, etüt, proje, müşavirlik, kontrol, denetleme, yapım, servis, bakım ve onarım faaliyetleri yapmak için Kurumumuzdan Yapım ve Hizmet Sertifikası,

alınması zorunludur.

İlgi yazınızda talep edildiği üzere:

1. İhale şartnamesinde yer alan bilgiler çerçevesinde, söz konusu tesise doğal gaz sunumunun TOROSGAZ Isparta Burdur Doğalgaz Dağıtım A.Ş.’nin dağıtım şebekesi vasıtasıyla yapılacağı dikkate alındığında, mevcut RM-B istasyonundan itibaren boru hattı ve teçhizatı ile tüketim cihazları, atık gaz çıkış borusu, baca ve havalandırma sistemleri iç tesisat kapsamında olup, söz konusu iç tesisata ilişkin fizibilite, etüt, proje, müşavirlik, kontrol, denetleme, yapım, servis, bakım ve onarım faaliyetlerini yapmak için TOROSGAZ Isparta Burdur Doğalgaz Dağıtım A.Ş.’den ilgili faaliyet konularını kapsayan İç Tesisat ve Servis Hatları Sertifikası alınması gerekmekte olup, ayrıca Kurumumuzdan Yapım ve Hizmet Sertifikası alınması gerekmemektedir..
2. Yukarıda belirtildiği üzere, TOROSGAZ Isparta Burdur Doğalgaz Dağıtım A.Ş.’nden alınan ve ilgili faaliyet konularını kapsayan İç Tesisat ve Servis Hatları Sertifikası ihale şartnamesi kapsamındaki iş için yeterlidir.
3. Burdur ilinde şehir içi dağıtım şebekesine bağlantılı olmayan iç tesisat, bağlantı hatları ve diğer doğal gaz tesislerine ilişkin fizibilite, etüt, proje, müşavirlik, kontrol, denetleme, yapım, servis, bakım ve onarım faaliyetleri Yapım ve Hizmet Sertifikası kapsamındadır…” görüşüne yer verilmiştir.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığı’nın görüş yazısında; “İhale şartnamesi kapsamındaki iş için TOROSGAZ Isparta Burdur Doğalgaz Dağıtım A.Ş.’nden alınan ve ilgili faaliyet konularını kapsayan İç Tesisat ve Servis Hatları Sertifikası yeterli olduğu, EPDK Yapım ve Hizmet Sertifikası alınmasına gerek bulunmadığı” belirtilmiş olup, ihale ilanı ve idari şartnamedeki; “EPDK Yapım ve Hizmet Sertifika asıllarını veya noter onaylı suretlerini sözleşme imzalanması esnasında İdareye teslim edeceklerdir.” düzenlemesinin mevzuata aykırı olduğu, anılan düzenlemenin ihaleye katılımı ve rekabeti daralttığı kanaatine varıldığından, başvuru sahibinin birinci iddiası yerinde görülmüştür.

2 ) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari şartnamenin 2 nci maddesinde; “İhale konusu işin adı: Bir Adet 100 t/h ve bir adet 20-25 t/h buhar kazanlarının fuel-oil ve doğalgaz kullanılabilir hale getirilmesi”, düzenlemesine,

Aynı şartnamenin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19 uncu maddesinde; “19.1. İstekliler tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Teknik şartnamenin teknik şartname eki ve detayları bölümünün “İşin Tanımı ve Genel Teklif Verme Koşulları” başlıklı 1 inci maddesinde; “… Teklif verme şartları aşağıdaki gibidir:

            Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.‘ne bağlı Burdur Şeker Fabrikası’ndaki 1 adet 27 bar, 20-25 t/h kapasiteli kömür yakan Oschatz Kazana,    1 Adet 37 bar, 100 t/h kapasiteli kömür ve fuel-oil yakan VKW Kazana, fuel-oil ve doğal gaz yakabilir, buhar ve hava parçalamalı brülör/brülörler takılacaktır.

            …

            Teklif verecek firmalar mevcut kazanları, kazanlarla ilgili tüm tesisatı ve bu kazanların fabrika içerisindeki konumlarını yerinde görüp inceledikten sonra tekliflerini vereceklerdir. Teklif verecek firmalar bu incelemeleri için herhangi bir hak talebinde bulunamazlar.

            Teklif verecek firmalar tekliflerinde mevcut kazanlarda brülör montajı ile ilgili yapacakları muhtemel tadilatları teknik açıklamaları ile birlikte detaylı olarak belirteceklerdir.

            …

            İş anahtar teslimi usulüne göre götürü bedelle yapılacak olup, işin başlangıcından sonuna kadar işverenden ekipman veya malzeme talep edilmeyecektir.

            Yüklenici Firma Sözleşme İmzalanmadan önce TOROSGAZ’dan, “İç Tesisat ve Servis Hatları Sertifikası”nı alacak ve Burdur Şeker Fabrikası İdaresine sunacaktır.

            Firmalar, kazanları ve mevcut tesisatı görerek tekliflerini vereceklerdir…” düzenlemesi yer almaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde; “İhale dokümanı : İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde; isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgileri,

Ön proje : Belli bir yapının kesin ihtiyaç programına göre; gerekli arazi ve zemin araştırmaları yapılmadan, bilgilerin halihazır haritalardan alındığı, çevresel etki değerlendirme ve fizibilite raporları dahil elde edilen verilere dayanılarak hazırlanan plân, kesit, görünüş ve profillerin belirtildiği bir veya birkaç çözümü içeren projeyi,

Kesin proje : Belli bir yapının onaylanmış ön projesine göre; mümkün olan arazi ve zemin araştırmaları yapılmış olan, yapı elemanlarının ölçülendirilip boyutlandırıldığı, inşaat sistem ve gereçleri ile teknik özelliklerinin  belirtildiği projeyi,

Uygulama projesi : Belli bir yapının onaylanmış kesin projesine göre yapının her türlü ayrıntısının belirtildiği projeyi,” hükmü,

Aynı Kanunun “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62 nci maddesinde; “Bu Kanun kapsamındaki idarelerce mal veya hizmet alımları ile yapım işleri için ihaleye çıkılmadan önce aşağıda belirtilen hususlara uyulması zorunludur:

           …           

c) Yapım işlerinde arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamaz. İhale konusu yapım işinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği durumlarda ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilir. Uygulama projesi bulunan yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale yapılması zorunludur. Ancak, doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan yapım işlerinde ön veya kesin proje üzerinden, her türlü onarım işleri ile işin yapımı sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etütleri gerekmesi veya uygulamada imar ve güzergâh değişikliklerinin muhtemel olması nedenleriyle ihaleden önce uygulama projesi yapılamayan, bina işleri hariç, yapım işlerinde ise kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilir. Bu işlerin uygulama projesi yapılabilen kısımlar için anahtar teslimi götürü bedel, uygulama projesi yapılamayan kısımlarda ise her bir kalem iş için birim fiyat teklif almak suretiyle ihale yapılabilir. Arsa temini, mülkiyet ve kamulaştırma işlemlerinin tamamlanması şartı, baraj ve büyük sulama, içmesuyu isale hattı, enerji nakil hattı, trafo, trafo merkezleri, şalt tesisleri, kaptajlar, su depoları, karayolu, liman ve havaalanı, demiryolu, petrol ve doğalgaz boru hattı projelerinde aranmaz.” hükmü yer almaktadır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde; “…Anahtar teslimi götürü bedel sözleşme: Uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak, işin tamamı için yüklenicinin teklif ettiği toplam bedel üzerinden yapılan sözleşmeyi…” düzenlemesi,

Aynı genel şartnamenin “Projelerin yükleniciye teslimi” başlıklı 11 inci maddesinde; “(1) Anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde, yapılacak işlerin uygulama projeleri, şartnameler ve diğer teknik belgelerle birlikte, sözleşmenin imzalanması sırasında yükleniciye verilir.

            (2) Birim fiyat esaslı sözleşmelerde, işlerin ön veya kesin projeleri, şartnameler ve diğer belgelerle birlikte, sözleşmenin imzalanması sırasında yükleniciye verilir.

            (3) Ön ve/veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılan işlerde, uygulama projesinin idare tarafından hazırlanması veya hazırlatılması esas olup, bunlar, iş programına göre gerekli oldukları zamanlarda, ikişer takım olarak bir yazı ekinde yükleniciye teslim edilir…”düzenlemesi yer almaktadır.

İhale dosyasında elektrik işleri, havalandırma kanalı işleri ve otomasyon işleri ile ilgili uygulama projesi, ön proje, kesin proje, keşif ve metraj olmadığı görülmüştür.

İnceleme konusu ihalenin bir yapım işi ihalesi olduğu ve anahtar teslimi götürü bedel usulü ile ihaleye çıkıldığı göz önünde bulundurulduğunda, uygulama projesi yapılmadan ihaleye çıkmak mümkün olmayacaktır. İhale dokümanı kapsamında verilen, işin yapılacağı yere ait mevcut makine ve tesisat projesi, yerleşim ve vaziyet planları, teknik şartname ve diğer dokümanın Kanunun 4 üncü maddesinin öngördüğü anlamda ihale konusu işin her türlü ayrıntısının belirtildiği uygulama projesi olarak değerlendirilme olanağı bulunmamaktadır.Dolayısıyla, uygulama projesi olmayan inceleme konusu yapım işinin anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale edilmesinin Kanunun yukarıda yer verilen hükmüne aykırı olduğu kanaatine varıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.