idarenin mevcut düzenlemeleri uyarınca ihaleye katılacak isteklilerin ihaleye tekliflerini hazırlama aşamasında ihalede teklif etmeyi öngördükleri araçları ve bu araçlara ilişkin teknik özellikleri tevsik eden belgeleri belirlemeleri ve ilgili müeyyidenin uygulanmaması için, idarenin talebi durumunda söz konusu belgelerin idareye sunulması gerektiği

Kamu İhale Kanunu’nun “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale  konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.” hükmü,

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilir. Ancak, söz konusu makine, teçhizat ve diğer ekipman yeterlik kriteri olarak belirlenemez. İşin niteliğinin gerektirdiği hallerde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipman fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir. İdari şartnamede, fiyat dışı unsur olarak belirlenen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlere yönelik düzenlemelere yer verilir. Fiyat dışı unsur değerlendirmesi yapılabilmesi için, kendi malı olduğunu gösteren belgeler ile teknik kriterleri tevsik eden belgelerin teklif ile birlikte sunulması gerekir. Kendi malı makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dahil hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığı yüzde biri geçemez. Söz konusu oranı arttırmaya veya azaltmaya ya da alım konusuna göre farklı oranlar belirlemeye Kurum yetkilidir.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Elektronik ihale” başlıklı 59/A maddesinde “(1) İhaleler, e-teklif alınmak suretiyle bu maddeye uygun olarak yapılabilir.

  …

(9) İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.

(10) İhale komisyonu tarafından 59 uncu madde kapsamında seçilen yönteme bağlı olarak ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespitinde aşağıdaki esaslar dikkate alınır:

a) Aşırı düşük tekliflerin açıklama istenmeksizin reddedileceği ihalelerde, geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen teklif sahiplerine; yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgeleri, belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunmaları için makul bir süre verilir. Beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeleri sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir, sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlayamayan isteklilerin teklifleri ise değerlendirme dışı bırakılır.

b) Aşırı düşük teklif açıklamasının isteneceği ihalelerde, teklif fiyatı sınır değerin altında olan tüm isteklilerden; aşırı düşük teklif açıklamaları ile birlikte yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgeleri sunmaları istenir. Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeleri veya aşırı düşük teklif açıklamasını sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır. Sunulan bilgi ve belgeler ile aşırı düşük teklif açıklamaları çerçevesinde;

1) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlamadığı anlaşılan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır.

2) Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağladığı anlaşılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları incelenir ve açıklamaları uygun görülmeyenlerin teklifleri reddedilir.

3) Sınır değerin altındaki tüm tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması veya aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülmeyerek tekliflerin tümünün reddedilmesi halinde, teklif fiyatı sınır değerin üzerinde olan ve ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen teklif sahiplerinden, yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeleri sunmaları istenerek (a) bendindeki esaslar çerçevesinde değerlendirme yapılır.

4) Sınır değerin altında geçerli en az iki teklif kalması ve bu tekliflerin ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olarak belirlenmesinin öngörülmesi halinde, yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeler yeniden istenmeksizin ihale işlemlerine devam edilir.

5) Sınır değerin altında tek geçerli teklif kalması ve bu teklif sahibinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesinin öngörülmesi halinde bu istekliden yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri tevsik edici belgeler yeniden istenmez. İhalede ayrıca ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin belirlenmesinin öngörülmesi halinde ise bu isteklinin tespitinde (a) bendindeki esaslar uygulanarak ihale işlemlerine devam edilir.

c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen işlemlere, ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilinceye kadar devam edilir.

 (11) İstekliler tarafından beyan edilen bilgiler ile sorgulama sonucu edinilen bilgiler, bu bilgileri tevsik etmek amacıyla sunulan belgeler ya da geçici teminat mektubu arasında farklılık bulunması durumunda; ihalede öngörülen şartların sağlanması kaydıyla tekliflerin geçerliliği etkilenmez.” hükmü,

 

İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde “İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği bu şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler:

Teknik Şartnameye Cevaplar ve Açıklamaları İçeren Doküman

a) İhale konusu iş kapsamında kullanılacak olan tüm araçların, Teknik Şartnamede tanımlanan teknik özelliklere sahip olup olmadıkları ve yine Teknik Şartnamede tanımlanan hizmetleri yerine getirip getirmediklerinin ihale aşamasında tespit ettirilmesi, bu suretle de sözleşmenin edim sürecinde yüklenici ile idare arasında yaşanabilecek hukuksal husumetlerin önüne geçilerek hizmetin kesintiye uğratılmadan idame ettirilmesi amaçlandığından, isteklilerin ihale aşamasında teklifleri ile birlikte, İdaremizce hazırlanan ve Teknik Şartnamenin Ekinde yer verilen TEKNİK ŞARTNAMEYE CEVAPLAR VE AÇIKLAMALARI İÇEREN DOKÜMANI Yeterlik Bilgileri Tablosunda eksiksiz bir biçimde doldurmaları gerekmektedir. İsteklilerce Yeterlilik Bilgileri Tablosu doldurulurken, TEKNİK ŞARTNAMEYE CEVAPLAR VE AÇIKLAMALARI İÇEREN DOKÜMAN’da sorulan her bir soruya verilecek cevap için ayrı, bu cevapları tevsik eden belgeler için ayrı birer satır açılacaktır.

b) İhalede, ekonomik açıdan en avantajlı 1 ve 2. teklif sahibi isteklilerden, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 59/A maddesi kapsamında, Yeterlik Bilgileri Tablosunda Teknik Şartnameye Cevaplar ve Açıklamaları İçeren Doküman çerçevesinde beyan ettikleri cevapları tevsik eden; kataloglar, kullanma kılavuzları ve fotoğraflar talep edilecektir. Ancak isteklilerin istenilen teknik özellikleri tevsik etmek amacıyla araçların ruhsatlarını, AİTM Yönetmeliğine göre düzenlenmiş münferit araç uygunluk belgelerini, üretici firma yazılarını ve benzeri diğer tüm tevsik edici belgeleri sunmaları da mümkün olup bu husus kendilerinin takdirine bırakılmıştır. (Bu aşamada, ekonomik açıdan en avantajlı 1 ve 2. teklif sahibi İsteklilerin, ihale konusu iş kapsamında çalıştıracakları araçları kiralamayı düşündükleri üçüncü kişilere ait olan ve yukarıda sayılan belgeleri sunmaları mümkündür.)

c) Teknik Şartnameye Cevaplar ve Açıklamaları İçeren Dokümanda sorulan sorulara verilen cevaplar ile yapılan açıklamaların, isteklilerce sunulacak ve yukarıda detayına yer verilen belgelerle uyumlu olması zorunludur. Aksine vaki olacak durumlarda, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 59/A maddesinde belirtilen müeyyideler uygulanacaktır.” düzenlemesi,  

 

İhale dokümanında yer alan Yeterlik Bilgileri Tablosu’nun ilgili kısmında “…

Diğer Belgeler

[Belge adı/kriter]

Açıklamalar

Teknik şartnameye cevaplar ve açıklamaları içeren döküman

Teknik Şartnameye Cevaplar ve Açıklamaları İçeren Doküman’da sorulan her bir soruya verilecek cevap için ayrı, bu cevapları tevsik eden belgeler için ayrı birer satır açılacaktır.

…” düzenlemesi,

 

Yine ihale dokümanında yer alan “Teknik Şartnameye Cevaplar ve Açıklamaları İçeren Doküman” başlıklı belgede ise kiralama hizmeti alınacak araçlara ilişkin teknik özellikler, belirtilen özelliklere ilişkin isteklinin cevap ve açıklama kısmı ile tevsik edici belgelerin belirtileceği kısımlarının yer aldığı tespit edilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddiasına konu 2021/450545 İKN’li ihaleye ilişkin İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Kentsel temizlik hizmetlerinde kullanılmak üzere sürücüsüz araç kiralama hizmet alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı: Toplam 72 Adet Muhtelif Sürücüsüz Araç Kiralanması

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Elazığ Belediye Sınırları ve Mücavir Alan/Elazığ” düzenlemesi yer almaktadır.  

 

Başvuru sahibinin yedinci iddiasına ilişkin olarak, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin 41’inci maddesinde, işin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verileceği ancak söz konusu makine, teçhizat ve diğer ekipmanın yeterlik kriteri olarak belirlenmeyeceği, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği hüküm altına alınmıştır.

 

İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde, isteklilerden sunacakları Yeterlik Bilgileri Tablosu’nda “Teknik Şartnameye Cevaplar ve Açıklamaları İçeren Doküman” başlıklı belgeye ilişkin bilgilerin beyan edilmesinin istendiği, söz konusu belgede ihale konusu iş kapsamında kullanılacak olan tüm araçların, Teknik Şartname’de tanımlanan teknik özelliklere sahip olup olmadıklarının tespit edildiği, yine bu düzenleme ile sözleşmenin edim sürecinde yüklenici ile idare arasında yaşanabilecek hukuksal husumetlerin önüne geçilmesi ve hizmetin kesintiye uğratılmadan idame ettirilmesi amaçlandığının belirtildiği, Yeterlilik Bilgileri Tablosu’nun ilgili kısmı doldurulurken, araçlara ilişkin olarak, her bir soru ve cevapları tevsik eden her bir belge için ayrı satır açılacağı, ihalede, ekonomik açıdan en avantajlı ilk iki teklif sahibi istekliden, beyan edilen cevapları tevsik eden; kataloglar, kullanma kılavuzları ve fotoğrafların talep edileceği, istekliler tarafından aynı amaçla araçlar ruhsatları, münferit araç uygunluk belgeleri, üretici firma yazıları ve benzeri tevsik edici belgeleri sunmalarının mümkün olduğunun belirtildiği ek olarak Teknik Şartnameye Cevaplar ve Açıklamaları İçeren Doküman’da sorulan sorulara verilen cevaplar ile yapılan açıklamaların tevsik edici belgeler ile uyumlu olmasının zorunlu olduğu aksi takdirde Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 59/A maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanacağının düzenlendiği görülmüştür.

 

İhale dokümanında yer alan Yeterlik Bilgileri Tablosu’nun ilgili kısmında, isteklilerden Teknik Şartnameye Cevaplar ve Açıklamaları İçeren Doküman’da sorulan her bir soruya verilecek cevap için ayrı, bu cevapları tevsik eden belgeler için ayrı birer satır açılacağının belirtildiği tespit edilmiştir.

 

Yine ihale dokümanında yer alan “Teknik Şartnameye Cevaplar Ve Açıklamaları İçeren Doküman” başlıklı belgede ise kiralama hizmeti alınacak araçlara ilişkin olarak Teknik Şartname’de istenilen tüm teknik özelliklerin soru olarak belirtildiği, söz konusu teknik özelliklere ilişkin olarak isteklinin cevap ve açıklamalarının istendiği ve isteklinin vermiş olduğu cevap ve açıklamalara ilişkin tevsik edici belgelerin beyan edilmesinin istendiği anlaşılmıştır.

 

İncelemeye konu ihalede 39 adet ihale dokümanı indirildiği, yapılan ihaleye 8 isteklinin katıldığı, ihale komisyonu kararı alınmadan önce ihalenin iptal edildiği, ihale komisyonunun işlem dosyasındaki tespitlerine göre yalnızca 2 isteklinin Yeterlik Bilgileri Tablosu’nda, Teknik Şartnameye Cevaplar ve Açıklamaları İçeren Doküman’a ilişkin bilgileri uygun şekilde sunduğu, anılan dokümana ilişkin bilgileri uygun şekilde beyan etmemiş olduğu tespit edilen 6 isteklinin Yeterlik Bilgileri Tablosu’nda, ilgili satırda sadece “Teknik şartname’ye cevaplar ve açıklamaları içeren doküman” ifadesine yer verildiği, başvuru sahibinin iddialarına konu Barka Atık Yönetimi Taşımacılık Mühendislik Mimarlık ve Proje Dan. Ltd. Şti. tarafından sunulan tablonun ilgili kısmında ise, Teknik Şartname’de yer alan teknik özellikler için ayrı ayrı satır açıldığı, cevap ve açıklamaları tevsik edici belge olarak araç ruhsatları, münferit araç uygunluk belgeleri, firma katalogları ve teknik belgelerin beyan edilmiş olduğu, yine sunmuş olduğu Yeterlik Bilgileri Tablosu uygun bulunan, bir diğer istekli olan Tad Atık Yönetimi İnşaat Taşımacılık Teks. ve Gıda Tic. Ltd. Şti. – Mebaş Temizlik İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. (İş ortaklığı) tarafından sunulan tablolarda, araçlara ilişkin tüm teknik özelliklerin belirtildiği ve cevap-açıklama kısmına sadece “Evet” ifadesinin konulduğu ancak tevsik edici belgelere ilişkin olarak herhangi bir bilgi sunulmadığı tespit edilmiştir.

 

Öte yandan, başvuru sahibinin iddiaları arasında yer alan, Teknik Şartname’de, ihale konusu işte çalıştırılacak araçlara ilişkin teknik özelliklerin fazlasıyla detaylı ve dar çerçevede düzenlenmiş olduğu, söz konusu teknik özelliklerin mevcut yüklenicinin araçlarına işaret etmekte olduğu ve rekabeti engelleyici nitelikte olduğu hususlarına ilişkin olarak yapılan incelemede, başvuru sahibinin bu konudaki iddiasının genel bir değerlendirme niteliğinde olduğu, itirazen şikayet dilekçesinde, araç türleri belirtilerek aynı doğrultuda öne sürülen iddiaların ise ikinci ve üçüncü iddialar kapsamında incelendiği ve söz konusu iddiaların yerinde olmadığı sonucuna ulaşıldığı, yine başvuru sahibinin iddiasına konu 2021/450545 İKN’li ihalenin, Elazığ Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen kentsel temizlik hizmetlerinde kullanılmak üzere sürücüsüz toplam 72 aracın kiralanması hizmeti olduğu, anılan ihalenin konusu ile başvuruya konu ihalenin konusunun aynı nitelikte olduğu, bu sebeple söz konusu ihalelere ilişkin düzenlemelerde, genel benzerlikler olmasının doğal olduğu ve genel benzerlikler dikkate alınarak değerlendirme yapılmasının yerinde olmayacağı anlaşılmıştır.

 

İddialara ilişkin idarenin cevabında, iddialara konu hususlara ilişkin olarak idareye yapılacak şikayet başvurusunun ihale ilan tarihini izleyen 10 gün içerisinde yapılması gerektiği, başvuru sahibinin idareye yapmış olduğu başvurunun bu süre geçtikten sonra yapıldığı bu sebeple de iddiaların süre yönünden reddedildiği belirtilmiş ise de, iddiaların içeriğini oluşturan belgelerin, ihale ilanına yansıyan hükümler arasında yer almadığı, başvuru sahibinin ihale dokümanını 24.01.2022 tarihinde edindiği, idareye şikayet başvurusunun 25.01.2022 tarihinde yapıldığı, ihale tarihinin ise 31.01.2022 olduğu, idareye yapılan başvurunun tarihinin ihale dokümanının edinildiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde ve ihale tarihinden üç işgününü aşan bir süre öncesinde yapıldığı görüldüğünden idareye yapılan başvurunun süresinde olduğu anlaşılmıştır.

 

Yapılan tespit ve incelemeler neticesinde; Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği gereğince işin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın yeterlik kriteri olarak belirlenmeyeceği, incelemeye konu ihalede ise, Yeterlik Bilgileri Tablosu’nda idare tarafından hazırlanan Teknik Şartnameye Cevaplar ve Açıklamaları İçeren Doküman’a ilişkin bilgiler kısmında, kiralamaya konu tüm araçların teknik özelliklerinin beyan edilmesi ve bu hususu tevsik eden belgelerin belirtilmesinin istendiği, İdari Şartname’de ilgili dokümanda yer verilen sorulara verilen cevaplar ve açıklamalar ile tevsik edici belgelerin uyumlu olmasının zorunlu tutulduğu, aksi durumda Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 59/A maddesindeki müeyyidelerin uygulanacağının düzenlendiği bu sebeple idarenin mevcut düzenlemeleri uyarınca ihaleye katılacak isteklilerin, ihaleye tekliflerini hazırlama aşamasında, ihalede teklif etmeyi öngördükleri araçları ve bu araçlara ilişkin teknik özellikleri tevsik eden belgeleri belirlemeleri ve ilgili müeyyidenin uygulanmaması için, idarenin talebi durumunda söz konusu belgelerin idareye sunulması gerektiği sonuç olarak incelemeye konu ihalede ilgili Yönetmelik hükmüne aykırı şekilde, ihale konusu işte kullanılacak araçlara ilişkin teknik özelliklerin bir yeterlik kriteri olarak belirlenmiş olduğunu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Toplantı No 2022/018
Gündem No 15
Karar Tarihi 23.03.2022
Karar No 2022/UH.I-393