4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Fiyat farkı verilebilmesi” başlıklı 8’inci maddesinde “Sözleşme türlerine göre fiyat farkı verilebilmesine ilişkin esas ve usulleri tespite Kamu İhale Kurumunun teklifi üzerine Cumhurbaşkanı yetkilidir.” hükmü yer almakta olup, anılan maddeye dayanılarak yayımlanan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın ikinci maddesinde “(1) 4734 sayılı Kanuna göre ihale edilen ve 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre Türk parası üzerinden sözleşmeye bağlanan hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkı bu Esaslara göre hesaplanır.

…

(2) 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelerin, bu Kanundan istisna olmakla birlikte birinci fıkra kapsamında fiyat farkı hesaplanabileceği öngörülen hizmet alımlarının ihale dokümanlarında bu Esaslara uygun şekilde hazırlanmış açık bir düzenleme bulunması halinde bu Esaslar uygulanabilir.” düzenlemesi,

 

Aynı Esaslar’ın beşinci maddesinde “(1) Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:

…

c) Diğer hizmet alımlarında;

F = A_n x B x ( P_n-1)

                       İ_n               AY_n           Y_n      G_n M_n

P_n = a₁ + a₂  —— + b₁  —— + b₂  —— + b₃  —— + c ——

                       İ_o               AY_o           Y_o    G_o            M_o

(2) Formüllerde yer alan;

a) F: Fiyat farkını (TL),

b) B: 0,90 sabit katsayısını,

c) A_n: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

ç) P_n:  İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a₁, a₂, b₁, b₂, b₃ ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,

d) a₁: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,

e) a₂: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

f) b₁: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

g) b₂: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

ğ) b₃: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı

h) c:  Makine  ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

… ifade eder.

(3) Ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesi zorunludur. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a₂, b₁, b₂, b₃ ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a₁ katsayısı olarak alınır.

(4) Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)’den;

a) İ_o, İ_n: İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,

b) AY_o: Akaryakıt ürünleri için ihale tarihindeki satış fiyatını,

    AY_n: Akaryakıt ürünleri için uygulama ayına ait ortalama satış fiyatını,

c) G_o, G_n:  İhale konusu hizmet kapsamında yer alan malzeme ve diğer hizmetler için fiyat farkı hesabına esas sayı veya sayıları,

ç) Y_o, Y_n: Diğer katı ve sıvı yakıtlar için, Endeks Tablosunun 19 numaralı “Kok ve Rafine Petrol Ürünleri”, 19.1 numaralı “Kok Fırını Ürünleri”, 19.2 numaralı “Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,

d) M_o, M_n: Makine ve ekipmana ait amortisman için, Endeks Tablosunun 28 numaralı “Makine ve Ekipmanlar b.y.s.”, 28.1 numaralı “Genel Amaçlı Makineler”, 28.2 numaralı “Diğer Genel Amaçlı Makineler”, 28.3 numaralı “Tarım ve Ormancılık Makineleri”, 28.4 numaralı “Metal İşleme Makineleri ve Takım Tezgahları”, 28.9 numaralı “Diğer Özel Amaçlı Makineler” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,

ifade eder.

(5) Yukarıdaki endekslerden G_o ve G_n için idarece; Endeks Tablosundan alt sektörler itibarıyla malzeme ve diğer hizmetlerin niteliği ve gereklerine uygun olan endeksin tespit edilerek ihale dokümanında belirtilmesi zorunludur. İdarelerin bu tespiti yapamamaları durumunda ise G_o ve G_n endeksleri için Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki sayılar esas alınır. Ancak malzemeli yemek hizmeti alımlarında Endeks Tablosunun 10 numaralı “Gıda Ürünleri” sütunundaki sayı veya bu endeksin alt endekslerinde belirtilen sayılardan uygun olan birinin veya birkaçının ihale dokümanında belirtilmesi gerekir.

…

(7) İşin gerçekleştirilmesinde kullanılacak malzeme ve makine ile ekipmanın niteliği dikkate alınarak, fiyat farkı hesabına esas b₁, b₂, b₃ ve c değerleri için aynı anda birden fazla endeks de belirlenebilir. Bu durumda, her bir endeksin nispi ağırlığı da belirlenir.

(8) Yukarıdaki endekslerden birinin veya birkaçının sözleşmenin uygulanması sırasında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından değiştirilmesi halinde, değiştirilen endekse eşdeğer yeni bir endeks belirlenir ise bu endeks; yeni bir endeks belirlenmez ise, Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki sayı esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.” düzenlemesi,

 

Anılan Esaslar’ın 7’nci maddesinde “(1) Bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerekir. Bu hizmet alımı ihalelerinde aşağıdaki hususlar çerçevesinde düzenleme yapılır.

a)  Sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan hizmet alımlarında tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.

b) Sözleşme süresi 365 takvim gününü aşmayan;

1) İhale dokümanında personel sayısı belirlenerek haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı düzenlenen hizmet alımlarında, sadece 6 ncı maddeye göre veya idarelerin takdirine bağlı olarak tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilir.

2) Diğer hizmet alımlarında tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilebilir.

(2) Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin usul ve esaslarda sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.

(3) Fiyat farkı uygulanan işlerde, zorunlu nedenler dışında, hakedişlerin uygulama ayını takip eden ay içerisinde ve uygulama ayına ait endeksler/fiyatlar belli olduktan sonra düzenlenmesi esastır. Uygulama ayına ait endeksler/fiyatlar belli olmadan hakedişin düzenlendiği hallerde, fiyat farkı hesabı hakedişle birlikte yapılmaz, uygulama ayına ait endeksler belli olduktan sonra ayrıca hesaplanır.” düzenlemesi,

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 36 Aylık Malzeme Dâhil, Yemek Pişirme, Dağıtım Ve Sonrası Hizmeti Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

e) Miktarı: 33 Personel ile;

Normal Kahvaltı (Gece Dâhil) : 490.000

Normal Yemek (Öğle-Akşam) : 1.000.000

Diyet Kahvaltı: 80.000

Ara Öğün: 50.000

Diyet Yemek (Öğle-Akşam) : 150.000

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Yenimahalle Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Bağlı Birimler” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “ 46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1.

Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

F = An x B x ( Pn-1)

Pn=a1+a2 İn/İo+b1 AYn/AYo+b2 Yn/Yo+b3 Gn/Go+c Mn/Mo

Formülde yer alan;
F: Fiyat farkını (TL),
B: 0,90 sabit katsayısını,

An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını ifade eder.

Endeks tablosu: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına göre tarihsel seri tablosudur.

Formüldeki sabit katsayılar ile temel endeksler(o) ve güncel endeksler(n):

Katsayı		Endeks
a1 (Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranı)	0,33		Fiyat Farkına İlişkin Esasların 6’ncı maddesine göre hesaplanacaktır.
a2 (Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranı)	0
b1 (Akaryakıtın ağırlık oranı)	0
b2 (Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranı)	0
b3 (Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranı)	0,67	Go, Gn	Malzemeli yemek hizmeti alımlarında Endeks tablosunun 10 numaralı “Gıda Ürünleri” endeksinin alt endeksi:
c (Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranı)	0

Fiyat Farkı Açıklamaları

24.02.2022 tarih ve 31760 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkında İlişkin Esaslar” doğrultusunda fiyat farkı ödenecektir.” düzenlemesi,

 

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin yapılma yeri, işyeri teslim ve işe başlama tarihi” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.1. İşin yapılacağı yer/yerler: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Yenimahalle Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Bağlı Birimler …” düzenlemesi,

 

Teknik Şartname’nin 6.7’nci maddesinde “6.7.Personel Çalışma Esasları:

Yüklenici firma, işe giren tüm personelin giriş ve çıkış saatlerini kontrol teşkilatına bildirecektir. Her işçiye sabah akşam imza çizelgesi açılacak ve bu imza çizelgesi ay sonunda madde 6.2’ de ki işçinin özlük dosyasına konulacaktır. İşe giren her işçinin işe girdiğine dair yazılı belgeler özlük dosyasına konacaktır. Aynı şekilde işten çıkarılan işçilerin çıkarıldığına dair yazılı belgeler işçinin özlük dosyasına konacaktır.

Yüklenici, yemek hizmetleri işlerinde çalıştıracağı işçilerin çalışma sürelerini 4857 Sayılı İş Kanunu kapsamında her bir işçiyi haftada 45 saat çalıştıracak şekilde planlayacaktır. (Bu sürelere günlük yarım saat yemek tatili dâhil edilmez.) Resmi ve dini bayramlarda çalışmanın yapılacağı ve 7/24 saat hizmet verileceği öngörülecektir.

Çalışma saatleri(vardiya gibi) ve işçi dağılımı iş akışı içinde; kontrol teşkilatı tarafından değiştirilebilir. Aylık çalışma saatleri kontrol teşkilatı tarafından kontrol edilecektir. Eksik eleman çalıştırılamaz. Yürürlükte bulunan işçi ve işveren hakkındaki yasa ve diğer mevzuatlara göre işçi alınması, işçi çıkartılması ve işçi haklarının ödenmesi firmaya aittir. İdare bu konuda hiçbir sorumluluk taşımaz. Ancak yüklenici firma, alınan işçinin hastane şartlarına uygunluğu ve performansı açısından, idare ile işbirliği yapacaktır.” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin 9.29’uncu maddesinde “9.29. Bağlı dış birimlere taşınması gereken yemekler termoboxkaplar içerisinde taşınacaktır. Bunların temini firmaya ait olacaktır.

9.29.1. Yemekler; bağlı dış birimlere yüklenicinin sağlayacağı 1 (Bir) adet ticari kapalı araç ile yapılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Başvuruya konu ihalenin Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Yenimahalle Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından açık ihale usulüyle ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle 31.10.2023 tarihinde gerçekleştirilen “36 Aylık Malzeme Dâhil, Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası” hizmet alımı ihalesi olduğu, söz konusu ihalede toplam 40 adet ihale dokümanı edinildiği ve 14 istekli tarafından teklif sunulduğu, 03.11.2023 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin BBS Grubu Yemek Hiz. İnş. Nak. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, Florya Yemek Tic. A.Ş.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

 

Aktarılan mevzuat hükümlerinden; fiyat farkının, hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplamasına ilişkin olarak 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan formüller kullanılarak hesaplanması gerektiği, söz konusu formüllerde yer alan fiyat farkı hesaplamasında kullanılacak olan katsayılardan (a1) katsayısının haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6’ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı, (a2) katsayısının haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını, (b1) katsayısının akaryakıtın ağırlık oranını, (b2) katsayısının diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını, (b3) katsayısının malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını (c) katsayısının ise makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı ifade ettiği anlaşılmaktadır.

 

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinin üçüncü fıkrasında ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesinin ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesinin zorunlu olduğu,

 

Anılan Esaslar’ın “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında, bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerektiği, ayrıca aynı fıkranın a bendine göre sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan hizmet alımlarında tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmıştır.

 

İhale dokümanı düzenlemelerinden, işin 36 ay süreli olduğu ve yemeklerin yüklenicinin mutfağında hazırlanacağı anlaşılmakta olup fiyat farkı ödenmesi hususuna ilişkin olarak idare tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslarda yer aldığı üzere fiyat farkı katsayılarının işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde (İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde a1 katsayısını 0,33, b3 katsayısını 0,67 olarak ) belirlendiği, bahse konu ihalenin malzeme dahil yemek pişirme, dağıtım ve sonrası hizmet alımı olduğu, ihale konusu işte ana maliyetin personel ve malzeme giderlerinden oluştuğu, ihale konusu işte çalıştırılacak personelin tam zamanlı olduğu ve idarece buna uygun şekilde a1 katsayısı belirlendiği, başvuru sahibinin iddiasının b1 ve c katsayılarının sıfır olarak belirlenmesine ilişkin olduğu, idarenin şikayete cevabında Teknik Şartname’nin 9.29.1’inci maddesinden dış birimlere yemek dağıtımı giderlerinin yemek maliyetine dahil edilecek genel giderler olarak değerlendirileceğinin ve bu maliyetler için b3 katsayısının 0,67 olarak belirlendiğinin ifade edildiği de dikkate alındığında ihale konusu hizmet alımının asli bir unsuru olmayan yardımcı girdi mahiyetindeki akaryakıt ile makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin için ayrıca katsayı belirlenmemesinin mevzuata aykırılık oluşturmadığı, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Toplantı No : 2023/057 Gündem No : 18 Karar Tarihi : 22.11.2023 Karar No : 2023/UH.I-1449