İhaleden kamu yararı gözetilerek vezgeçildiğinden ihalenin ita amirince onaylanmayarak iptal edilmesi
T.C.
D A N I Ş T A Y
Onuncu Daire
Esas No : 2004/13877
Karar No : 2006/2074
Özeti : İhaleden kamu yararı gözetilerek vezgeçildiğinden
ihalenin ita amirince onaylanmayarak iptal edilmesi
hukuka uygunluğu hakkında.
Temyiz Eden (Davalı) : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı – İSTANBUL
Vekili : Av. …
Temyiz Eden(Davalı Yanında Müdahil): … İnş. Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.
Vekilleri : Av. …, Av. …
Karşı Taraf (Davacı) : … Mühendislik İnş. Tic. A.Ş.
Vekilleri : Av. …, Av. …
İstemin Özeti : Davalı idarece 22.5.2002 tarihinde yapılıp davacı
üzerinde kalan … Hizmetleri Önü E-5 Üzeri Kavşak ve … Caddesi Yol ve Ortak Altyapı İşi
ihalesinin ita amirince onaylanmayarak iptal edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan
dava sonunda; İstanbul 1. İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen
21.10.2004 tarih ve E:2002/1213, K:2004/1644 sayılı kararın, davalı idare ile davalı idare
yanında davaya katılan müdahil tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir
Savunmanın Özeti : Yerinde olmadığı ileri sürülen temyiz isteminin reddi
gerektiği savunulmaktadır.
D.Tetkik Hakimi : Özden Atabek
Düşüncesi : Dava konusu ihaleden kamu yararı gözetilerek
vazgeçildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemin iptaline ilişkin bulunan Mahkeme kararının
bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : Nevzat Özgür
Düşüncesi : Dava konusu ihalenin onanması halinde güzergah
üzerinde bulunan çok katlı apartmanlar ve imarlı arsaların kamulaştırma bedellerinin çok
yüksek meblağlara ulaşacağının ve kamulaştırma işlemlerinin tamamlanması için çok zaman
gerekmesi nedeniyle kamu hizmetinin gecikeceğinin ileri sürülmesi nedeniyle bu hususların
da keşif ve bilirkişi incelemesi sırasında nazara alınması gerekirken, bu yönde bir inceleme
yaptırılmamasının hükmün esasını etkileyen bir noksanlık olduğu açıktır.
Keza, ihalenin onanmamasının bir sebebinin de aynı gün yapılan iki ihaleyi kazanan
davacı şirketin aynı gün yer teslimi yapılarak aynı sürede yürütülmesi gereken ve ayrı ayrı
teknolojik imkanlar kullanılarak yapılması gereken iki ayrı işi yürütecek kapasitesinin
bulunmadığı,nitekim onaylanan dere ıslahı işinde 9.7.2002 tarihinden bu yana sadece % 16
oranında fiziki gerçekleşme sağlayabilmesinin de bu konuda duyulan endişelerin ve yapılan
işlemin haklılığını ortaya koyduğu ileri sürüldüğü halde Mahkemece bu konuda herhangi bir
araştırma yapılmaması ve bilirkişilere soru yönetilmemiş olması da söz konusu iddianın
gerçek olup olmadığı konusunun aydınlanmamasına neden olmuştur.
306
Öte yandan, onaylanmayan ihale ile müdahil şirket üzerinde kalan sonraki ihalenin
tamamen aynı işi içerdiği iddiası üzerine yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sırasında
tarafların gösterdikleri yerlerin incelenmesi ile yetinilerek bu gösterimlere göre kanaat
oluşturulduğu ve güzergah gezildiğinde ikinci ihale kapsamında belirtilen cesamette bir
köprünün yapılması gereken yerin tespit edilemediğinin belirtildiği,birinci ihalede yapılacak
yol uzunluğunun 750.000 metre olduğu,ikinci ihalede yapılacak yol uzunluğunun 3.363.864
metre olduğu ifade edildiği halde iki iş arasında ciddi bir fark olmadığı ve birinci ihale ile
ikinci ihalenin aynı yer olduğu sonucuna varılabileceğine değinildiği ve iş miktarı yönünden
her iki işin aynı olduğu kanaatine varıldığının bilirkişi raporunda belirtildiği anlaşılmakta olup
her iki ihaleye ilişkin güzergahın aynı olup olmadığı belirlenmeden düzenlenen ve kesin
kanaat içermeyen söz konusu bilirkişi raporunun hükme esas alınamayacağı kuşkusuzdur.
Açıklanan nedenlerle eksik incelemeye dayalı temyize konu kararın bozulmasının
uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü :
Dava, davalı idarece 22.5.2002 tarihinde yapılıp davacı üzerinde kalan … Hizmetleri
Önü E-5 Üzeri Kavşak ve … Caddesi Yol ve Ortak Altyapı İşi İhalesinin ita amirince
onaylanmayarak iptal edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İstanbul 1. İdare Mahkemesince; … Hizmetleri Önü E-5 Üzeri Kavşak ve … Caddesi
Yol ve Ortak Altyapı İşinin ihaleye çıkarıldığı ve 22.5.2002 tarihli komisyon kararı uyarınca
davacı şirkete ihale edildiği, ancak ihalenin onaylanmadığı, aynı işin yeniden ihale edilmek
suretiyle başka bir şirkete verildiği, Mahkemece yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu
düzenlenen Bilirkişi Raporunda her iki ihale muhteviyatı işler arasında ciddi bir fark
bulunmaması, keşif dosyalarındaki her iki harita ve köprü detayının planlarının aynı olması,
A2 güzergahında köprü yapılacak yer bulunmamasına karşın ikinci ihale özet ve
gerekçelerinde köprüden söz edilmesi, diğer taraftan özellikle işin miktarı yönünden fazla
fark bulunmaması karşısında her iki işin aynı mahiyette olduğu kanaatine varıldığının
belirtildiği, Bilirkişi Raporuyla tesbit edilen hususlar ve varılan kanaatin Mahkemece yerinde
ve yeterli bulunduğu, iki ayrı dosya ile ihale edilen işler arasındaki farkın kayda değer ve ilk
ihale ile ikinci ihalenin ayrı işler sayılmasını gerektirecek nitelikte bir fark olmadığı sonucuna
varıldığı, aktarılan tüm bu hususlar dikkate alındığında ihale işleminin onaylanmamasına dair
işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin
iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare ile davalı idare yanında davaya katılan müdahil tarafından, hukuka
aykırı olduğu ileri sürülerek anılan İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek
bozulması istenilmektedir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 31 inci maddesinde, ihale komisyonları
tarafından alınan ihale kararlarının ita amirince karar tarihinden itibaren en geç 15 iş günü
içinde onaylanacağı veya iptal edileceği, ita amirince karar iptal edilirse ihalenin hükümsüz
sayılacağı kurala bağlanmıştır. 3.8.1984 tarih ve 18748 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
Fonlar İhale Yönetmeliği’nin 25 inci maddesinde de; ihale komisyonları tarafından alınan
ihale kararları, ihale yetkilisince karar tarihinden itibaren en geç 10 iş günü içinde
onaylanacağı veya iptal edileceği, ihale yetkilisince karar iptal edilirse ihalenin hükümsüz
sayılacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
İdare Mahkemesince yaptırılan bilirkişi incelemesi sonunda, dava konusu işlemle
onaylanmayan ihaleye konu işle, “…, E-5 Bağlantısı, Yol, Ortak Altyapı ve Köprü İnşaatı”
ismiyle ihale edilen iş arasında ciddi bir fark olmadığı, iki harita ve köprü detayı planlarının
aynı olduğu belirlenmiştir.
İdare Mahkemesi, bilirkişi raporuyla iki ayrı ihaleye konu işlerin birbirinden farksız
olduğunun belirlendiğinden hareketle birinci ihalenin onaylanmamasına ilişkin işlemi hukuka
307
aykırı bularak iptal etmiştir. Oysa, temyiz isteminde bulunan davalı idare, birinci ihalenin
onaylanması halinde daha fazla kamulaştırma bedeli ödemek zorunda kalınacağını
belgelemekte; dava konusu onaylamama işleminin, kamulaştırma bedelleri dikkate
alındığında yaklaşık onbir trilyon lira fazla ödeme yapılmasını gerektirmekte olmasından
kaynaklandığını açıklamaktadır.
Yaptırılan bilirkişi incelemesinde, iki ihale arasında kamulaştırma bedelleri yönünden
kıyaslama yapılmaması, davalı idarece, ilk ihale bedelinin, kamulaştırma işlemleri sonucu
birinciden farklı olmadığı anlaşılan ikinci ihale işlemine göre yüksek olduğunun
belgelendirilmesi karşısında, birinci ihalenin onaylanmamasına ilişkin dava konusu işlemde
hukuka aykırılık görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesine
uygun bulunan davalı idare temyiz isteminin kabulüne, İstanbul 1. İdare Mahkemesinin
21.10.2004 tarih ve E:2002/1213, K:2004/1644 sayılı kararının bozulmasına, dava dosyasının
yeniden karar verilmek üzere adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine 24.3.2006
tarihinde oybirliğiyle karar verildi.