İhalede Malzemenin teknik şartnamelere uygun olup olmadığı

Kamu İdaresi Türü	Belediyeler ve Bağlı İdareler
Yılı	2018
Dairesi	6
Karar No	736
İlam No	105
Tutanak Tarihi	12.3.2020
Kararın Konusu	Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar

 

 

Yüklenici Tarafından Ödenmesi Gereken Bedelin Belediye Tarafından Ödenmesi

….. Yapımı işine ilişkin olarak yüklenici tarafından ödenmesi gereken deney ücretinin Belediye tarafından ödendiği görülmüştür.

…. İnşaat yükleniminde bulunan … Yapım işiyle ilgili olarak asma tavan imalatlarında meydana gelen çökmelerden dolayı yapılan kontrollerde asma tavan imalatlarında kullanılması gereken çelik dübeller yerine plastik dübel kullanıldığı tespit edilmiş olup Belediye yapılan bu imalatları kabul etmek için …. Üniversitesinden teknik bir rapor düzenlemesini isteyerek ilgili imalatları sözkonusu teknik rapor sonucunda kabul etmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 16’ncı maddesinde “Malzemenin teknik şartnamelere uygun olup olmadığını inceleyip gözden geçirmek için yapı denetim görevlisi istediği şekilde deneyler yapabilir ve ister işyerinde, ister özel veya resmi laboratuarlarda olsun, bu deneylerin giderleri sözleşmesinde başka bir hüküm yoksa yüklenici tarafından karşılanır.” denilmektedir. Zikredilen mevzuat hükmü uyarınca yüklenici tarafından karşılanması gerekmektedir. Söz konusu deney bedeli olarak, yüklenici tarafından karşılanması gerekirken Belediye bütçesinden ödeme yapılması sonucu …. TL kamu zararına neden olunmuştur.

Sorumluların yapmış oldukları savunmalarında özetle kamu zararının oluşmadığını, söz konusu işe ilişkin kesin hesabın yapılmadığı bu nedenle de ara hakedişlerdeki eksik veya fazlalıkların kamu zararı anlamına gelmeyeceğini, harcama yetkilisi ile gerçekleştirme görevlisinin yapılan ödemeden sorumluluğu bulunmadığını ifade etmişlerse de;

Bahse konu olan ödeme bir hakediş ödemesi olmayıp, Belediye tarafından ödenmesi mümkün olmayan bir giderdir. Dolayısıyla yapılan ödeme sonucu kamu zararına neden olunduğundan sorumluların savunmaları kabul edilmemiştir.

Ayrıca harcama yetkililerinin ve gerçekleştirme görevlilerinin harcama sürecindeki görev ve sorumlulukları 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 32 ve 33’üncü maddelerinde düzenlenmiştir.

5018 sayılı Kanun’un;

“Harcama Talimatı ve Sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesinde; “Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, Ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.”,

“Giderlerin Gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’ncü maddesinde; “Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır. Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.”,

hükümlerine yer verilmiştir.

5018 sayılı Kanun uyarınca, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri, giderin gerçekleştirilmesi ve harcamanın yapılması süreçlerinde, mevzuata uygunluk açısından kontrolleri sağlamakla yükümlüdürler. Yapılacak harcama, nitelik itibariyle hukuka aykırı nitelik taşıyorsa, söz konusu işlemleri yapmaktan kaçınmak durumundadırlar. Bu nedenle harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisinin yapılan ödeme sonucu neden olunan kamu zararından sorumlulukları bulunmaktadır.

Bu itibarla …. İnşaat yükleniminde bulunan …Yapım işine ilişkin Yüklenici tarafından ödenmesi gereken deney ücretinin Belediye bütçesinden ödenmesi sonucu neden olunan kamu zararı tutarı …. TL’nin Harcama Yetkilisi (Daire Başkan V.) …. ve Gerçekleştirme Görevlisi (Şube Müdürü) …’a müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile ödettirilmesine oy çokluğuyla karar verildi.

Karşı Oy

Üye …. ve Üye ….’un karşı oy gerekçeleri:

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 16’ncı maddesinde “Malzemenin teknik şartnamelere uygun olup olmadığını inceleyip gözden geçirmek için yapı denetim görevlisi istediği şekilde deneyler yapabilir ve ister işyerinde, ister özel veya resmi laboratuvarlarda olsun, bu deneylerin giderleri sözleşmesinde başka bir hüküm yoksa yüklenici tarafından karşılanır.” ifadesi yer almaktadır. Bu hüküm kapsamında Belediye tarafından ödenmesi mümkün olmayan bir giderin belediye bütçesinden yapılması sonucu kamu zararına neden olunmuştur.

Ancak, neden olunan kamu zararından harcama yetkilisi ile gerçekleştirme görevlisi sorumlu tutulamayacaklardır. Zira harcama yetkilisi ile gerçekleştirme görevlisi alınan bir hizmet karşılığında ödeme emri belgesini düzenlemişlerdir.

Burada sorumlu tutulmaları gereken asıl görevliler, çelik dübel yerine plastik dübel kullanılmasının kontrolünü zamanında ve doğru olarak yapmayan yapı denetim görevlileri ile Belediyece yapılan bu imalatları kabul etmek için …. Üniversitesinden teknik bir rapor düzenlemesine ilişkin onay belgesinde imzası bulunan görevlilerdir.

Bu nedenle, yukarıda bahsi geçen sorumluların savunmalarının alınması sonucunda düzenlenecek ek raporun Dairemize intikaline değin konunun hüküm dışı bırakılmasına karar verilmesi düşüncesiyle çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.