Götürü Bedelli İhale konusu işteki maliyet artışı enflasyon veya malzeme fiyatlarının arttırılmasından kaynaklanmış olabilir Bununla birlikte sözleşme tarafları fiyatlarda meydana gelecek azalışların da bedele yansıtılacağı konusunda mutabık kalabilirler

Değişken Götürü Bedelli ihaleler

Değişken götürü bedel, sarf edilen emeğin ve kullanılan malzemenin fiyatlarındaki artışın maliyetlere etkisinin dikkate alındığı ve inşa faaliyeti boyunca meydana gelen bu maliyet artışlarının sözleşmede belirlenen bedele dahil edileceğinin öngörüldüğü bedel çeşididir.

Götürü bedelin değişmezlik özelliği, sözleşmede kararlaştırıldığı şekilde maliyetlerde artış olması halinde sözleşme bedelinin revize edilmesiyle değişmektedir.

Dolayısıyla, bu tür bir bedelin götürü bedel olup olmadığı tartışmasını da gündeme getirmektedir.

Bu bedel belirleme türünde götürü bedelin değişmezlik özelliğinin bulunmadığı düşünülebilse de, yine de sözleşmede bedelin ne şekilde belirleneceğine ilişkin sınırlar katı bir şekilde belirlenmiş ve bedelin baştan itibaren nasıl belirleneceği ortaya konulmuştur

Bu maliyet artışı, enflasyon veya malzeme fiyatlarının arttırılmasından kaynaklanmış olabilir. Bununla birlikte, sözleşme tarafları fiyatlarda meydana gelecek azalışların da bedele yansıtılacağı konusunda mutabık kalabilirler .

İnşaat sözleşmelerinde bu şekildeki kayıtlara yer verilmesi, sözleşme bedelinin değişken götürü bedel esasına göre belirlendiği şeklinde kabul edilmektedir.

Bu tür bir bedelin belirlenmesinin öngörüldüğü sözleşmelerde, yüklenicinin yararına olmak üzere “pahalılık kaydı” adıyla hükümler konulmaktadır. Aynı şekilde, sözleşme tarafları malzeme fiyatlarında meydana gelecek azalmanın da sözleşme bedeline yansıtılması konusunda anlaşmaya varabilirler

Ayrıca, taraflar sözleşmede pahalılık kaydını sadece belirli bir malzemenin (demir, çimento gibi) fiyatıyla sınırlayıp, sadece bu malzemelerin fiyatında meydana gelecek artışların sözleşme bedeline yansıtılacağını öngörebilirler .

İnşaat sözleşmesinde, bu pahalılık kaydına detaylı bir şekilde yer verilmesi ve sözleşme bedeline ne şekilde etki edeceğinin çok anlaşılır bir şekilde ortaya konulması ileride uyuşmazlıklar çıkmasına da engel olacaktır.

Dolayısıyla, inşaat maliyetlerinde meydana gelen artışlar kapsamında işçilik ve malzeme fiyatlarındaki artışlar sözleşmedeki pahalılık kaydı dikkate alınarak, sözleşme bedeli revize edilmektedir. Bu şekilde yüklenici inşaat maliyetlerinde beklenmedik fiyat artışlarından ortaya çıkacak zararlarının riskini iş sahibinin üzerinde bırakmış olmaktadır.