işine ait hakediş ve ekli belgelerin incelenmesinde, (A) katsayısının ihaleden sonra şartname ve sözleşme hükümlerine aykırı olarak değiştirilmesi sonucu fazla ödeme yapıldığı

Kararın Çeşidi : Temyiz Kurulu Kararı 
Kararın Konusu: İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar 
Kararın Numarası : 28086 
Kararın Tarihi : 27.09.2005

İlâmın 7’nci maddesinde, ………………. Ltd. Şti. yükleniminde bulunan Çorum Merkez Aksungur-Mecidiyekavak-Seydim Köy Yolu Stabilize Nakli ve Figüresi işine ait hakediş ve ekli belgelerin incelenmesinde, (A) katsayısının ihaleden sonra şartname ve sözleşme hükümlerine aykırı olarak değiştirilmesi sonucu fazla ödeme yapıldığı gerekçeyle tazmin hükmü verilmiştir.

Dilekçiler aynı içerikli temyiz dilekçelerinde özetle; ihaleden önce keşif hazırlanırken stabilize yapılacak yol üzerinde Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünce pür emanet yapılan işlerde devamlı kullanılan kum ocağının ocak yeri olarak gösterilerek fiyat tespitinin o ocağa göre yapıldığını, ihaleden sonra müteahhide yer teslimi yapılacağından ocakta gerekli deneme ve çalışmalar yapıldığını, ocaktan çıkan malzemenin kalitesiz, stabilize kaplama yapılmasına uygun olmayan vasıfta olduğunun anlaşıldığını, o malzeme ile yapılacak işten Devletin zarara uğrayacağına komisyonca karar verildiğini,

Stabilize Nakli ve Figüresi Özel Şartnamesi, Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi (BİGŞ) ve 2886 sayılı Kanunun malzeme ocakları ile ilgili maddesi dikkate alınarak ocak değişikliğinin ve yeni fiyat tutanağının yapılmasında bir sakınca olmadığı kanaatinin oluşmasıyla ocak değişikliği yapıldığını, ocak değişikliği nedeniyle önceden tespit edilen mesafe ve (A) katsayısının önemi kalmadığını yeni tespit edilen ocağın dere yatağı olup, dere yatağından 11 km. rampa çıkıldığını, yol şartlarının ve mesafenin tamamen değiştiğini ve daha namüsait olduğunu, bu nedenle katsayının değiştirildiğini, söz konusu değişikliğin sözleşmeden önce yapıldığını, komisyon kararı alındığını, valiliğin onayından sonra uygulandığını, işe başlanıp devam ederken ocak değişikliği yapılmadığını, sözleşmeden önce tüm işlemlerin tamamlandığını, yapılan işin usul ve hukuka uygun olarak yapıldığını, fazla ödemenin söz konusu olmadığını belirtmişlerdir.

(A) katsayısı nakliye birim fiyat analizlerinde yer alan ve birim fiyatı oluşturan önemli unsurlardan birisidir. Bu katsayı, Köy Hizmetleri Genel Fiyat Analizleri ve İnşaat İşleri Birim Fiyat Tariflerinde de belirtildiği gibi, motorlu taşıtlarla yapılan taşımalara ilişkin 07.005 ve 07.006 no’lu pozların tatbikinde kullanılır. Taşıma yollarının özellikleri, taşımanın fena iklim şartı zamanına rastlaması ve taşımanın, o mıntıkanın ticari nakliyesinin pek kesif olduğu mevsime rastlaması gibi faktörlerden birinin veya diğerlerinin aynı anda tesir etmesi durumunda işin özelliğine de bağlı olarak söz konusu katsayı ihaleden önce tespit edilir ve yatırımcı kuruluşun yetkili makamı tarafından onaylanır.

İhaleden önce tespit edilen ve yetkili makamca onaylanarak kesinleşen (A) katsayısının daha sonra işe başlamadan veya işin devamı sırasında malzeme ocağının, yol güzergahının ve mesafenin değiştiği gibi gerekçelerle değiştirilmesi mümkün değildir. Çünkü belirlenen katsayı keşif özetinde yer alan nakliye birim fiyatlarını, dolayısıyla ihale indirimini etkileyen bir unsurdur. İhaleden önce hazırlanarak ihaleye katılan isteklilerin bilgisine sunulan nakliye birim fiyatlarının ihaleden sonra değiştirilmesi 2886 sayılı Kanunun 2’nci maddesinde yer alan ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması ilkesine aykırıdır.

Dosyada mevcut belgelerin incelenmesinde, söz konusu işle ilgili (A) katsayısının ihaleden önce emanet komisyonu tarafından 1.8 olarak tespit edilerek valilikçe onaylandığı ve nakliye birim fiyatının bu katsayı kullanılarak 9006 m mesafe için 1.522.825 TL olarak hesaplandığı, 44490 m³ stabilize malzemenin nakli, yükleme, boşaltma ve figüresi için 84.894.527.790 TL keşif bedeli üzerinden 21.06.2000 tarihinde ihaleye çıkıldığı ve işin ………………. Ltd. Şti. ne verildiği, ihaleden sonra ancak sözleşmenin imzalanmasından önce 07.07.2000 tarih ve 3 no’lu Emanet Komisyonu Kararı ile ihaleden önce tespit edilen malzeme ocağının, malzemenin topraklı, kalitesiz ve standartlara uygun olmadığı gerekçesi ile değiştirildiği, bu değişiklik gerekçe gösterilerek (A) katsayısının da 2.8 olarak, nakliye birim fiyatının 3.607.427.- TL olarak hesaplandığı, anlaşılmaktadır. İşin aynı keşif tutarı dahilinde yaptırılabilmesi için nakledilecek stabilize miktarı 44490 m³’den 21260 m³’e düşülmüştür.

Dilekçiler, ihaleden önce keşif hazırlanırken stabilize yapılacak yol üzerinde Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünce P.E. olarak yapılan işlerde devamlı kullanılan ocağın ocak yeri olarak gösterildiğini, ihaleden sonra ocakta gerekli çalışmalar denemeler yapıldığını, ocaktan çıkan malzemenin, topraklı, kalitesiz ve standartlara uygun olmadığının, o malzeme ile stabilize kaplama yapılamayacağının, yapıldığı takdirde yol fen ve sanat kurallarına uygun olmayacağından Devletin zarara uğratılacağının tespit edildiğini ileri sürmüşlerdir.

Bu gerekçeleri kabul etmek mümkün değildir. Çünkü dilekçiler Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü teknik elemanlarıdır. İlk tespit edilen ocak Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünce devamlı kullanılan bir ocak olduğuna göre ocaktan çıkarılan malzemenin kalitesinin bu teknik elemanlarca biliniyor olması gerekir. Ayrıca malzeme ocağında, malzemenin kalitesi ve standartlara uygunluğu konusunda çalışmalar ve denemeler yapılması gerekiyorsa bunun ihaleden önce yapılması gerekir. Söz konusu ocaktan alınan malzemenin kalitesiz, standartlara aykırı ve stabilize kaplama yapılamayacak bir malzeme olduğunun yeni farkına varılmışsa, şimdiye kadar bu ocaktan alınan malzeme ile yapılan işlerin fen ve sanat kurallarına aykırı ve Devleti zarara uğratıcı nitelikte olduğu ortaya çıkmaktadır.

İhaleden önce tespit edilen malzeme ocakları mesafesi ve nakliye bedellerinin geçerli bir sebep olmak kaydıyla değiştirilmesi işe ait Stabilize Nakli ve Figüresi Özel Şartnamesinin 16’ncı maddesi gereğince mümkün olmakla birlikte, taşıma mesafesinin değişmesi nedeniyle (A) katsayısının değiştirilmesi mümkün değildir.

Yukarıda belirtilen nedenlerle dilekçi isteminin reddi ile yerinde olan ilâm hükmünün tasdikine, karar verildi.