taşınmaz hakkındaki restorasyon ihalesi talimatının Genel Müdürlüğü tarafından resmi usul dairesinde devir ve intikal ettirildiği buna karşın talimat ve ihaleyi devralan ve böylelikle ihale makamı yer teslimi yapmaması nedeniyle zarara uğrayan yüklenicinin davalı İdarece karşılanan *TL zararının davacının da içinde bulunduğu dört personelden müşterek ve müteselsilen tahsili ödenmemesi halinde yasal yollardan tahsil işlemine başlanacağının bildirilmesine ilişkin dava kararı

Danıştay 5. Daire Başkanlığı         2014/6408 E.  ,  2015/11031 K.
“İçtihat Metni”

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2014/6408
Karar No : 2015/11031

Temyiz Eden (Davacı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davalı) : Kültür ve Turizm Bakanlığı
Vekili : Av.

İsteğin Özeti : … 4. İdare Mahkemesince verilen … günlü, … sayılı kararın; dilekçede yazılı nedenlerle, temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Cevabın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi :
Düşüncesi : Kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin işin gereği düşünüldü:
Dava; davacının, kusurundan kaynaklı olduğu ileri sürülen kamu zararının, davacının da içinde bulunduğu dört personel tarafından müşterek ve müteselsilen ödenmesi, ödenmemesi halinde yasal yollardan tahsil işlemine başlanacağının bildirilmesine ilişkin 18.04.2014 tarih ve 77442 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı işleminin iptali istemiyle açmıştır.
… 4. İdare Mahkemesince verilen … günlü, … sayılı kararla; davaya konu kamu zararının tahsiline ilişkin işlemin, 5018 sayılı Kanun’un 71.maddesi ile bu maddeye dayanılarak yürürlüğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yer alan hükümler gereği, takip yoluna başvurulmadan rızaen ödenmesi, ödenmemesi halinde 5018 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmeliğe göre yasal yollara başvurulacağı bildirimini içerdiği; dava konusu işlemin kamu gücü ve kudretinin üçüncü kişiler üzerinde ayrıca başka bir işlemin varlığına gerek olmaksızın doğrudan doğruya çeşitli hukuki sonuçlar doğurmak suretiyle etkisini gösteren işlemlerden olmadığından, davanın esasının incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Davacı, dava konusu işlemin icrai nitelikte ve hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71. maddesinde; kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması olarak tanımlanmış; maddenin devamında kamu zararının belirlenmesinde esas alınacak durumlar sıralanmış; kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilen kamu zararının, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte ilgiliden tahsil edileceği belirtilmiş; kamu zararının, bu zarara neden olan kamu görevlisinden veya diğer gerçek ve tüzel kişilerden tahsiline ilişkin usul ve esasların, Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği kurala bağlanmış olup; anılan madde uyarınca hazırlanan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinde de kamu zararı tanımına benzer biçimde yer verilmiş ve Yönetmelikte, söz konusu zararların tespit, takip ve tahsil usulü maddeler halinde açıklanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın İzmir’de bulanan bir taşınmaz hakkındaki, restorasyon ihalesi talimatının, Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından, Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğüne (DÖSİM) resmi usul dairesinde devir ve intikal ettirildiği buna karşın talimat ve ihaleyi devralan ve böylelikle ihale makamı olan DÖSİM’in yer teslimi yapmaması nedeniyle zarara uğrayan yüklenicinin, davalı İdarece karşılanan 108.305,30-TL zararının, davacının da içinde bulunduğu dört personelden müşterek ve müteselsilen tahsili, ödenmemesi halinde yasal yollardan tahsil işlemine başlanacağının bildirilmesine ilişkin dava konusu 18.04.2014 tarih ve 77442 sayılı işlemin iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İdari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu işlemler, idarenin kamu gücüne dayanarak, tek yanlı irade beyanıyla tesis ettikleri, hukuk düzeninde değişiklik yapan, başka bir deyişle ilgililerin hukukunu etkileyen işlemlerdir.
Uyuşmazlık, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda tespit edilen kamu zararından, davacının sorumlu tutularak ödemesinin istenilmesine ilişkin işlemden doğmaktadır.
Bu işlemin icrasının rızaen ödenmediği takdirde adli yargıda açılacak bir dava yoluyla yapılacak olması, onun kesin ve icrai olmadığını göstermemektedir.
Dava konusu işlemin idari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu bir nitelik taşıdığı ve davacının hukukunu etkilediği anlaşıldığından; uyuşmazlığın esası yönünden incelenerek bir karar verilmesi gerekirken, davanın incelenmeksizin reddi yolunda karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulüyle … 4. İdare Mahkemesince verilen … günlü, … sayılı kararın; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına; aynı maddenin 3622 sayılı Kanunla değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, kullanılmayan …-TL yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde davacıya iadesine 28/12/2015 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :

İdare Mahkemesi’nce verilen karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir neden de bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerektiği görüşüyle karara karşıyız.