ihalede istekliler tarafından yaptırılması gereken sigortanın yalnızca All Risk sigortası olduğunun ve bahse konu sigortanın kapsam ve limitlerine anılan Tasarı maddesinde yer verilmemesi nedeniyle söz konusu sigortanın asgari limitler dâhilinde yaptırılması gerektiği

ihalede istekliler tarafından yaptırılması gereken sigortanın yalnızca All Risk sigortası olduğunun ve bahse konu sigortanın kapsam ve limitlerine anılan Tasarı maddesinde yer verilmemesi

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “…Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:

a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilân eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.

b) İflası ilân edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.

         c) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan.              

  d) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan.

e) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı kararıyla hüküm giyen.        

f) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilen.

g) İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmiş olan.            

h) Bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen.             

i) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan.              

j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.

Bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulabileceği Kurum tarafından belirlenir. Gerçeğe aykırı hususlar içeren taahhütname sunulması veya ihale üzerinde kalan istekli tarafından taahhüt altına alınan durumu tevsik eden belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmemesi halinde bu durumda olanlar ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir.” hükmü,

Bahse konu Kanun’un “Ortak girişimler” başlıklı 14’üncü maddesinde “…İhalenin iş ortaklığı veya konsorsiyum üzerinde kalması halinde, sözleşme imzalanmadan önce noter tasdikli iş ortaklığı veya konsorsiyum sözleşmesinin verilmesi gerekir…” hükmü,

 

Aynı Kanun’un “Alt yükleniciler” başlıklı 15’inci maddesinde “İhale konusu işin özelliği nedeniyle ihtiyaç görülmesi halinde, ihale aşamasında isteklilerden alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işleri belirtmeleri, sözleşme imzalamadan önce de alt yüklenicilerin listesini idarenin onayına sunmaları istenebilir…” hükmü,

 

Söz konusu Kanun’un “Sözleşmeye davet” başlıklı 42’nci maddesinde “41 inci maddede belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir…” hükmü,

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş ortaklığı” başlıklı 32’nci maddesinde “…(6) İhalenin iş ortaklığı üzerinde kalması halinde iş ortaklığı tarafından, sözleşmenin imzalanmasından önce noter onaylı ortaklık sözleşmesinin idareye verilmesi zorunludur…” hükmü,

 

Bahse konu Yönetmelik’in “Konsorsiyum” başlıklı 33’üncü maddesinde “…(4) İhalenin konsorsiyum üzerinde kalması halinde konsorsiyum tarafından, sözleşme imzalanmadan önce noter onaylı konsorsiyum sözleşmesinin idareye verilmesi zorunludur…” hükmü,

 

Aynı Yönetmelik’in “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “…Aday veya isteklilerin ihale tarihi itibarıyla mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup, ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak sunması gerekir…” hükmü,

 

Söz konusu Yönetmelik’in “İhale dışı bırakılma” başlıklı 51’inci maddesinde “(1) Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan hükümler gereğince;

a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilan eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan,

b) İflası ilan edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan,

c) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan,

ç) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan,

d) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı kararıyla hüküm giyen,

e) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilen,

f) İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmiş olan,

aday ve istekliler ihale dışı bırakılır.

İhale üzerinde kalan istekliden, birinci fıkranın (a), (b), (c), (ç), (d) ve (f) bentlerinde belirtilen durumlarda olmadığına dair belgelerin sözleşme imzalanmadan önce istenilmesi zorunludur… hükmü,

 

Anılan Yönetmelik’in “Teminatlar” başlıklı 55’inci maddesinde “…(2) İhale üzerinde bırakılan istekliden sözleşme imzalanmadan önce, teklif fiyatının sınır değere eşit veya üzerinde olması halinde teklif fiyatının % 6’sı, sınır değerin altında olması halinde ise yaklaşık maliyetin % 9’u oranında kesin teminat alınır…” hükmü,

 

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Alt yükleniciler” başlıklı 18’inci maddesinde “…Alt yüklenici çalıştırılmasının idarenin iznine tabi olduğu işlerde, işin nevi itibariyle idarece izin verilen kısımlarını yapacak alt yüklenicilerin isimleri ve yapacakları iş bölümlerini, işin bütününü, hiçbir suretle alt yükleniciye yaptırmamak kaydıyla, idarenin onayına sunar.

İdarece sözleşme imzalanmadan önce onaylanan listede yer alan alt yüklenicilerle bunlar işe başlamadan önce yüklenicinin sözleşme yapması ve bunun bir örneğini idareye vermesi gerekir…” hükmü,

 

Anılan Genel Şartname’nin “İş ve iş yerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 19’uncu maddesinde “…Hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve teminat limitleri, günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde belirtilir…” hükmü,

 

Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “İş ve iş yerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde “21.1. İş ve iş yerlerinin korunmasına ilişkin sorumluluk Genel Şartnamenin 19 uncu maddesinde düzenlenen esaslar dâhilinde yükleniciye aittir.34  

21.2.Sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitleri:35  

21.2.1……………………………………………………………………………” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Aynı Tip Sözleşme maddesine ait 34 ve 35’inci dipnotlarda ise “34. İşin ve/veya iş yerlerinin yüklenici tarafından sigortalattırılması isteniyorsa bu sorumluluğun da yükleniciye ait olduğu hususu burada belirtilecektir.

35. 21.1. maddesinde işin ve/veya iş yerlerinin yüklenici tarafından sigortalattırılacağı belirtilmişse, işin nitelik ve özelliğine göre, sigorta türleri ile teminat kapsam ve limitleri tereddüde yer bırakmayacak şekilde burada belirtilecektir. İdare tarafından 21.1. maddesinde işin ve/veya iş yerlerinin yüklenici tarafından sigortalattırılmasına ilişkin bir düzenleme yapılmaması halinde ise 21.2.1. maddesine “Bu madde boş bırakılmıştır.” yazılacaktır.” açıklamasına yer verilmiştir.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İsteklilerden 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddenin dördüncü fıkrasına göre istenecek belgeler” başlıklı 17’nci maddesinde “…17.2.1. 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a) ve (b) bentlerine ilişkin belge, tacirler için ticaret sicil memurlukları, esnaf ve sanatkârlar için esnaf ve sanatkâr sicil müdürlüğü/memurluğu, serbest meslek sahipleri için ise üyesi olduğu oda tarafından düzenlenir. (g) bendine ilişkin belge ise, gerçek veya tüzel kişinin kayıtlı olduğu odalar tarafından düzenlenir. Bu belgeler, başka bir kurum ya da kuruluştan teyit alınmadan kabul edilebilecektir. (g) bendine ilişkin sunulan belgeden, isteklinin son başvuru ve/veya ihale tarihi itibarıyla mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürdüğü hususu da anlaşılıyorsa, sözleşme imzalanmadan önce odaya kayıtlı olunduğuna ilişkin ayrı bir belge sunulmasına gerek bulunmamaktadır…” açıklaması,

 

 Bahse konu Tebliğ’nin “İş ve iş yerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 76’ncı maddesinde “76.1. Hizmet alımı ihalelerinde iş ve iş yerlerinin korunması ve sigortalanmasına ilişkin düzenleme Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 19 uncu maddesi ile tip idari şartnamelerin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” maddesi ve tip sözleşmenin 21 inci maddesinde yer almaktadır.

76.1.1 Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 19 uncu maddesinde “İş yerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenicinin sorumlu olduğu, hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve teminat limitlerinin günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde belirtileceği” hükme bağlanmıştır.

 ifadesine yer verilmiştir.

76.4.…İhale dokümanında iş ve/veya iş yerlerinin sigortalanmasının ayrıca istendiği durumlarda sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının kapsam ve limitinin belirlenmesi gerekmektedir.

Sigorta türleri belirtilmesine rağmen sigorta teminatının kapsamı ve limitinin belirlenmediği hallerde iş ve/iş yerlerinin sigortalanmasının asgari limitler dâhilinde istendiği kabul edilecektir. Sigorta türü veya türlerinin belirlenmediği hallerde ise, iş ve/veya iş yerlerinin sigortalanmasının istenmediği kabul edilmek suretiyle teklifler değerlendirilecektir…” açıklaması,

 

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

c) Yüklenici TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğü mutfak ve yemekhanede meydana gelebilecek rizikolara karşı yaptıracağı All Risk sigortası bedelleri teklif fiyata dâhildir…” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “…48.1.11. Yüklenici TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğünde meydan gelebilecek zehirlenme olaylarına karşı Ürün ve Şahıs sigorta poliçesini sözleşme imzalanmadan önce TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğüne teslim edecektir…” düzenlemesi,

 

Sözleşme Tasarısı’nın “İş ve işyerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde “21.1. İş ve işyerlerinin korunması ile işin ve/veya işyerlerinin sigortalattırılmasına ilişkin sorumluluk Genel Şartnamenin 19 uncu maddesinde düzenlenen esaslar dâhilinde yükleniciye aittir.

21.2. Sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitleri:

21.2.1. Yüklenici TÜRASAŞ Sivas Bölge mutfak ve yemekhanede meydana gelebilecek rizikolara karşı All Risk sigortası yaptıracaktır.” düzenlemesi,

 

Yemekhane İaşe Teknik Şartnamesi’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…4.10. Yüklenici sözleşmenin yürütülmesi aşamasında mutfakta, yemekhanede rizikonun gerçekleşmesi halinde idarenin diğer birimlerinin uğrayabileceği zararlara karşı mali-mesuliyet sigortası yüklenici tarafından yaptırılacak ve bedeli yüklenici tarafından ödenecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından; yüklenici tarafından iş ve/veya iş yerinin sigortalanmasının istenilmesi durumunda ise, bu hususun Sözleşme Tasarısı’nın 21.1’inci maddesinde belirtilmesi ve uygulanacak sigorta türü ile limitlerinin de aynı Tasarı’nın 21.2’nci maddesinde ifade edilmesi gerektiği; sigorta türlerinin belirtilmediği hallerde, iş ve/veya iş yerinin sigortalanmasının istenmediği, sigorta türleri belirtilmesine rağmen sigorta teminatının kapsamı ve limitinin belirlenmediği hallerde ise iş ve/iş yerlerinin sigortalanmasının asgari limitler dâhilinde istendiği kabullerinin yapılacağı anlaşılmaktadır.

 

İnceleme konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde; mutfak ve yemekhanede meydana gelebilecek rizikolara karşı yaptırılacak olan All Risk sigortası giderlerinin teklif fiyata dâhil edilmesi gerektiğinin belirtildiği, Sözleşme Tasarısı’nın “İş ve iş yerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde de yüklenicinin All Risk sigortası yaptırması gerektiğinin düzenlendiği, öte yandan İdari Şartname’nin 48.1.11’inci maddesinde ve Yemekhane İaşe Teknik Şartnamesi’nin 4.10’uncu maddesinde yüklenici tarafından yaptırılması gerektiği belirtilen Ürün ve Şahıs sigortası ile mali mesuliyet sigortasına ilişkin olarak Sözleşme Tasarısı’nın 21’inci maddesinde herhangi bir bilgiye yer verilmediği, bu bağlamda Kamu İhale Genel Tebliği’nin 76.4’üncü maddesinde yer alan açıklama uyarınca, inceleme konusu ihalede istekliler tarafından yaptırılması gereken sigortanın yalnızca All Risk sigortası olduğunun ve bahse konu sigortanın kapsam ve limitlerine anılan Tasarı maddesinde yer verilmemesi nedeniyle söz konusu sigortanın asgari limitler dâhilinde yaptırılması gerektiğinin basiretli tacir olması beklenen istekliler tarafından anlaşılabileceği değerlendirildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Toplantı No 2024/018
Gündem No 18
Karar Tarihi 25.04.2024
Karar No 2024/UH.I-612