ilk ihale komisyonu kararı ile bilgi sahibi olduğu göz önünde bulundurulduğunda bahse konu tarihin ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemlerin farkına varılmış olması gereken tarih olarak esas alınması gerektiği Söz konusu istekli tarafından kararın tebliğini izleyen günden itibaren on gün içerisinde ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin yeterlik kriterlerine ve aşırı düşük teklif açıklamalarına yönelik şikayet başvurusunun bulunmadığı sadece kendi aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerine ilişkin idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu bu doğrultuda söz konusu isteklinin yeterlik kriterlerine ve aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin olarak idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddialarının süre yönünden reddedilmesi 1 

Toplantı No 2021/018
Gündem No 97
Karar Tarihi 07.05.2021
Karar No 2021/UY.II-992

BAŞVURU SAHİBİ:

Akh Mad. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 3. Bölge Müdürlüğü

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/599045 İhale Kayıt Numaralı “Aksaray – Ortaköy – 6. Bl. Hd. Km: 0+000-46+320 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İkmal İşleri Yapılması” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 3. Bölge Müdürlüğü tarafından 17.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Aksaray – Ortaköy – 6. Bl. Hd. Km: 0+000-46+320 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İkmal İşleri Yapılması” ihalesine ilişkin olarak başvuru sahibince 29.04.2021 tarih ve 21750 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile başvuruda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2021/795 sayılı dosya kapsamında yapılan inceleme neticesinde ön inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

Başvuru dilekçesinde özetle;

 

İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşağıda yer verilen iddialar doğrultusunda aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, ihaleye katılmak için gerekli yeterlik kriterlerini sağlayamadığı;

 

1) Açıklama istenilmeyecek analiz girdileri için 0,00 TL öngörüldüğü, bu durumun söz konusu analiz girdilerine ilişkin bedel öngörülmediği sonucu doğurduğu, bu nedenle teklifinin reddedilmesi gerektiği,

 

2) Açıklama istenilen YYU/1 ve YYU/2 iş kalemleri içerisinde yer alan “Amortisman, yedek parça vs. (Konkasör (primer 15’x24′ + sekonder 24’x16′ eleme ve yükleme tertibatlı, 25m³/saat 1′ ve 40 m³ /saat 2′ randımanlı)” analiz girdisine ilişkin 03.030 poz numarası ve 2020 yılı rayiç bedeli olan 323.080,00 TL ile açıklama yapıldığı, ancak ilgili poz numarasının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2018 yılına kadar yayınlanan bu tarihten sonra yayınlanmayan rayiç bedel olduğu, anılan isteklinin poz numarası ile hangi kuruma ait fiyatın kullanıldığının belirtilmediği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının fiyatının güncellenerek mi kullanıldığı, yoksa Karayolları tarafından anılan poz yerine kullanılan rayiç bedelin mi kullanıldığının belirtilmediği, bu nedenle kullanılan bedelin tevsik edilmediği gerekçesiyle teklifinin reddedilmesi gerektiği,

 

3) Açıklama istenilen YYS/2 iş kalemi içerisinde yer alan “C 30/37 hazır beton harcı” analiz girdisine ilişkin fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, fiyat teklifinin dayanağı olarak sunulan satış tutarı tespit tutanağı ekinde yer alan imza sirkülerinin fiyat teklifi veren firmanın şubesini temsile yetkili olduğunu gösterdiği, dolayısıyla fiyat teklifini imzalayan kişinin firmayı temsile yetkili olmadığı, firmanın şubesini temsile yetkili olduğu, fiyat teklifinin şube adına düzenlenmediği, firma adına düzenlendiği, bu nedenle fiyat teklifi ve satış tutarı tespit tutanağının geçerli olamayacağı, ayrıca satış tutarı tespit tutanağında yer alan envanter ve yevmiye defter tasdik tarihinin fiyat teklifine esas olan beyanname döneminden daha sonraki bir tarih olduğu, satış tutarı tespit tutanağının dayanağının olmadığı gerekçeleriyle isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği,

 

4) Açıklama istenilen YYS/8 iş kalemi içerisinde yer alan “Nervürlü Beton Çelik Çubuğu ( Ø 8- Ø 12 ) mm’lik (Bağlama Teli ve Diğer Zayiat Dahil)” ve “Nervürlü Beton Çelik Çubuğu ( Ø 14- Ø 50 ) mm’lik (Bağlama Teli ve Diğer Zayiat Dahil)” analiz girdilerine ilişkin fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, her iki analiz girdisi için sunulan satış tutarı tespit tutanağının fatura bilgileri tablosunda aynı seri numaralı faturaların beyan edildiği, ayrıca malın cinsi bölümünde 8-12 mm ve 14-50 mm şeklinde belirtildiği, ancak faturalarda demir hangi çapta ise onun yazılmış olması gerektiği, sunulan tutanağın fiyat teklifine uydurulmaya çalışıldığı, bu nedenlerle her iki satış tutarı tespit tutanağında aynı seri numaralı faturaların esas olamayacağı ve demir çaplarının fiyat teklifine göre uyarlandığı gerekçesiyle faturaların ilgili meslek mensubundan istenilerek değerlendirme yapılması gerektiği,

 

5) Sunulan iş deneyim belgesini düzenleyen kurum tarafından esaslı unsur olarak A/V belirlendiği, ancak iş deneyim belgesine konu iş kapsamında yol altyapısı işi olmadığı, yol üst yapısı işi olduğu, bu nedenle anılan belgenin esaslı unsur belirlemesinin hatalı tespit edildiği, söz konusu belgenin ihalede benzer işe uygun olarak değerlendirilemeyeceğinden isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında  “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmüne,

 

Anılan maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde “Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak; Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne,

 

Aynı Kanun’un “Yargısal inceleme” başlıklı 57’nci maddesinde “Şikâyetler ile ilgili Kurum tarafından verilen nihai kararlar Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde dava konusu edilebilir ve bu davalar öncelikle görülür.” hükmüne,

 

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmüne,

 

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde  “(1) Başvurular öncelikle;

a)Başvuru konusunun Kurumun görev alanında bulunup bulunmadığı,

c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı,

yönlerinden sırasıyla incelenir.

(4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmüne,

 

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde “(1) 16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.

(2) Kurul tarafından gerekli görüldüğü takdirde, başvuru dilekçesi ve eklerinin bir örneğinin ilgisi nedeniyle idareye veya idarenin bağlı veya ilgili/ilişkili olduğu mercie yahut yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verilir.” hükmüne,

 

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından inceleme” başlıklı 14’üncü maddesinde “(1) Kurum, itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ve idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ile itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği yönlerinden inceler. …” açıklamasına yer verilmiştir.

 

Karayolları 3. Bölge Müdürlüğü tarafından açık ihale usulüyle ihalesi gerçekleştirilen “Aksaray – Ortaköy – 6. Bl. Hd. Km: 0+000-46+320 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İkmal İşleri Yapılması” işine ilişkin 20.01.2021 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararından; ihaleye ilişkin doküman indirenlerin sayısının 100 olduğu, teklif veren istekli sayısının 42 olduğu, aşırı düşük teklif sayısının 16 olduğu, başvuru sahibinin teklifinin de aşırı düşük teklifler arasında yer aldığı, mazot ve mazot (makine yağı, benzin, üstüpü vs. karşılığı) analiz girdisine ait idareye sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesine uygun olmadığı gerekçesiyle teklifinin reddedildiği, ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Kayaoğlu İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı anlaşılmaktadır.

 

16.04.2021 tarihinde onaylanan ikinci ihale komisyonu kararından ise; Kamu İhale Kurulunun 31.03.2021 tarihli ve 2021/UY.II-700, 2021/UY.II-701, 2021/UY.II-702, 2021/UY.II-703 sayılı kararları üzerine 1 numaralı ihale komisyonu kararı ile değerlendirme dışı bırakılan Saylık Yol Yapı İnşaat Madencilik Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi, Akh Madencilik İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, Kaan Yol İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, Heltaş İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, Tamyapı Otomotiv İnşaat Taahhüt Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ve Rsm Madencilik Enerji İnşaat ve Turizm İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edilip tekliflerinin değerlendirmeye alınmasına karar verildiği, bu doğrultuda ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Saylık Yol Yapı İnşaat Madencilik Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi olduğu, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise başvuru sahibi Akh Madencilik İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi olduğu anlaşılmaktadır.

 

Başvuru sahibinin 1 ve 2’nci iddialarına ilişkin olarak;

 

Yapılan incelemede, başvuru sahibi Akh Madencilik İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 29.04.2021 tarihli itirazen şikâyet başvurusundaki 1 ve 2’nci iddialarında yer verdiği  hususların 31.03.2021 tarihli ve 2021/UY.II-703 sayılı Kurul kararında incelenen hususlara yönelik olduğu, söz konusu 2021/UY.II-703 sayılı Kurul kararında Kuruma yapılan itirazen şikayet başvurusundaki ilgili iddiada özetle “a) “Mazot ve Mazot (Makine yağı, benzin, üstüpü vs. Karşılığı)” analiz girdisine ilişkin açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesine uygun olarak EPDK’nın sitesinden ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında Aksaray iline ait bayi satış fiyatlarından WOOG’S markasının fiyatının kullanıldığı, anılan markanın fiyatı ile diğer bayi fiyatlarının karşılaştırılarak hayatın olağan akışına aykırılık gerekçesiyle açıklamalarının uygun bulunmamasının mevzuata aykırı olduğu, ayrıca motorin girdisine ilişkin açıklamanın fiyat teklifi alınarak açıklanmadığından satış tutarı tespit tutanağı sunmalarının ve yeterli miktarda satış yapılması koşulunun sağlanmasının gerekmediği, EPDK’nın bir devlet kurumu olduğu, bu nedenle internet adresinde yayımladığı bayi satış fiyatlarına güvenmek zorunda oldukları,

b) İş kalemleri/grupları için hangi kamu kurum ve kuruluşun birim fiyatlarının kullanıldığının belirtilmediği gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı, ancak açıklamalarında ihale komisyonunca açıklama istenilen analiz girdilerinden rayiç fiyat kullanılanlar için poz numaralarının, hangi yılın rayiç fiyatı olduğunun ve pozun açık adının detaylı bir şekilde belirtildiği, ayrıca idarenin yaklaşık maliyet hesabında kullandığı fiyatlar ile kendilerinin açıklamada kullandıkları rayiç fiyatların aynı olduğu, bu nedenle tekliflerinin reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu,

c) Açıklama istenilmeyen tüm analiz girdileri için 0,01 TL kullanılmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı, ancak açıklama istenilmeyecek iş kalemleri için bir açıklamaya tabi olmadıklarından bu durumun sorgulanmasının mevzuata aykırı olduğu” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

 

 

31.03.2021 tarihli ve 2021/UY.II-703 sayılı Kurul kararı incelendiğinde bahse konu iddialar bakımından idarece aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmayan isteklinin teklifinin reddedildiği, ancak Kurum tarafından yapılan inceleme sonucu aşırı düşük teklif açıklamalarının anılan iddialar yönünden yerinde olduğu ve teklifinin değerlendirilmeye alınması gerektiğine ilişkin düzeltici işlem kararının alındığı anlaşılmaktadır.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde, Kamu İhale Kurulunun, Kuruma gelen itirazen şikâyet başvurularıyla ilgili olarak gerekçesini belirtmek suretiyle karar vereceği hüküm altına alınmış olup, mevzuatta Kurul tarafından karara bağlanan hususların yeniden incelemeye alınmasına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Diğer yandan, anılan Kanun’un 57’nci maddesinde şikâyetler ile ilgili olarak Kurum tarafından verilen nihai kararların mahkemelerde dava konusu edilebileceği belirtilmiş, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurul kararlarına karşı başvuru” başlıklı 17’nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “4734 sayılı Kanunun 57 nci maddesi uyarınca Kurul kararları idari yargı mercilerinde dava konusu edilebileceğinden, hak kaybına uğranılmaması bakımından Kurul kararının yeniden incelenmesi talebiyle Kuruma başvuruda bulunulmaması önem arz etmektedir.” açıklaması ile Kurul tarafından karara bağlanan hususlar hakkında yargısal denetim yolunun işletilmesi gerektiği hususu ayrıca vurgulanmıştır.

 

Öte yandan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından inceleme” başlıklı 14’üncü maddesinde yer alan açıklamadan Kurumun, itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ve idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ile itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği yönlerinden incelediği anlaşılmaktadır.

 

Bu kapsamda, başvuru sahibinin dilekçesinin 1 ve 2’nci iddialarında yer verdiği hususların yukarıda yer verilen 31.03.2021 tarihli ve 2021/UY.II-703 sayılı Kamu İhale Kurulu kararına itiraz niteliğinde olduğu anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddialarının görev yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

 

Başvuru sahibinin 3, 4 ve 5’inci iddialarına ilişkin olarak;

 

Başvuru sahibinin itirazen şikayete konu ettiği 3, 4 ve 5’inci iddiaları hakkında 20.01.2021 tarihinde onaylanan ve aynı tarihte tebliğ edilen ilk ihale komisyonu kararı ile bilgi sahibi olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bahse konu tarihin ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemlerin farkına varılmış olması gereken tarih olarak esas alınması gerektiği anlaşılmıştır. Söz konusu istekli tarafından 20.01.2021 tarihini izleyen günden itibaren on gün içerisinde ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin yeterlik kriterlerine ve aşırı düşük teklif açıklamalarına yönelik şikayet başvurusunun bulunmadığı, sadece 29.01.2021 tarihinde kendi aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerine ilişkin idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, bu doğrultuda söz konusu isteklinin yeterlik kriterlerine ve aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin olarak 29.04.2021 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibinin iddialarının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  

 

Sonuç olarak yukarıda anılan gerekçelerle başvuru sahibinin iddialarının görev ve süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Başvurunun reddine,