4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

 

Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale  konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır…” hükmü,

 

Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “ 37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir…” hükmü,

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilir.

Ancak, söz konusu makine, teçhizat ve diğer ekipman yeterlik kriteri olarak belirlenemez. İşin niteliğinin gerektirdiği hallerde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipman fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir. İdari şartnamede, fiyat dışı unsur olarak belirlenen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlere yönelik düzenlemelere yer verilir. Fiyat dışı unsur değerlendirmesi yapılabilmesi için, kendi malı olduğunu gösteren belgeler ile teknik kriterleri tevsik eden belgelerin teklif ile birlikte sunulması gerekir. Kendi malı makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dahil hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığı yüzde biri geçemez. Söz konusu oranı arttırmaya veya azaltmaya ya da alım konusuna göre farklı oranlar belirlemeye Kurum yetkilidir. (2) İsteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde, örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.

(3) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş makine ve ekipman, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.

 

(4)  İş ortaklığında makine, teçhizat ve ekipman ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir. Konsorsiyumda, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin belgeler, her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak, ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir.

(5) İdare, ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede işin niteliğini göz önünde bulundurarak kapasite raporu ile ilgili düzenleme yapabilir. Sunulacak kapasite raporunun ihale veya son başvuru tarihi itibarıyla geçerli olması zorunludur.

(6) İş ortaklığında kapasite raporuna ilişkin yeterlik kriteri ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir. Ancak, idareler, idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde iş ortaklıklarındaki ortaklardan her birinin, kapasite raporuna ilişkin olarak iş ortaklığındaki hissesi oranında yeterliği sağlamaları gerektiğine yönelik düzenleme yapabilirler. Konsorsiyumlarda, kapasite raporunun, her bir ortağın kendi kısmı için istenilen asgari yeterlik kriterini sağlaması zorunludur.

(7) Aday veya istekli adına düzenlenmiş, farklı tesislere ait birden fazla kapasite raporunun sunulması halinde, kapasite tutarları toplanmak suretiyle yeterlik kriterinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.” hükmü,

 

Anılan Yönetmelik’in “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 61’inci maddesinde “(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.

(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir.

(3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti sınırlayıcı şekilde belirlenemez.

(4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü,

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin; a) Adı: Araç ve Makine İle Yapılan Kent Temizliği, Çöplerin Toplanması ve Nakil İşleri

b) Miktarı ve türü: 01.12.2021- 30.09.2024 Tarihleri Arasında (1035 Gün) Araç ve Makine İle Yapılan Kent Temizliği, Çöplerin Toplanması ve Nakil İşleri-56 Aracın Kiralanması İşi..” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Teknik şartnamede belirtilen makine ve ekipmanların amortisman, yedek parça, tamir, bakım, onarım, sigorta, kasko, vergi, şantiye gideri, araç takip sistemi, araç giydirmeleri, akaryakıt (binek araçların akaryakıtları hariç) yağ vb. giderleri ile Teknik Şartnamenin ilgili maddelerinde yükleniciye ait olduğu ve yüklenici tarafından karşılanacağı belirtilen tüm giderler teklif birim fiyata dahil edilecektir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir…” düzenlemesi,  

 

Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.

35.1.1.

A-Teklif Fiyat: 70 Puan

Teklif Fiyatı Puanlaması

Teklif fiyatı puanlaması 70 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 70 puan alacak olup, diğer isteklilere ait teklif puanları;

TP = (TFmin x 70) / TF formülü ile hesaplanacaktır.

Bu formülde;

TP: Teklif puanı,

TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı,

TF: İsteklinin teklif fiyatı,

B-Kalite Ve Teknik Değer Nitelik: 30

B.1. İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanı: 29

Birim Fiyat Teklif Teklif Cetvel Sıra No	İş Kalemi Açıklama	Puanı
1	18+1,5 m3 ve üzeri hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu	2
2	15+1,5 m3 ve üzeri hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu	2
3	13+1,5 m3 ve üzeri hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu	2
4	7+1 m3 ve üzeri hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu	2
6	17 ton ve üzeri taşıma kapasiteli damperli kamyon	2
7	25 ton ve üzeri taşıma kapasiteli treyler	2
8	3,5 ton ve üzeri taşıma kapasiteli damperli kamyon	1
9	Konteyner yıkama aracı (çöp alma hazneli)	3
16	Kazıyıcı-yükleyici iş makinası (90 BG ve üzeri)	1
17	4 m3 ve üzeri kompakt yol süpürme aracı	5
18	1,5-2 m3 kompakt yol süpürme aracı	5
19	Buharlı sıcak sulu çok amaçlı temizleme aracı	2
	Toplam Puan	29

İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanlaması

Söz konusu her bir iş kalemi için; istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının, isteklinin toplam teklif bedeline oranı; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki bedellerinin toplam yaklaşık maliyete oranının %85  – %115 Aralığında (%85 ve %115 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için aşağıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklifleri %85  – %115 Aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri için puan alamayacaklardır. İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır.

Teklif oranları hesaplanırken virgülden sonra 6 (altı) hane dikkate alınacaktır.

B.2. Öz malı istenilen makine ekipmana ilişkin Puan: 1

 

Birim Fiyat Teklif Cetvel Sıra No	İş Kalemi Açıklama	Kendi Malı
1	18+1,5 m3 ve üzeri hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu	1 adet
2	15+1,5 m3 ve üzeri hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu	1 adet
3	13+1,5 m3 ve üzeri hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu	1 adet
4	7+1 m3 ve üzeri hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu	1 adet
7	25 ton ve üzeri taşıma kapasiteli treyler	1 adet
9	Konteyner yıkama aracı (çöp alma hazneli)	1 adet
17	4 m3 ve üzeri kompakt yol süpürme aracı	1 adet
18	1,5-2 m3 kompakt yol süpürme aracı	1 adet
	Toplam Puan	1

Öz malı istenilen makine ekipmana ilişkin Puanlama

Aşağıdaki listede belirtilen tüm makine ekipmana ilişkin öz malı olma şartı eksiksiz olarak yerine getirilecek olup, bu şekilde belgelendirme yapan istekliler 1 puan alacaktır.

İstekli tarafından sözleşme konusu işte istenilen öz malı niteliğindeki ana iş makinesi ve araçlara ilişkin belgeler, aşağıdaki tevsik yöntemine uygun olarak sunulacaktır.

İsteklinin öz malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş ve amortisman defterine kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı yada yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yolu ile edinilmiş makine veya ekipman kira sözleşmesinin sunulması ve sözleşme tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile İsteklinin öz malı sayılır.

İstekli Öz Malı olarak sunacağı araç ve iş makinalarının ruhsat fotokopilerini yukarıda istenen belgelerle birlikte İdareye sunacaktır.

İş ortaklığında makine, teçhizat ve ekipman ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir.

C-Toplam puan

Toplam puan, teklif fiyat puanı ile kalite ve teknik değer nitelik puanının toplamıdır.

Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli;

FDTF = (ETF * 100) / TTP formülü ile hesaplanacaktır.

Bu formülde;

FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli,

ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli,

TTP: İsteklinin toplam puanı,

İfade eder.

D-Ekonomik açıdan en avantajlı teklif

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif; fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir.

35.2. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde;

35.2.1. Teklif fiyatı daha düşük olan istekli ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenecektir.

…

35.4. Yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması:

35.4.1. Tekliflerin değerlendirilmesinde yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde; fiyat dışı unsurların tespiti ve puanlamasına ilişkin (Gerekçe Raporu vb.) bulunmadığı tespit edilmiştir.

 

Yukarıda aktarılan tespitler neticesinde, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin kamu ihale mevzuatında hangi yöntem kullanılarak belirleneceği ve işin niteliğine ve idarenin ihtiyacına göre işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar dikkate alınarak fiyat dışı unsurların belirlenmesi hususlarında idarelere takdir yetkisinin tanındığı görülmüştür.

 

Bununla birlikte aktarılan Yönetmelik’in 61’inci maddesinin 4’üncü fıkrasında “Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü yer almakta olup, öncelikli olarak idarece hazırlanmış fiyat dışı unsurlara ilişkin gerekçeli açıklama belgesinin ihale onay belgesi ekinde yer alması gerektiği, bu belgenin varlığı sonrasında, idarelerce yapılan fiyat dışı unsur puanlamasının mevzuata uygun olarak yapılıp yapılmadığına yönelik ileri sürülen iddialara ilişkin değerlendirme yapılabileceği, somut durumda fiyat dışı unsurların belirlenmesine yönelik gerekçeli açıklama belgesi veya bu hususa ilişkin herhangi bir bilgi/belge ihale işlem dosyası muhteviyatında bulunmadığından iddia içeriğinde yer verilen hususlar bakımından ayrıca değerlendirme yapılamayacağı, dolayısıyla bahse konu düzenlemenin mevzuatta istenilen koşullara uygunluk arz etmediği anlaşıldığından iddianın yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Toplantı No : 2021/047 Gündem No : 69 Karar Tarihi : 24.11.2021 Karar No : 2021/UH.I-2141