BAŞVURU SAHİBİ:

Gel-Gör Yemek Tem. İnş. Nak. Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Bayburt İl Sağlık Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/447786 İhale Kayıt Numaralı “Bayburt Devlet Hastanesi Malzemeli Yemek Pişirme, Öncesi ve Sonrası (36 Ay Süreli)” Hizmet Alımı İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Bayburt İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 05.10.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Bayburt Devlet Hastanesi Malzemeli Yemek Pişirme, Öncesi ve Sonrası (36 Ay Süreli)” ihalesine ilişkin olarak Gel-Gör Yemek Tem. İnş. Nak. Tic. Ltd. Şti.nin 29.09.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 16.10.2020 tarih ve 46040 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.10.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1611 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Teknik Şartname’nin “H- Personel İle İlgili Hükümler” başlıklı maddesinde “Firmanın yetkilileri çalıştırdıkları personele hizmet içi eğitim verecek, ayrıca kendileri ile yakın ilişki içerisine girmeyecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, idarenin mevzuat gereği tüm eğitimlerin yapılacağı/yapılması gereken saatleri belirlemesi ve mesai saatleri dışında yapılacaklar için isteklilerin mesai giderlerini teklif fiyatlarına dahil etmelerini sağlaması gerektiği, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.31’inci maddesinde belirtildiği üzere hem fiyat farkı ödemeleri için hem de yaklaşık maliyet hesabının yanlış olmaması için fazla çalışma yapılacak saatlerin açıkça belirtilmesi gerektiği,

2) Teknik Şartname’nin “H- Personel İle İlgili Hükümler” başlıklı maddesinde “Firma yapacağı hizmetlerle ilgili olarak çalıştıracağı personel hakkında mevcut yasa, yönetmelik, tüzük hükümleri, diğer mesleki vecibelerle ilgili bu tarihten sonra çıkacak olan yeni mevzuata da uygun olarak işçi sağlığı, iş güvenliği önlemlerinin alınmasından sorumlu olacaktır.” hususlarına yer verildiği, söz konusu düzenleme gereğince iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hususlara ilişkin olarak birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması gerektiği,

3) Teknik Şartname’nin “K- Fişin Kontrolü ve Ne Şekilde Kimler Tarafından Yapılacağı” başlıklı maddesinde “Yemek şirketinde çalışan personelin maaşları her ayın 5. gününe kadar ödenmiş olacak, Firma hastaneden istihkakını almamış olsa bile…” hususlarına yer verildiği, idarece maaş ödemeleri için bir gün belirlemesinin hakkaniyetli olmayacağı, idarenin gün vermek yerine ilgili maddeyi “hakediş ödemesi yapıldıktan … gün içinde maaşlarının ödenmesi” şeklinde düzenlenmesinin hem hakkaniyetli olacağı hem de yüklenicinin tahsil edemediği hakedişe rağmen maaşları ödeyebilmek için zor durumda kalmasının önüne geçileceği,

4) Teknik Şartname’de normal kahvaltı, normal öğle yemeği, normal akşam yemeği için 3 (üç) günlük örnek yemek menüsü, diyet kahvaltı ve diyet (öğle-akşam) yemek ve ara öğün için ise 1 (bir) günlük örnek menülerine yer verildiği, örnek menülerde bulunan çorbaların ise çeşidine yer verilmediği, idarenin mevzuata uygun olarak asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi ve menüde bulunan yemeklerin içerik ve gramajlarının isteklileri tereddüde düşürmeden ve eksiksiz düzenlenerek Teknik Şartname’de yer alması gerektiği,

5) Teknik Şartname’nin “G- Hizmetin İfa Şekli ve Öğün Sayıları” başlıklı maddesinde “Firma haftanın her günü resmi ve dini bayramlar dahil kesintisiz olarak yemek vermekle yükümlüdür.” düzenlemesinin bulunduğu, ancak özel günlerde fazladan çalışma yapılacak gün sayısına ve çalışması muhtemel personel nitelik ve miktarlarına yer verilmediği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Bayburt İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 05.10.2020 tarihinde yapılan “Bayburt Devlet Hastanesi Malzemeli Yemek Pişirme, Öncesi ve Sonrası (36 Ay Süreli)” işine ilişkin ihaleye 13 isteklinin katıldığı, ihale komisyonu tarafından isteklilerce e-teklif kapsamında sunulan yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda Hayat Org. ve Dan. San. Tic. Ltd. Şti. ve İsa Araç Kir. Hizm. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin e-teklif kapsamında sunduğu Yeterlik Bilgileri Tablosunda istekliye ait bilgilerin bulunmaması sebebiyle e-tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, idarece sınır değerin 8.172.065,33 TL olarak belirlendiği ve sınır değerin altında teklif sunan Ömür CENGİZ’in aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, idarece söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olduğunun tespit edildiği ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Ömür CENGİZ’in, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Melita Müt. Hayv. Oto. Tem. Teks. Yem. Taş. İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin belirlendiği anlaşılmıştır. Başvuru sahibi ise ihale dokümanına yönelik itirazen şikâyet başvurusunda bulunmakta olup, ihaleye teklif vermemiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.

…

78.31. Personele çalışma saatleri dışında ihale konusu işle ilgili eğitim verilmesi, işçiler açısından 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 66 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre fazla çalışmaya yol açacağından, fazla çalışma giderinin teklif fiyata dahil olacağının ve çalışma saatleri dışında işçinin kaç saat eğitim alacağının idari şartnamede belirtilmesi gerekmektedir.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Bayburt Devlet Hastanesi Malzemeli Yemek Pişirme, Öncesi ve Sonrası (36 Ay Süreyle)

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

Malzemeli Yemek Pişirme, Öncesi Ve Sonrası (2021-2022-2023 Yılları 36 Aylık) Hizmet Alımı
Normal yemek: 800.000
Normal Kahvaltı: 150.000
Diyet Yemek: 65.000
Diyet Kahvaltı: 30.000
Ara Öğün: 40.000

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: BAYBURT DEVLET HASTANESİ” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İsteklilerin sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödeyeceği her türlü vergi, resim, harç ve benzeri giderler ile ulaşım, nakliye ve her türlü sigorta giderleri teklif edilecek fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Yemekler öğün başı fiyatlandırılacaktır. Yemek pişirilmesinde ihtiyaç duyulan her türlü personel, enerji, gıda v.b. her türlü gider teklif fiyata dahildir. Yemek öğün bedeli dışından ayrıca herhangi bir ödeme yapılmayacaktır. 

1 Kişi Aşcı Başı Asgari Ücretin %30 Fazlası

1 Kişi Aşcı Asgari Ücretin %20 Fazlası

3 Kişi Aşcı Yardımcısı Asgari Ücretin %10 Fazlası

10 Kişi Garson Asgari Ücret 

3 Kişi Bulaşıkcı Asgari Ücret Ödeme Yapılacaktır

Çalıştırılan Personellere Yol ve Yemek Bedeli Ödenmeyecektir 

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

% 2” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin eki birim fiyat teklif cetvelinin aşağıdaki şekilde olduğu görülmüştür.

Teknik Şartname’nin “H- Personel İle İlgili Hükümler” başlıklı maddesinde “…Firma yetkilileri çalıştırdıkları personele hizmet içi eğitim verecek ayrıca kendileri ile yakın ilişki içerisine girmeyecektir.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dahil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. Taahhüdün (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlar dahil) yerine getirilmesine ilişkin Ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri, Teknik ve İdari Şartnamede belirtilen her türlü giderler sözleşme bedeline dahildir. İlgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak Katma Değer Vergisi, sözleşme bedeline dahil olmayıp İdare tarafından Yükleniciye ödenecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Tebliğ’in 78.31’inci maddesinde yer alan açıklama uyarınca çalışma saatleri dışında verilen eğitimler için fazla çalışma öngörülmesi gerekmekle birlikte, bu açıklamaların personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarına yönelik olarak yapıldığı görülmektedir.

Yapılan incelemede, yaklaşık maliyet ve doküman düzenlemelerinden incelemeye konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı olduğu ve İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde çalışacak personel için fazla mesai öngörülmediği anlaşılmıştır. Dolayısıyla Teknik Şartname’nin yukarıda aktarılan maddesinden çalışma saatleri dışında personele eğitim verileceğine ilişkin bir anlam çıkarılamayacağı, söz konusu eğitimlerin çalışma saatleri içerisinde, personelin işini aksatmadan ve fazla çalışmaya yol açmayacak şekilde verilmesinin mümkün olduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2. Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların sağlık ve güvenliğine ilişkin tedbirler” başlıklı 39’uncu maddesinde “Yüklenici bütün giderleri kendisine ait olmak üzere hizmetinde çalışanlar için, gerek teker teker ve gerekse topluca yaşadıkları ve çalıştıkları yerler bakımından, yürürlükte olan iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı hükümlerine uygun olarak her türlü sağlık ve güvenlik tedbirlerini almak ve çalışanların mevcut koşullara göre sağlıklı bir şekilde yiyip içmeleri, dinlenmeleri, yatıp kalkmaları ve yıkanmaları, meslek hastalıklarından korunmaları, hastalık veya bir kaza halinde tedavileri konularında ilgili mevzuat hükümlerine ve idare veya kontrol teşkilatının kendisine vereceği talimata uymak zorundadır.

Yüklenici, bütün giderleri kendisine ait olmak üzere, sözleşme konusu işin yürütülmesi sırasında iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı uyarınca alınması zorunlu olan iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirleri almakla yükümlüdür.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “H- Personel İle İlgili Hükümler” başlıklı maddesinde “Firma yapacağı hizmetlerle ilgili olarak çalıştıracağı personel hakkında mevcut yasa yönetmelik tüzük hükümleri diğer mesleki vecibelerle ilgili bu tarihten sonra çıkacak olan yeni mevzuata da uygun olarak işçi sağlığı iş güvenliği ve sosyal güvenlik önlemlerinin alınmasından sorumlu olacaktır.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları” başlıklı 22’nci maddesinde “22.1. Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları, ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve Genel Şartnamenin Altıncı Bölümünde belirlenmiş olup, Yüklenici bunları aynen uygulamakla yükümlüdür.

22.2. Yüklenici, tüm giderleri kendisine ait olmak üzere çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede; çalışanların iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve zorunlu olması halinde diğer sağlık personeli tarafından sunulan hizmetlerden yararlanması, çalışanların sağlık gözetiminin yapılması, mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hâle getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığının izlenmesi, denetlenmesi ve uygunsuzlukların giderilmesi gibi iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin alınması zorunlu tedbirler yüklenicinin sorumluluğundadır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

  Yukarıda yer verilen ihale dokümanı düzenlemelerine göre, işin yürütülmesi sırasında gerekli olan iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin giderlerin yüklenicinin sorumluluğunda olduğu, ancak söz konusu gider kalemleri için İdari Şartname ekinde yer alan birim fiyat teklif cetveli standart formunda ayrı satır açılmadığı tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.30’uncu maddesinde yer alan “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.

b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.

c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni kabul edilir.

ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.” şeklindeki açıklama ile personel çalıştırılmasına dayalı işlerde personel maliyetine ilişkin bileşenler belirtilmiştir. İhale konusu iş personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmamakla birlikte, ihale dokümanında personel çalıştırılacağına ilişkin düzenlemeler de yapıldığından, personel maliyeti hesaplanırken ihale dokümanında öngörülen sözleşme giderleri ve genel giderlerin de ayrıca teklif fiyata dâhil edilmesine imkan bulunmaktadır.

İhale dokümanında işçi sağlığı, iş güvenliği ve sosyal güvenlik önlemlerinin alınması sırasında gerekli tüm masrafların yüklenicinin sorumluluğunda olacağı belirtilmiş olup, incelenen ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı göz önünde bulundurulsa da işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücretinin 6331 sayılı Kanun’dan kaynaklanan bir yükümlülük olduğu, söz konusu giderlerin istekliler tarafından öğün maliyetine dâhil edilmek suretiyle teklif birim fiyatların oluşturulabileceği, bu nedenle birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmamış olmasının teklif vermeye engel nitelik oluşturmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibin bu hususa ilişkin iddiası yerinde görülmemiştir.

3. Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Ücretin gününde ödenmemesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.

Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.” hükmü,

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi:

Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak verilmesi (4 üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir.

İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır.

Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.

1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;

Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir. Gelecek yıllara sari olmayan sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın yirminci (20.) günü düzenlenir.

İşe başladığından beri meydana getirilen işler, kontrol teşkilatı tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte hesaplanır ve bulunan miktarlar, teklif edilen birim fiyatlarla çarpılmak suretiyle sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna geçirilir.

Düzenlenen hakediş raporunun işleme konulabilmesi için, yüklenici veya işbaşında bulunan vekili tarafından imzalanmış olması gereklidir.

Yüklenici veya vekili, bildirilen günde, hakedişe esas hesaplamaların yapılmasında hazır bulunmazsa kontrol teşkilatı hesaplamaları tek başına yaparak hakediş raporunu düzenler ve yüklenicinin bu husustaki itirazları kabul edilmez.

Hakediş raporu düzenlendikten sonra bir hafta içinde yüklenici raporu imzalamazsa kontrol teşkilatı, hakediş raporunu idareye gönderir ve rapor yüklenici tarafından imzalanıncaya kadar idarede hiçbir işlem yapılmaksızın bekletilir. Yüklenici hakediş raporlarını zamanında imzalamazsa, ödemede meydana gelecek gecikmeden dolayı hiçbir şikayet ve istekte bulunamaz.

Hazırlanan ve iki tarafça imzalanmış bulunan geçici hakediş raporu, tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkili makamlar tarafından düzeltilebilir. Ancak bu düzeltme sırasında eski rakam ve yazıların okunabilir şekilde çizilmiş olarak hakediş raporunda bulunması ve düzeltme yapan yetkililerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak bu düzeltmeler yeniden sayfa düzenlemeyi gerektirecek ölçüde fazla ise, esas sayfa üzerinde düzeltmenin yapıldığına ilişkin açıklama bulunmak şartı ile, yeniden ayrı bir sayfa düzenlenip hakediş raporuna eklenir.

Yüklenicinin geçici hakedişleri, itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye vereceği ve bir örneğini de Hakediş Raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunun “İdareye verilen ……..tarihli dilekçemde yazılı ihtirazı kayıtla” cümlesini yazarak ya da bu anlama gelecek bir itiraz şerhi ile imzalaması gereklidir. Eğer yüklenicinin, hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorundadır. Yüklenici itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılır.

Her hakediş tutarına, eğer sözleşmede öngörülmüşse eklenecek miktar dahil edilir. Bulunan miktardan, bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak bulunan miktara, ilgili mevzuata göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi (KDV) eklenir. Bu miktardan sözleşmede yazılı kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “K- Fişin Kontrolü ve Ne Şekilde Kimler Tarafından Yapılacağı” başlıklı maddesinde “Yemek şirketinde çalışan personelin maaşları her ayın 5. gününe kadar ödenmiş olacak, Firma hastaneden istihkakını almamış olsa bile…” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısının “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.01.2021; işi bitirme tarihi 31.12.2023

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Tasarı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) Bayburt İl Sağlık Müdürlüğü Muhasebe Hizmetleri Birimi / Bayburt Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğü ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:

Her Ne Kadar Personel Çalıştırılmasına Dayalı Olmasa Da, Yüklenici Hizmetin Verildiği Ayın Son Günü Veya Takip Eden İlk Günü İçerisinde, Hizmetin Aya Ait Hakediş İşlemlerini Yapılmasını İsteyen Bir Dilekçe İle İlgili İdareye Başvurur. Başvuru Esnasında Hizmet Alımları Muayene Ve Kabul Komisyon Birimine Sunulması Gereken Belgeler:

1-Fatura

2-Aylık Sigorta  Ve Prim Bildirgesi

3- Vergi Borcu Olmadığına Dair Yazı(Ödemesi Yapılmış Bir Önceki Aya Ait)

4-Sgk Aylık Dönem Bordrosu( Ödemesi Yapılmış Bir Önceki Aya Ait )

5- Sgk Primleri Tahakkuk Fişleri Ve Ödeme Makbuzu(Ödemesi Yapılmış Bir Önceki Aya Ait)

6-Yüklenici Firma Onaylı Aylık Çalışma Puantaj Tablosu

7-Maaş Bordrosu

8-İlk Hakedişte İşyeri Bildirgesi

9-İlgili Ay İçerinde Yemek Tüketim Sayılarını Gösteren Belgeler; Rasyo-Kartlı Geçiş-Ve İmza İle Kayıt Altına Alınan Sayılar Esas Alınacaktır.

10-İlgili Aya Ait Hakediş Ödemesi Yapılmadan İşçi Ücretlerinin İşçiler Adına Açılacak Banka Hesaplarına Yatırıldığına Dair Her İşçinin Adının Görüldüğü Banka Dekontu Gibi Belgeler  Hakedişle Sunulacaktır. 

Belgeler Kontrol Teşkilatınca Kontrol Edilip Doğruluğu Onaylandıktan Sonra Ödemeye Esas Oluşturacak  Evraklar Tahakkuk Birimine Teslim Edilir. Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin Hakedişler Ve Ödeme Başlıklı Yedinci Bölümünde Birim Fiyat Sözleşmeler İçin Öngörülen Usul Ve Esaslar Çerçevesinde Tahakkuka Bağlandığı Tarihten İtibaren 30 Gün İçerisinde (Sağlık Bakanlığı Genelgelerine İstinaden Öncelikli  Ödemeler  İçerisinde) Ödeme Yapılacaktır. Ancak Kurumun Nakit Sıkıntısı Durumunda Maliye Bakanlığının 18.02.2009 Tarih Ve 115-2277 Sayılı Yazısına Göre Ödeme Yapılacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve düzenlemelerden, idarece hakediş raporlarının Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin Hakedişler ve Ödeme Başlıklı Yedinci Bölümünde birim fiyat sözleşmeler için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde tahakkuka bağlanacağı ve 30 gün içerisinde (Sağlık Bakanlığı Genelgelerine istinaden öncelikli  ödemeler  içerisinde) ödeme yapılacağı, ancak kurumun nakit sıkıntısı durumunda Maliye Bakanlığının 18.02.2009 tarih ve 115-2277 sayılı yazısına göre ödeme yapılacağı, yüklenici hastaneden istihkakını almamış olsa bile yemek şirketinde çalışan personelin maaşlarının her ayın 5. gününe kadar ödenmiş olacağı belirtilmiştir. Aksi takdirde ücretleri ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir sebep dışında ödenmeyen işçilerin, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabileceği hükme bağlanmıştır.

İdarenin ilgili mevzuata aykırı olmamak üzere ihale dokümanında işçileri koruyucu hükümler getirmesi mümkün olup, anılan düzenlemenin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 34’üncü maddesi ile uyumlu olarak ihale konusu işte çalıştırılacak personelin ücretlerinin ödenmesini güvence altına aldığı, isteklilerin basiretli bir tacir olarak çalıştırdığı personelin ödemelerini zamanında yapabilmek adına gerekli tedbirleri alması, ihale konusu işin yürütülmesi esnasında ve hakediş ödemeleri sırasında ortaya çıkabilecek problemleri göz önüne alarak teklif bedellerini buna göre oluşturmaları gerektiği değerlendirilmektedir. 

Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, idarenin ihale dokümanında işte çalışacak personeli koruyucu düzenlemeler yapmasının mümkün olduğu, anılan düzenlemenin personelin ücretlerinin ödenmesini güvence altına aldığı ve bu durumun teklif vermeyi engellemediği anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

4. Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde “79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.” açıklaması yer almaktadır.

Başvuruya konu ihaleye ait Teknik Şartname’de yemek çeşitlerine, yemeklerin içerik ve porsiyon gramajlarına yer verildiği görülmekle birlikte, söz konusu Teknik Şartname’de asgari 2 haftalık örnek yemek menüsüne yer verilmediği (yalnızca normal kahvaltı ve normal yemek için üç günlük, diyet kahvaltı, diyet yemek ve ara öğün için ise bir günlük örnek menü düzenlemesi yapıldığı) anlaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesine göre aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde malzemeli yemek alımı ihalelerinde teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılması ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

  Bu bağlamda, anılan Tebliğ maddesinde de açıkça düzenlendiği şekliyle örnek menünün aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak amacıyla yapılan bir düzenleme olduğu, dolayısıyla idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması aşamasında açıklama talep edilirken örnek menünün hazırlanarak teklifi aşırı düşük olduğu belirlenen isteklilere gönderilmesinin mümkün olması sebebiyle söz konusu eksikliğin giderilebileceği, dolayısıyla iddia konusu hususun ihaleye teklif verilmesine engel nitelikte olmadığı belirlendiğinden başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

5. Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “G- Hizmetin İfa Şekli ve Öğün Sayıları” başlıklı maddesinde “…d) Firma haftanın her günü resmi ve dini bayramlar dahil kesintisiz olarak yemek vermekle yükümlüdür.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İdari Şartname’de ihale konusu iş kapsamında çalıştırılması öngörülen personelin meslek gruplarına, bu kapsamda çalıştırılacak işçi sayılarına ve söz konusu personele ödenecek ücretin brüt asgari ücretin yüzde fazlası şeklinde belirlenen oranlara yer verildiği, Teknik Şartname’de ise yüklenicinin haftanın her günü resmi ve dini bayramlar dahil kesintisiz olarak yemek vermekle yükümlü olduğunun düzenlendiği görülmüştür.

Bu çerçevede, itirazen şikâyete konu ihale personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı için ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılacak personele yönelik sayı, gün vb. hususlar bakımından düzenleme yapılması zorunluluğunun bulunmadığı, söz konusu giderlerin istekliler tarafından öğün maliyetine dâhil edilmek suretiyle teklif birim fiyatların oluşturulabileceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde belirttiği birinci, ikinci, üçüncü ve beşinci iddiası kapsamında alınan Kurul kararına katılmakla birlikte dördüncü iddiası kapsamında yapılan incelemeye göre;

Bayburt İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 05.10.2020 tarihinde yapılan “Bayburt Devlet Hastanesi Malzemeli Yemek Pişirme, Öncesi ve Sonrası (36 Ay Süreli) Hizmet Alımı” işine ilişkin ihaleye 13 isteklinin katıldığı, idarece sınır değerin 8.172.065,33 TL olarak belirlendiği ve sınır değerin altında teklif sunan Ömür CENGİZ’in aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, idarece söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olduğunun tespit edildiği ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Ömür CENGİZ’in, belirlendiği anlaşılmıştır. Başvuru sahibinin ihale dokümanına yönelik itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğundan  ihaleye teklif vermediği anlaşılmıştır.

Anılan kararda, başvuru sahibinin “Teknik Şartname’de normal kahvaltı, normal öğle yemeği, normal akşam yemeği için 3 (üç) günlük örnek yemek menüsü, diyet kahvaltı ve diyet (öğle-akşam) yemek ve ara öğün için ise 1 (bir) günlük örnek menülerine yer verildiği, örnek menülerde bulunan çorbaların ise çeşidine yer verilmediği, idarenin mevzuata uygun olarak asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi ve menüde bulunan yemeklerin içerik ve gramajlarının isteklileri tereddüde düşürmeden ve eksiksiz düzenlenerek Teknik Şartname’de yer alması gerektiği” şeklindeki dördüncü iddiasına ilişkin olarak,

İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması aşamasında açıklama talep edilirken örnek menünün hazırlanarak teklifi aşırı düşük olduğu belirlenen isteklilere gönderilmesinin mümkün olması sebebiyle söz konusu eksikliğin giderilebileceği, dolayısıyla iddia konusu hususun ihaleye teklif verilmesine engel nitelikte olmadığı belirlendiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde görülmediği ifade edilmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79.2.6 ’numaralı maddesinde yer alan düzenlemede, “Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartname’de asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir..” hükmü yer almaktadır.

Anılan Tebliğin ilgili maddesinde, malzemeli yemek hizmeti alım ihalelerinde yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari 2 haftalık örnek menü düzenlemesinin yapılacağı ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtileceği açıktır.

Teknik Şartname’de yer alan düzenlemeler incelendiğinde idarece normal kahvaltı ve normal yemek için üç günlük, diyet kahvaltı, diyet yemek ve ara öğün için ise bir günlük örnek menü düzenlemesi yapıldığı, ayrıca normal yemek gramajları listesi incelendiğinde yayla çorbası, ezogelin çorba, düğün çorba gibi birçok çorba çeşidi bulunmasına rağmen normal yemek için düzenlenen örnek üç günlük öğle yemeği ve akşam yemeği menüsünde sadece “çorba” ibaresine yer verildiği, çorba çeşidine ilişkin herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı görülmüştür.

Nitekim idarece teklifi aşırı düşük bulunan ve ihale üzerinde bırakılan istekliye gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında, “05.10.2020 Tarihinde 2020/447786 İKN  li Bayburt Devlet Hastanesi malzemeli yemek pişirme, öncesi ve sonrası ihalesine vermiş olduğunuz teklif idari şartnamenin; 

Madde 33 – Aşırı düşük teklifler

33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.

Teklif etmiş olduğunuz bedel sınır değerin altında olduğundan aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmiştir. İdari şartnamenin yukarıda anılan maddesi  gereğince teklifi oluşturan gider kalemleri hakkında ayrıntılı açıklamaların 13.10.2020 tarihi mesai bitimine  kadar Müdürlüğümüze sunulması hususunda; ” ifadelerine yer verilmiş olup, yazı ekinde de iki haftalık örnek yemek menüsü yer almamaktadır.

Tüm bu açıklamalar doğrultusunda Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ıncı maddesinde, “Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.” şeklinde yer alan hüküm uyarınca idare tarafından şikâyete konu ihalede aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere Teknik Şartname’de asgari  iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılması ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtilmesinin gerektiği anlaşılmış olup, ihale dokümanı incelendiğinde, asgari iki haftalık örnek yemek menüsünün Teknik Şartname’de yer almadığı, ayrıca aşırı düşük teklif açıklaması istenilen Ömür CENGİZ’e gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında da önemli teklif bileşenlerinin belirtilmediği ve örnek 2 haftalık yemek menüsü verilmediği anlaşılmıştır.

Bu itibarla, yukarıda yapılan tespitler çerçevesinde, sınır değerin altında teklif veren isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istense bile idare tarafından ihale dokümanında örnek 2 haftalık menü düzenlemesine yer verilmediği dikkate alındığında, söz konusu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesine aykırılık teşkil ettiği, bahsi geçen durumun istekliler tarafından tekliflerin sağlıklı hazırlanmasında ve sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının değerlendirilmesinde belirsizlik yaratacağı anlaşıldığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığa konu ihalede başvuru sahibinin dördüncü iddiası doğrultusunda yapılan incelemede, yukarıda yapılan tespiti yapılan aykırılık ve değerlendirmeler doğrultusunda “ihalenin iptaline” karar verilmesi gerektiğinden Kurul çoğunluğunun “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki kararına katılmıyoruz.