BAŞVURU SAHİBİ:

Önallar Kireç Hazır Sıva Hazır Beton Madencilik İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Pamukkale Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/62057 İhale Kayıt Numaralı “Pamukkale Belediyesi Yol Yapım, Onarım ve Bakım Malzemeleri Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Pamukkale Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 19.02.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Pamukkale Belediyesi Yol Yapım, Onarım ve Bakım Malzemeleri Alımı” ihalesine ilişkin olarak Önallar Kireç Hazır Sıva Hazır Beton Madencilik İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 01.03.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 05.03.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.03.2024 tarih ve 137367 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.03.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2024/376 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale İlanı’nın 5’inci maddesindeki fiyat dışı unsur değerlendirme yönteminin hatalı hazırlandığı, puanlama sistemindeki fiyat dışı unsurun 60 puan olarak yüksek tutulmasının temel ilkelere aykırılık teşkil ettiği, mevzuatta fiyat dışı unsur puanlamasına izin veriliyorsa da kamu zararının oluşmasına sebebiyet verilmemesi gerektiği,

2) Fiyat dışı unsur puanlamasında dikkate alınan iş kalemlerinin birim fiyatları hatalı belirlendiğinden yaklaşık maliyetin yanlış hazırlandığı, yaklaşık maliyetin tespitinde kullanılan fiyat tekliflerinin Teknik Şartnamesi ile ihale dokümanı kapsamındaki Teknik Şartname’nin aynı olmadığı, nakliye fiyatlarının hatalı girildiği, malzemelerin birim fiyatlarının kasıtlı olarak belirli şirketlerden hatalı şekilde alındığı, yükleme, paketleme, kalite ve kontrol, indirme, lojistik, depolama gibi tüm giderlerin hatalı hesaplandığı, idarece hangi malzemenin ne zaman isteneceği belli olmadığından üretim, depolama ve lojistik maliyetlerinin net olarak hesaplanamadığı,

3) İhaleye en düşük teklifi sunan kendileri ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifi arasında 5.200.000,00 TL fark bulunduğu, idareler ile yöneticilerin yaptığı iş ve eylemlerden sorumlu olduğu, fiyat dışı unsur puanlamasında anılan istekli nerdeyse tam puan alırken diğer isteklilerin çok düşük puanlar aldığı, anılan isteklinin fiyat dışı unsur puanlamasında idarenin yaklaşık maliyeti ile iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki oranını bilebilecek yeterliğe sahip olmasının mümkün olmadığı, fiyat dışı unsur puanlamasının anılan istekliye sızdırıldığı, anılan istekli ile idare arasında menfaat ilişkisinin bulunduğu, gizli tutulması gereken bilgilerin çıkar karşılığı temin edildiği, yaklaşık maliyet ile iş kalemleri fiyatlarının gizli olduğu ihalede yalnızca bir isteklinin fiyat dışı unsur puanlaması sonucu 60 üzerinden 56 puan almasının ve işin 5.200.000,00 TL farkla daha yüksek teklif sahibi istekli üzerine ihale edilmesinin anlaşılamadığı ve ilgililer hakkında araştırma yapılarak temel ilkelere uygun olmayan ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.

…

Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;

…

c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine, karar verilir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmü,

İhalelere Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,

…

c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,

…

izleyen günden itibaren başlar.

(2) … Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.

İhale İlanı’nın 5’inci maddesinde “Ekonomik açıdan en avantajlı teklif fiyatla birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.

Fiyat Dışı Unsur Değerlendirme Yöntemi: Diğer (Manuel Giriş)

Fiyat Dışı Unsur Formülü, Tanımı ve Açıklamaları

Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.

A. Değerlendirme ‘Teklif Fiyatı’ ile ‘İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanlaması’ olmak üzere iki kısımda yapılacaktır.

A.1 Teklif fiyatı puanlaması.

Teklif fiyatı puanlaması 40 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif sahibi istekli 40 puan alacak olup, diğer isteklilere ait teklif puanları;

TP=(TFminx40)/TF formülü ile hesaplanacaktır.

Bu formülde;

TP: Teklif Puanı

TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı

TF: İsteklinin teklif fiyatını, ifade eder.

A.2 Fiyat Dışı Unsurların puanlaması 60 tam puan üzerinden yapılacaktır.

A.2.1. İş kalemleri bazında teklif fiyat nitelik puanlaması (TFNP) 60 tam puan üzerinden yapılacaktır.

Söz konusu her bir iş kalemi için istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının isteklinin toplam teklif bedeline oranı; aynı iş kaleminin yaklaşık maliyetteki tutarının toplam yaklaşık maliyete oranının %90- %110 aralığında (%90 ve %110 dâhil) kalması durumunda her bir iş kalemi için aşağıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklif oranları %90-%110 aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri/iş grupları için puan alamayacaklardır. Teklif fiyat nitelik puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır.

Geçerli teklif veren isteklilere ait; teklif fiyat nitelik puanlamasına konu İş Kalemleri Tablo-A.1’de gösterilmiştir. Teklif oranlar hesaplanırken virgülden sonra iki haneye kadar yuvarlama yapılacaktır. Ayrıca puanlar da enterpolasyon yapılmayacaktır.

Tablo A.2.1: Teklif Fiyat Nitelik Puanlamasına Ait İş Kalemleri

Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması Puanlama

1. Portland Puzolanlı Çimento (Torbalı) (TS EN 197-1 CEM II/A-P 42,5 N) 1 –

2. 8 cm yüksekliğinde, normal çimentolu Beton Parke Taşları (TS 2824 EN 1338) (Karakteristik yarmada çekme dayanımı (T)>3,6 Mpa Kırılma yükü >250 N/mm olmalıdır) (Her renk ve ebatta) 7 –

3. 10 cm yüksekliğinde, normal çimentolu Beton Parke Taşları (TS 2824 EN 1338) (Karakteristik yarmada çekme dayanımı (T)>3,6 Mpa Kırılma yükü >250 N/mm olmalıdır) (Her renk ve ebatta) 4 –

4. 50x20x10 cm Beton bordürler, normal çimentolu Beton Bordürler (pahlı, renkli) TS 436 EN 1340 Karakterislik eğilme dayanımı 4.0 Mpa 1 –

5. C25/30 beton harcı, Hazır Beton Harçları (TS EN 206-1) 4 –

6. Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C) 1 –

7. Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C) 1 –

8. 19 cm kalınlıkta taşıyıcı olmayan bimsbeton duvar bloğu 1 –

9. Çapı 300 mm, muflu beton boru 1 –

10. Çapı 400 mm, muflu beton boru 1 –

11. Çapı 500 mm, muflu beton boru 1 –

12. 50x30x20 cm, normal çimentolu beton bordürler (pahlı, renkli) TS 436 EN 1340 Karekteristik eğilme dayanımı 3,5 Mpa 4 –

13. 70x25x15 cm, normal çimentolu beton bordürler (pahlı, renkli) TS 436 EN 1340 Karekteristik eğilme dayanımı 3,5 Mpa 4 –

14. Ocak Taşından Konkasörle Kırılmış ve Elenmiş 4,75 mm (No:4) ve Daha Küçük Agrega Hazırlanması 7 –

15. Plent-Miks Temel Malzeme (Kırılmış ve Elenmiş Ocak Taşı ile) 18 –

16. Çelik Hasır (Nervürlü) (TS 4559) (m² ağırlığı 1.50 – 3.00 kg) 1 –

17. ø 300 mm Anma Çaplı Koruge Kanalizasyon Boruları Yüksek Yoğunluklu Polietilen (HDPE) ve Polipropilen (PP) Esaslı (TS EN 13476-1) (SN 8) 1 –

18. ø 400 mm Anma Çaplı Koruge Kanalizasyon Boruları Yüksek Yoğunluklu Polietilen (HDPE) ve Polipropilen (PP) Esaslı (TS EN 13476-1) (SN 8) 1 –

19. ø 500 mm Anma Çaplı Koruge Kanalizasyon Boruları Yüksek Yoğunluklu Polietilen (HDPE) ve Polipropilen (PP) Esaslı (TS EN 13476-1) (SN 8) 1 –

Toplam Puan 60

A.2.2. Toplam Puan (TTP)

Toplam puan, teklif fiyat puanı ile teklif fiyat nitelik puanının toplamıdır.

TTP=TP+TFNP

A.2.3. Fiyat Dışı Unsurlar Dikkate Alınarak Değerlendirilmiş Teklif Bedeli

Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli;

FDTF=(ETFx100)/TTP formülü ile hesaplanacaktır.

FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli

ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli

TTP: İsteklinin toplam puanını, ifade eder

B. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir.

B.1. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde;

B.1.1. Teklif fiyatı daha düşük olan istekli ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin fiyat dışı unsur düzenlemesine yönelik iddiasının ihale ilanına yansıyan ihale dokümanına yönelik olduğu, ihale ilanına yansıyan hususlara ilişkin ilan tarihini izleyen 10 gün içerisinde ve en geç ihale tarihinden 3 iş günü öncesine kadar idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiği, mevcut ihale ilanının 22.01.2024 tarihinde yayınlandığı, dolayısıyla başvuru sahibi tarafından anılan tarihi izleyen 10 gün içerisinde söz konusu düzenlemeye ilişkin şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken ihale gerçekleştirildikten sonra 01.03.2024 tarihli şikâyet başvurusuna konu edilen ihale ilanı düzenlemelerine yönelik başvuru sahibinin birinci iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’nci maddesinde “İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ihale konusu malın KDV hariç olmak üzere yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.

(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.

…

(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatlarıyla birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleriyle birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.

…

(7) İhale komisyonu, yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığını belirlemesi durumunda; değişikliğin gerekçelerini belirtmek suretiyle güncellediği yaklaşık maliyeti dikkate alır.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdare yaklaşık maliyetin hesaplanmasında; alım konusu malın niteliğini, miktarını, teslim süresini, nakliyesini, sigortasını ve diğer özel şartlarını belirterek KDV hariç fiyat bildirilmesini ister. Ancak, idare, gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmayan ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında hatalara sebep olabilecek fiyat bildirimlerini ve proforma faturaları değerlendirmeye almaz.

…

(3) İdare, alımın niteliğini ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle, aşağıdaki (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentleri çerçevesinde elde ettiği fiyatların birini, birkaçını veya tamamını kullanmak suretiyle yaklaşık maliyeti hesaplar:

a) İdare, alım konusu malın özelliğine göre kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından fiyat isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

b) İdare, piyasada alım konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden de fiyat bildirimi veya proforma fatura isteyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.

c) İdare, alım konusu mala ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğlerinde yer alan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Bu fiyatlarda KDV veya farklı nitelikte giderler bulunması durumunda bu giderler fiyatlardan indirilerek yaklaşık maliyet hesaplanır.

ç) İdare, alım konusu mal ile ilgili daha önceki dönemlerde alım yapmış ise bu alımlarda ortaya çıkan sözleşme bedelleri, endeks veya Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan ilgili endekslerden uygun olanı kullanmak suretiyle güncelleyerek yaklaşık maliyeti hesaplayabilir. Döviz ile yapılmış olan alımlarda ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru veya çapraz kur üzerinden fiyatlar güncellenerek yaklaşık maliyet hesaplanabilir.

d) İdare, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfalarında yayımlanan fiyatları kullanarak yaklaşık maliyeti hesaplayabilir.” hükmü yer almaktadır.

4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin şikâyet veya itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceklerinin düzenlendiği, aynı Kanun’un 55 ve 56’ncı maddelerinde ise bu başvuruların hukuka aykırı işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihten itibaren açık ihale usulü yapılan ihalelerde on gün içinde yapılması gerektiği hüküm altına alınmıştır.

İhale sürecinde gerçekleşen işlem veya eylemler sebebiyle herhangi bir isteklinin hak kaybına veya zarara uğramasının muhtemel olduğu durumlarda, bu idare işleminin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla mevzuatta öngörülen süreler içerisinde şikâyet başvurusuna konu edilmesi gerektiği, başvuru sürelerine ilişkin anılan Kanun hükümleri çerçevesinde şikâyet başvuru süresinin iddia konusu işlem veya eylemin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihten itibaren işlemeye başladığı, bir diğer ifadeyle ihale tarihi itibarı ile isteklilere açıklanan ve tutanağa bağlanarak isteklilere bildirilen hususlar bakımından hak kaybı veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden isteklilerin ihale komisyonu kararının tebliğ edilmesini beklemeden şikâyet başvurusu hakkını kullanması gerektiği anlaşılmaktadır.

Anılan Kanun’un 55’inci maddesinde, şikâyet başvuru süresinin başlaması için “tebligat yapılması” veya “tebliğ edilmesi” şartının aranmadığı, idarelerce ihale sürecinde gerçekleştirilen veya gerçekleştirilmeyen işlem ve eylemler sebebiyle hak kaybına veya zarara uğraması muhtemel isteklilerin şikâyet hakkını kullanabilecekleri hususları birlikte dikkate alındığında, ihale mevzuatı gereği ihale komisyonu tarafından gerçekleştirilmesi için kurallar konulmuş olan ve bu kurallara uygun bir şekilde ihale süreci içerisinde aşamaları belirli eylemler için ayrıca bir tebligat olmadan da bu işlemlerin gerçekleşebildiği, nitekim ihalenin birinci oturumunda ihale komisyonu tarafından gerçekleştirilmesi gereken işlemlerin mevzuatta düzenlendiği, bu işlem veya eylemler istekliler dâhil herkese açık olarak gerçekleştirildiğinden, anılan işlemlere ilişkin olarak isteklilerce şikâyet başvurusuna konu edilebilmesinde farkına varıldığı tarih veya farkına varılmış olması gereken tarih olarak işlem tarihinin esas alınması gerekmektedir.

Aynı Kanun hükümlerinde şikâyet başvuru süresinin başlamasının sadece tebligatın yapılması şartına bağlanmadığı, kanunun lafzının “işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen” şeklinde olduğu, anılan hükmün “işlemlerin tebliğ edildiği veya eylemlerin farkına varıldığı tarihi izleyen” şeklinde olmadığından ihale sürecindeki tüm idare işlemleri için tebligat şartının aranmasının uygun olmayacağı, kanun koyucu tarafından ihale sürecinin özelliği ve isteklilerin bu süreçteki saikleri dikkate alınarak tebligat yapılması beklenilmeden de başvuru süresini başlatmak üzere “farkına varma” veya “farkına varılmış olması gerekme” şeklindeki olgulara yer verildiği görülmektedir.

Farkına varma tarihinden itibaren işleyen şikâyet başvuru süresinin tebligat üzerine yeniden işlemeye başlamasına, öncesinde şikâyet süresi dolmuş ise ihale komisyonu kararının tebliği ile isteklinin şikâyet başvuru hakkının yeniden doğacağına ve sürenin tekrar başlayacağına yönelik bir kuralın da mevzuatta bulunmadığı anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesi uyarınca ihale günü ilk oturumda isteklilerin teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarının açıklanması suretiyle yaklaşık maliyetin alenileştiği, diğer taraftan ikincil mevzuatın yukarıda yer verilen ilgili hükümleri gereğince de yaklaşık maliyetin güncelliğini kaybetmesi halinde en geç ihale tarihine kadar güncellenebileceği, bu çerçevede istekliler tarafından ihale günü öğrenilen yaklaşık maliyet bilgisinin ihale komisyonu kararının taraflarına tebliğ tarihindeki yaklaşık maliyet bilgisinden farklılık arz etmeyeceğinin açık olduğu, dolayısıyla yaklaşık maliyetin hesaplanması işlemlerinin hukuka aykırılığını iddia eden istekliler için farkına varıldığı tarih veya farkına varılmış olması gereken tarihin, yaklaşık maliyetin mevzuat gereği tüm isteklilere açıklandığı ihale tarihi olarak dikkate alınması gerektiği anlaşılmıştır.

Elektronik ortamda gerçekleştirilen ihalelerde de, mevzuat gereği yaklaşık maliyetin ihaleye katılan tüm isteklilerce EKAP üzerinden ihale durum izleme ekranından görülebildiği, yaklaşık maliyetin hatalı olduğunu ve bu nedenle hak kaybına uğramasının muhtemel olduğu hususunda şikâyet başvurusunda bulunacak istekliler için bu durumun farkına varıldığı tarihin veya farkına varılmış olması gereken tarihin de ilk oturumun gerçekleştiği ihale tarihi olduğu, diğer bir anlatımla, ilk oturumda açıklanan yaklaşık maliyet tutarı sebebiyle teklifinin uygun görülmeme ve dolayısıyla zarara uğrama ihtimali bulunduğunu düşünen isteklilerce, yaklaşık maliyetin hukuka aykırılığı iddiasıyla idareye şikâyet başvurusu süresinin de bu tarihten itibaren başlatılması gerektiği açıktır.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyası üzerinde gerçekleştirilen incelemede; başvuruya konu ihalede yaklaşık maliyetin, piyasadan alınan fiyat tekliflerinin aritmetik ortalamaları esas alınmak suretiyle 37.146.125,00 TL olarak belirlendiği görülmüştür.

Dolayısıyla idareye şikâyet başvurusunun, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren açık ihale usulü ile yapılan ihalelerde on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce yapılması gerektiği, başvuru sahibinin yaklaşık maliyetin hatalı hesaplandığı iddiasına ilişkin olarak, şikâyete konu işlemin farkına varıldığı ya da farkına varılmış olması gereken tarihin yaklaşık maliyetin idarece isteklilere duyurulduğu tarih olan 19.02.2024 ihale tarihi olduğu, başvuru sahibi tarafından şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı 19.02.2024 tarihini izleyen 10 gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, 01.03.2024 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin ikinci iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale konusu malın özelliği göz önünde bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.

(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belge ve/veya numune idari şartnamede açıkça belirtilir.

(3) Ekonomik ve mali yeterlik kriterleri ile iş deneyim belgesi fiyat dışı unsur olarak öngörülemez.

(4) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti sınırlayıcı şekilde belirlenemez.

(5) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Pamukkale Belediyesi Yol Yapım, Onarım ve Bakım Malzemeleri Alımı

b) Türü: Mal alımı

…

e) Miktarı: 25.000 metrekare beton parke, 11.500 metre bordür, 40.000 ton plent-miks temel malzemesi ve çeşitli miktarlarda diğer yol inşaat malzemeleri ile yol yapım, onarım ve bakım malzemeleri alımı” düzenlemesine,

Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.

35.1.1. Fiyat Dışı Unsur Değerlendirme Yöntemi: Diğer (Manuel Giriş)

Fiyat Dışı Unsur Formülü, Tanımı ve Açıklamaları

Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.

A. Değerlendirme teklif fiyatı ile iş kalemleri bazında teklif fiyat nitelik puanlaması olmak üzere iki kısımda yapılacaktır.

A.1 Teklif fiyatı puanlaması

Teklif fiyatı puanlaması 40 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif sahibi istekli 40 puan alacak olup, diğer isteklilere ait teklif puanları;

TP=(TFminx40)/TF formülü ile hesaplanacaktır.

Bu formülde;

TP: Teklif Puanı

TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı

TF: İsteklinin teklif fiyatını, ifade eder.

A.2 Fiyat Dışı Unsurların puanlaması 60 tam puan üzerinden yapılacaktır.

A.2.1. İş kalemleri bazında teklif fiyat nitelik puanlaması (TFNP) 60 tam puan üzerinden yapılacaktır.

Söz konusu her bir iş kalemi için istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının isteklinin toplam teklif bedeline oranı; aynı iş kaleminin yaklaşık maliyetteki tutarının toplam yaklaşık maliyete oranının %90- %110 aralığında (%90 ve %110 dâhil) kalması durumunda her bir iş kalemi için aşağıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklif oranları %90-%110 aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri/iş grupları için puan alamayacaklardır. Teklif fiyat nitelik puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır.

Geçerli teklif veren isteklilere ait; teklif fiyat nitelik puanlamasına konu iş kalemleri Tablo-A.1’de gösterilmiştir. Teklif oranlar hesaplanırken virgülden sonra iki haneye kadar yuvarlama yapılacaktır. Ayrıca puanlar da enterpolasyon yapılmayacaktır.

Tablo A.2.1: Teklif Fiyat Nitelik Puanlamasına Ait İş Kalemleri

Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması Puanlama

1. Portland Puzolanlı Çimento (Torbalı) (TS EN 197-1 CEM II/A-P 42,5 N) 1 –

2. 8 cm yüksekliğinde, normal çimentolu Beton Parke Taşları (TS 2824 EN 1338) (Karakteristik yarmada çekme dayanımı (T)>3,6 Mpa Kırılma yükü>250 N/mm olmalıdır) (Her renk ve ebatta) 7 –

3. 10 cm yüksekliğinde, normal çimentolu Beton Parke Taşları (TS 2824 EN 1338) (Karakteristik yarmada çekme dayanımı (T)>3,6 Mpa Kırılma yükü >250 N/mm olmalıdır) (Her renk ve ebatta) 4 –

4. 50x20x10 cm Beton bordürler, normal çimentolu Beton Bordürler (pahlı, renkli) TS 436 EN 1340 Karakterislik eğilme dayanımı 4.0 Mpa 1 –

5. C25/30 beton harcı, Hazır Beton Harçları (TS EN 206-1) 4 –

6. Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C) 1 –

7. Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C) 1 –

8. 19 cm kalınlıkta taşıyıcı olmayan bimsbeton duvar bloğu 1 –

9. Çapı 300 mm, muflu beton boru 1 –

10. Çapı 400 mm, muflu beton boru 1 –

11. Çapı 500 mm, muflu beton boru 1 –

12. 50x30x20 cm, normal çimentolu beton bordürler (pahlı, renkli) TS 436 EN 1340 Karekteristik eğilme dayanımı 3,5 Mpa 4 –

13. 70x25x15 cm, normal çimentolu beton bordürler (pahlı, renkli) TS 436 EN 1340 Karekteristik eğilme dayanımı 3,5 Mpa 4 –

14. Ocak Taşından Konkasörle Kırılmış ve Elenmiş 4,75 mm (No:4) ve Daha Küçük Agrega Hazırlanması 7 –

15. Plent-Miks Temel Malzeme (Kırılmış ve Elenmiş Ocak Taşı ile) 18 –

16. Çelik Hasır (Nervürlü) (TS 4559) (m² ağırlığı 1.50 – 3.00 kg) 1 –

17. ø300 mm Anma Çaplı Koruge Kanalizasyon Boruları Yüksek Yoğunluklu Polietilen (HDPE) ve Polipropilen (PP) Esaslı (TS EN 13476-1) (SN 8) 1 –

18. ø400 mm Anma Çaplı Koruge Kanalizasyon Boruları Yüksek Yoğunluklu Polietilen (HDPE) ve Polipropilen (PP) Esaslı (TS EN 13476-1) (SN 8) 1 –

19. ø500 mm Anma Çaplı Koruge Kanalizasyon Boruları Yüksek Yoğunluklu Polietilen (HDPE) ve Polipropilen (PP) Esaslı (TS EN 13476-1) (SN 8) 1 –

Toplam Puan 60

A.2.2. Toplam Puan (TTP)

Toplam puan, teklif fiyat puanı ile teklif fiyat nitelik puanının toplamıdır.

TTP = TP + TFNP

A.2.3. Fiyat Dışı Unsurlar Dikkate Alınarak Değerlendirilmiş Teklif Bedeli

Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli;

FDTF=(ETFx100)/TTP formülü ile hesaplanacaktır.

FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli

ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli

TTP: İsteklinin toplam puanını, ifade eder.

B. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir.

B.1. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde;

B.1.1. Teklif fiyatı daha düşük olan istekli ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenecektir.

35.1.2. Fiyat dışı unsurların değerlendirilmesine ilişkin bilgi ve belgeler yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilecektir.

35.2. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde ilgili uygulama yönetmeliğinde düzenlenen usule göre ihale sonuçlandırılacaktır.

35.2.1. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde; fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş tekliflerin birbirine eşit olması durumunda, fiyat teklifi düşük olan istekli ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenir. Fiyat tekliflerinin de eşit olması durumunda 35.1.1. maddesindeki fiyat dışı unsurların sıralaması esas alınarak ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenir. Bu unsurların da eşit olması halinde, teklif ettiği mal yerli malı olan isteklinin teklifi ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenir. Bu değerlendirme sonucunda da ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi yine belirlenemez ise iş deneyimini gösteren belgedeki belge tutarı esas alınarak ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi belirlenir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden başvuruya konu mal alımı ihalesinin 19 iş kaleminden oluşan muhtelif miktarlarda yol inşaat, yapım, onarım ve bakım malzemeleri alımı olduğu, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsur dikkate alınarak belirleneceği, fiyat dışı unsur puanlamasında teklif fiyatının 40 puan, iş kalemleri bazında teklif fiyatının ise 60 puan olarak belirlendiği ve değerlendirme yöntemine ilişkin düzenleme yapıldığı görülmektedir.

21.02.2024 tarihli ihale komisyonu kararından; 19.02.2024 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 6 istekli tarafından teklif sunulduğu, tekliflerin tamamının geçerli olarak kabul edildiği, ihalenin 35.961.000,00 TL teklifiyle fiyat dışı unsur değerlendirmesinde 89,93 puan alan Barlas Korkmaz’ın üzerinde bırakıldığı, 37.999.500,00 TL teklifiyle 46,11 puan alan Akça Hazır Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, ihaleye 30.507.350,00 TL olarak en düşük teklifi veren başvuru sahibinin ise fiyat dışı unsur puanlamasında 45 puan alarak geçerli teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale dokümanındaki fiyat dışı unsur düzenlemesine göre geçerli teklif sahibi istekliler arasında en düşük teklif sahibinden başlamak üzere teklif fiyatına ilişkin 40 puan belirlendiği, ihalede birim fiyat teklif alınan 19 iş kaleminin her biri için isteklinin iş kalemi tutarının toplam teklife oranı ile aynı iş kaleminin yaklaşık maliyetteki tutarının yaklaşık maliyetteki oranı %90-%110 arasında kalması durumunda söz konusu iş kalemi için belirlenen puanı almak suretiyle iş kalemi bazında teklif fiyatlarına ilişkin 60 puan üzerinden değerlendirme yapılarak ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirleneceği görülmektedir.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesine ilişkin ihale komisyonu tarafından yapılan fiyat dışı unsur puanlaması sonucuna aşağıda yer verilmiştir.

Kamu İhale Kurulu tarafından itirazen şikâyet başvuruları ihale işlem dosyası üzerinden başvuru sahibinin iddiaları ve idarenin şikâyet başvurusu üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar ile itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından incelendiği, başvuru sahibi tarafından fiyat dışı unsur puanlamasına esas alınacak yaklaşık maliyetteki iş kalemi tutarlarının ihale üzerinde bırakılan istekliye menfaat karşılığı sızdırıldığı iddia edilmekle birlikte söz konusu iddiaları destekler nitelikte her hangi bir bilgi ve belgenin sunulmadığı, anılan isteklinin iş kalemleri bazında teklif fiyat değerlendirmesinde 60 üzerinden 56 puan aldığı görülmekle birlikte yüksek puan almasının tek başına gizli tutulması gereken yaklaşık maliyet ile iş kalemleri fiyatlarının elde edildiği sonucu için yeterli olamayacağı anlaşılmıştır.

İhalelerde kaynakların verimli kullanılmasını sağlama sorumluluğunun idarede olduğu, başvuruya konu mal alımı ihalesinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceğine yönelik düzenleme yapıldığı, istekliler tarafından tekliflerin de mevcut ihale dokümanı düzenlemesi kabul edilerek verildiği, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi işlemlerinin ihale dokümanı düzenlemelerine göre yapılması gerektiği, ihale komisyonu tarafından fiyat dışı unsur puanlamasındaki değerlendirmenin ihale dokümanı düzenlemesine göre yapıldığı hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin üçüncü iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.” hükmü bulunmaktadır.

Başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıdaki tespit ve değerlendirmeler neticesinde başvuru sahibinin iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için anılan Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin aktarılan hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün olmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.