Hakedişlere yüklenici tarafından yukarıda açıklanan usullere uygun şekilde itiraz edilmemesi veya hiç itirazda bulunulmaması, “hakkın düşmesi” sonucunu doğurur. Somut olayda da yüklenici tarafından, (7) numaralı ara hakediş dışındaki hakedişlere itirazda bulunulmadığı gibi; 7 numaralı hakedişe yönelik *** tarihli itiraz dilekçesi de az yukarıda açıklanan Yapım İşleri Genel Şartnamesindeki usule uygun şekilde ve süresinde idareye verilmemiştir. (10) numaralı kesin hakedişe karşı da yüklenicinin itirazda bulunmadığı çekişmesizdir. Bilirkişi kurulu raporları ve hakedişler birlikte incelenip değerlendirildiğinde; bedeli istenen ve kafetarya binasının üst yapısının yapımına ilişkin işlerin dışındaki diğer tüm işlerin düzenlenen hakedişlerin kapsamına alındığı açıklıkla anlaşılmaktadır

“İçtihat Metni”
Mahkemesi :Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi :04.05.2012
Numarası :2011/122-2012/179

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

– K A R A R –

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekmişir.
2-Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; dava, bakiye iş bedelinin ve 7 nolu hakedişin geç ödenmesinden oluşan maddi zararın tahsili istemiyle açılmış; mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ve verilen karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Yanlar arasında 21.10.2005 tarihli sözleşme yapılmıştır. Bu sözleşme, somut olayda uygulanması gereken 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 355. maddesi hükmünde tanımı yapılan bir “eser” sözleşmesidir. Davacı şirket yüklenici; davalı ise iş sahibidir. Sözleşmenin konusu, 3. maddesi hükmünde açıklanmış olup, “Gölcük-Kavaklı sahil düzenleme yapım” işidir.
Davacı vekili, birim imalâtlardaki tüm kazı, stabilize kırma taş ve taş dolguların eksik hesaplandığını, bu imalâtların bedellerinin birim fiyat tariflerine göre yeniden hesaplanması şantiye dışına taşınan kazı malzemelerinin bedellerinin nakliye mesafesine göre yeniden hesaplanması; futbol sahaları çevresine yapılan hasır çelik kafes imalâtının fiyat analızi yapılarak keşifteki kafes tel arasındaki farkın hesaplanması; kafeterya binasının üst yapısının bedelinin hesaplanması; saha aydınlatma projesinde bulunan imalâtların kısmen çıkartılmış olunmasına karşın davacı tarafından yapılmış olunması nedeniyle bedelinin hesaplanması; yeşil alan düzenlemesinde kullanılan nebati toprağın tekrar hesaplanarak keşifte bulunan analizlerdeki nebati toprak bedelleriyle hesaplanması; rulo çim ekilmesine analiz yapılarak fiyatının düzeltilmesi; arkatlı yollarda ve pergole imalâtlarında fiyatın analizlerin yeniden yapılarak belirlenmesi; sulama suyu deposu için yapılan deponun hakedişe girmeyen imalâtların hesaplanması; tribün yapımındaki çelik imalât fiyatının keşife göre düzeltilmesi ve sözleşmeye göre oluşan fiyat farkının hesaplanması gerektiğini ileri sürerek; 1.257.391,47 TL alacağın tahsiline karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, 51.199,19 TL kazı yapılması bedelinin 77.786,45 TL elenmiş çakıllı malzeme ile 50 mm. temel malzemesi temini bedelinin, 108.197,07 TL elenmiş malzeme ile sanat yapıları temel tabanına, yol ve tretuar altına kum, çakıl tabakası serilmesi ve drenaj hendekleri ile her türlü
büz yanlarında kum-çakıl dolgu yapılması bedelinin, 1.162,29 TL kırma taş bedelinin, 99.967,43 TL kazı nakli bedelinin, 124.961,96 TL saha elektrik aydınlatma işleri bedelinin, 206.100,00 TL rulo çim serilmesi bedelinin, 276.922,80 TL çelik imalât tribün yapılması bedelinin toplamı olan 928.433,69 TL ve kafetarya binasının üst yapısının maliyeti için talep edilebilecek 10.865,00 TL bedelin ve bu alacakların toplamı üzerinden %18 oranına göre hesaplanan 169.073,76 TL KDV alacağının genel toplamı tutarındaki 1.108.372,45 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Yanlar arasındaki sözleşmenin 9. 2. maddesi hükmünde; ihale dökümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralaması açıklanmış ve Yapım İşleri Genel Şartnamesi birinci sırada ek olarak gösterilmiştir. Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 40. maddesi hükümleri gereğince, yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı halinde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunu “idareye verilen …… tarihli dilekçelerinde yazılı ihtirazi kayıtla” cümlesini yazarak geçici hakedişi imzalaması zorunludur. Eğer yüklenicinin, hakediş raporunu imzalamasından tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa, hakedişin kendisine ödendiği tarihden başlamak üzere, en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorundadır. Yüklenici, itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi ya da hakedişleri olduğu gibi kabul etmiş sayılır. Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 41. maddesi hükmü gereğince de, “kesin hakediş” raporuna, yukarıda açıklanan aynı şartnamenin 40. maddesindeki usuller çerçevesinde ihtirazi kayıtların yüklenici tarafından dilekçe ile idareye bildirilmesi gerekmektedir. Yapım İşleri Genel Şartnamesinin belirtilen hükümleri “Delil Sözleşmesi” niteliğindedir. Delil Sözleşmesi, “kesin kanıt” niteliğinde olup, tarafları ve mahkemeyi bağlar. Bu nedenle, yargılamanın her aşamasında bu hususun mahkemece, doğrudan gözetilmesi zorunludur. Hakedişlere yüklenici tarafından yukarıda açıklanan usullere uygun şekilde itiraz edilmemesi veya hiç itirazda bulunulmaması, “hakkın düşmesi” sonucunu doğurur. Somut olayda da yüklenici tarafından, (7) numaralı ara hakediş dışındaki hakedişlere itirazda bulunulmadığı gibi; 7 numaralı hakedişe yönelik 27.10.2006 tarihli itiraz dilekçesi de az yukarıda açıklanan Yapım İşleri Genel Şartnamesindeki usule uygun şekilde ve süresinde idareye verilmemiştir. (10) numaralı kesin hakedişe karşı da yüklenicinin itirazda bulunmadığı çekişmesizdir. Bilirkişi kurulu raporları ve hakedişler birlikte incelenip değerlendirildiğinde; bedeli istenen ve kafetarya binasının üst yapısının yapımına ilişkin işlerin dışındaki diğer tüm işlerin düzenlenen hakedişlerin kapsamına alındığı açıklıkla anlaşılmaktadır. Yukarıda açıklandığı üzere yüklenicinin hakedişlere de usulünce itirazları bulunmadığndan ve dolayısıyla hakedişlerde kesinleştiğinden, kafeterya binasının üst yapısının bedeli olarak belirlenen (10.865,00 + KDV) tutarındaki alacak dışındaki varlığı ileri sürülen diğer tüm alacaklara yönelik davanın reddi gerekir. Mahkemece, yukarıda açıklanan hususlar gözetilmeden, 22.02.2012 tarihli bilirkişi kurulu raporunun hükme dayanak alınması suretiyle yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış ve kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda 1. bentte belirtilen nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan sebeplerle diğer temyiz itirazlarının kabulüne ve kararın davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 22.04.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.