kayıtlı taşınmaz üzerinde bulunan mevcut binanın yıkılarak yerine konut inşaatı yapılması işi nedeniyle yapılan ihale sonucu akabinde taraflarca imzalanan  sözleşmenin sözleşmeye aykırı olarak haksız fesih nedeniyle maddi ve manevi tazminat ile alacak talebine ilişkin olup; mahkemece verilen görevsizlik kararı davalı vekilince süresinde ve usulünce istinaf edilmiştir

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2018/223
KARAR NO : 2018/174

TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL ANADOLU 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 22/11/2017
NUMARASI : 2017/1022 Esas, 2017/1248 Karar,

DAVANIN KONUSU : Tazminat
KARAR TARİHİ : 13/02/2018

Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, HMK m. 353 hükmü gereğince duruşmasız olarak dosya üzerinde HMK m. 355 hükmü gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan inceleme sonunda, sair taleplerinin reddi ile;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ :
Dava, İstanbul ili, Maltepe ilçesi, .. Mahallesi, … ada, .. parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde bulunan mevcut binanın yıkılarak yerine konut inşaatı yapılması işi nedeniyle yapılan ihale sonucu akabinde taraflarca imzalanan 30/06/2014 tarihli sözleşmenin sözleşmeye aykırı olarak haksız fesih nedeniyle maddi ve manevi tazminat ile alacak talebine ilişkin olup; mahkemece verilen görevsizlik kararı davalı vekilince süresinde ve usulünce istinaf edilmiştir.
Dava dilekçesi davalıya tebliğ edildikten sonra, davalının talebi üzerine mahkemece 20/10/2017 gün ve 2017/1022 Esas sayılı süre uzatım kararı ile davalı tarafa cevap verme süresinin bitiminden itibaren iki haftalık ek cevap süresi verildiği ve henüz bu süre dahi beklenmeden dosya üzerinden verilen görevsizlik kararı ile dosyanın görevli İstanbul Anadolu Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesi yönünde hüküm kurulmuştur.
Mahkemenin görevli olması dava şartıdır (HMK. m.l 14/1-c). Dava şartları ve ilk itirazlar ön incelemede sonuca bağlanır. Ön inceleme ise dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra yapılır (HMK. m. 137/1, 139/1 ilk cümle). Buna göre, görevsizlik kararı verilebilmesi için; dava dilekçesinin davalıya tebliği, cevap süresinin (HMK. m. 127/1) beklenmesi, süresi içinde cevap verilmesi halinde davacıya tebliği, onun cevaba cevap verme süresinin (HMK. m.136/1) beklenmesi, verdiğinde bunun diğer tarafa tebliği ve davalının ikinci cevap süresinin beklenmesi zorunludur. Mahkemenin, dava şartları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verebileceğini öngören aynı Kanunun 138. maddesi hükmü, dilekçelerin karşılıklı verilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Bu hüküm, hakime, belirtilen hususlar hakkında gerekmiyorsa ön inceleme duruşması yapmaksızın karar verebilme yetkisi tanır. Ön inceleme duruşması yapmaksızın dosya üzerinden karar verilebilmesi için de davanın ön inceleme aşamasına getirilmiş olması gereklidir. Yasanın 137/1’inci fıkrasında, ön incelemenin dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra yapılacağının açıkça öngörülmüş olması karşısında, dava şartlarının mevcut olup olmadığının davanın her aşamasında hakim tarafından kendiliğinden gözetileceğine ilişkin 115/1’inci madde hükmü de bu hususlarda, cevap dilekçesi verilmeden karar verilebileceğine izin verir tarzda bir yoruma elverişli değildir.
Diğer yandan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 1086 sayılı Kanun’dan farklı olarak iddia ve savunmanın genişletilmesi yahut değiştirilmesi yasağını dava ve cevap dilekçesinin verilmesiyle başlatmamış; bu yasağı, dilekçelerin karşılıklı verilmesinin tamamlanmasına, bazı hallerde ön inceleme duruşmasına kadar ileriye ötelemiştir. Tarafların bu haklarını kullanabilmeleri, dilekçelerin karşılıklı olarak verilmesini veya bunun için kanunda belirlenen sürelerin geçmesini gerekli kılar. Bazı hallerde dava dilekçesindeki talebe göre görevli olmayan mahkemenin cevap dilekçesi, cevaba cevap dilekçesi veya ikinci cevap dilekçesinin verilmesinden sonra görevli hale gelmesi mümkün bulunmaktadır. Ayrıca 6100 sayılı Kanun, eskisinden farklı olarak, görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi üzerine dosyanın görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etme hakkını davalıya da tanımıştır (m. 20/1). Görevsizlik veya yetkisizlik kararı üzerine davaya bir başka mahkemede devam edilmemesi halinde davalıya kararı veren mahkemeden yargılama giderlerini talep etme hakkı da vermiştir (m. 331/2 son cümle).
6100 sayılı HMK’nın 114’üncü maddesi uyarınca dava şartlarından olan görev konusunda aynı Kanunun 138’inci maddesi uyarınca dosya üzerinden karar verilebilir ise de; ancak bunun için dava dilekçesinin davalıya tebliğ edilerek cevap dilekçesinin verilmesi yönünde savunma hakkı tanınması gerekir. Cevap dilekçesi beklenmeden dosya üzerinden görevsizlik kararı verilmesi HMK’nın 27’nci maddesinde düzenlenen hukuki dinlenilme hakkına da aykırılık oluşturmaktadır.
Bütün bu hükümlerden, dava dilekçesinin davalı tarafa tebliği ile cevap dilekçesi verildikten ve müteakip teatiler’de beklenip tamamlanmadan görevsizlik kararı verilemeyeceği sonucuna ulaşıldığından yerel mahkeme kararının kaldırılarak müteakip usuli işlemlerin tamamlanması ve gereğinin ifası için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davalı vekinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
2-İstanbul Anadolu 8. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 22/11/2017 Tarih, 2017/1022 Esas, 2017/1248 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde yeniden bir karar verilmek üzere mahalli mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
4-Davalı tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine,
5-Davalı tarafça yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından davalı yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-a-3 maddesi gereğince KESİN olmak üzere 13/02/2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.