ihalelere katılmaktan yasaklama kararı

Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2020/3593 E.  ,  2022/4040 K.

“İçtihat Metni”

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/3593
Karar No:2022/4040

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- …
2- … İnşaat Makina Turizm Nakliye Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLLERİ : Av. ….

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Hava Kuvvetleri Komutanlığı Hava Lojistik Komutanlığınca 07/09/2017 tarihinde gerçekleştirilen “Antalya Hava Meydan Komutanlığı Elektrik Altyapı Sisteminin Yenilenmesi Yapımı Proje Hizmet Alımı İşi” ihalesi neticesinde sözleşme imzalayan davacı şirketin, taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmediğinden bahisle söz konusu sözleşmenin feshedilmesi sonrasında, davacı şirketin ve tek ortağı olan diğer davacının 4735 sayılı Kamu ihale Sözleşmeleri Kanunu’nun 26. maddesi uyarınca 1 (bir) yıl süre ile tüm kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmalarına ilişkin 04/12/2018 tarih ve 30615 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; savunma dilekçesi ekinde sunulan bilgi ve belgelerin tetkikinden, yasaklama kararının Bakan Yardımcısı tarafından imzalandığının görüldüğü, yasaklama kararlarının onay yetkisinin MSY.452-4 (B) Milli Savunma Bakanlığı Karargahı İmza Yetkileri Yönergesi ile müsteşarlık makamına verildiği, müsteşarlık makamının kaldırılması üzerine yeni teşkilat yapısına uygun olarak MSY.452-4 (B) Milli Savunma Bakanlığı Karargahı İmza Yetkileri Yönergesi’nin güncelleme çalışmalarının devam ettiğinin belirtildiği, 4735 sayılı Kanun’un 26. maddesi uyarınca, bir bakanlığın ilgili veya bağlı kurumları tarafından yapılan ihalelerde, ihalelere katılmaktan yasaklama kararının bakan tarafından verilmesi gerektiği, davalı idare tarafından ihalelere katılmaktan yasaklamaya yönelik işlemin bakan yardımcısı tarafından tesis edilmesine imkân sağlayan yazılı yetki devrinin bulunmadığı anlaşıldığından, Bakan Yardımcısı tarafından imzalanmak suretiyle tesis edilen ihaleden yasaklama işleminde yetki yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının yükümlülüğünü sözleşmede yer alan süre içinde yerine getirmediği, yasaklama kararını onay bina yetkisinin müsteşara verildiği, ancak 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bu makamın kaldırılarak bakan yardımcılığı makamının teşkil edildiği, 13/08/2018 tarihli Olurla Bakan Yardımcısı’na yetki devri yapıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacılar tarafından, İmza Yetkileri Yönergesinde gerekli değişiklikler, güncellemeler ve yetki devri düzenlemeleri yapılmadan işlem tesis edildiği, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde genel imza devrine ilişkin bir düzenlemenin yer almadığı, yasaklama işleminin hukuka aykırı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Hava Lojistik Komutanlığınca 07/09/2017 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin davacı şirketin üzerinde bırakılması üzerine 29/09/2017 tarihinde sözleşme imzalandığı, şirketin taahhüdünü sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmediğinden bahisle muhtelif tarihli ve sayılı yazılarla ihtarnameler gönderildiği, buna karşın sözleşme hükümlerinin yerine getirilmediği belirtilerek 02/11/2018 tarihli Onay ile sözleşmenin feshedildiği, 23/11/2018 tarihli Bakan Yardımcısı “Olur”u ile de davacı şirketin ve tek hissedarı ortağı diğer davacının bir yıl süre ile tüm kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 26. maddesinin birinci fıkrasında, “25. maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, 4734 sayılı Kanun’un 2. ve 3. maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, sözleşmeyi uygulayan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı; belediyeler ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilir.” kuralına yer verilmiştir.
3046 sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında 174 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 13/12/1983 Gün ve 174 Sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Kaldırılması ve Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında 202 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun’un “Bakanların görev, yetki ve sorumlulukları” başlıklı 21. maddesinde, Bakanın, bakanlık kuruluşunun en üst amiri olduğu; “Yetki devri” başlıklı 38. maddesinde, bakan, müsteşar ve her kademedeki bakanlık yöneticilerinin gerektiğinde sınırını yazılı olarak açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebileceği kurala bağlanmış; söz konusu Kanun’un adı, 02/07/2018 tarih ve 703 sayılı KHK’nın 41. maddesiyle “Bakan Yardımcılarının Mali Hakları ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun” şeklinde değiştirilmiş, 703 sayılı KHK’nın 41. maddesi ile 3046 sayılı Kanun’un 21. ve 38. maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin “Bakan Yardımcıları” başlıklı 504. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında, “(1) Bakan Yardımcıları, bakanın emrinde ve onun yardımcısı olup bakanlık hizmetlerini bakan adına ve bakanın direktif ve emirleri yönünde, bakanlığın amaç ve politikalarına, kalkınma planlarına ve yıllık programlara, stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine, mevzuat hükümlerine uygun olarak düzenler ve yürütür. Bu amaçla bakanlık teftiş kurulu hariç bakanlık kuruluşlarına gereken emirleri verir ve bunların uygulanmasını gözetir ve sağlar.
(2) Bakan Yardımcıları yukarıda belirtilen hizmetlerin yürütülmesinden Bakana karşı sorumludur.”; “Yetki devri” başlıklı 506. maddesinde ise, “(1) Bakan ve her kademedeki Bakanlık yöneticileri sınırlarını açıkça belirtmek ve yazılı olmak kaydıyla, yetkilerinden bir kısmını alt kademelere devredebilir. Yetki devri, uygun araçlarla ilgililere duyurulur.” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacıların bir (1) yıl süreyle ihalelere katılmaktan yasaklanmasına ilişkin dava konusu işlemin 23/11/2018 tarihli Bakan Yardımcısı Olur’u tesis edildiği anlaşılmıştır.
İdare Mahkemesince, Bakan Yardımcısına yetki devri yapılmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de, 2014 yılında yayımlanan MSY: 452-4 (B) sayılı Millî Savunma Bakanlığı Karargâhı İmza Yetkileri Yönergesi’nde, ihalelere katılmaktan yasaklama hususunda yetki devri yapıldığı, bununla birlikte, Milli Savunma Bakanlığı’nın 13/08/2018 tarihli “İmza Yetkisi” konulu yazısında Bakan tarafından, Bakan Yardımcısı …’na imza yetkisi verildiği ve yasaklama Olur’unun ise bu yetki devrinden sonra 23/11/2018 tarihinde imzalandığı görüldüğünden, “Bakan yardımcısı Olur”u ile tesis edilen dava konusu yasaklama işleminde yetki unsuru yönünden hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin yetki yönünden iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesine, 08/11/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.