Mahkeme’nin eksik inceleme yaparak karar verdiği, mücbir sebebin varlığının belgelerle kanıtlanmış olduğu, Kamu İhale Kurumu’nun sözleşmenin ifası aşamasında somut olaylara ilişkin mücbir sebep değerlendirmesi yapma yetkisi bulunmadığı ve tarafı olmadığı bir özel hukuk sözleşmesine tek taraflı bir idari işlemle müdahale etmesinin Anayasa’ya aykırı olduğu, sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerin eksiksiz olarak yerine getirildiği, ifa edilmiş sözleşmenin feshedilemeyeceği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir - ihale Danışmanı - ihale sonucu- ihale İlanı - kik kararları-Ekap

Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2016/1614 E. , 2017/874 K.

mücbir sebep, Kamu İhale Kurumu kararı

“İçtihat Metni”

T.C.

D A N I Ş T A Y

ONÜÇÜNCÜ DAİRE

Esas No:2016/1614

Karar No:2017/874

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : …

Vekili :

Karşı Taraf :

Davalı Yanında Müdahil : …

Vekilleri : …

İstemin Özeti : Ankara 12. İdare Mahkemesi’nin 16.10.2015 tarih ve E:2015/1105, K:2015/1744 sayılı kararının; Mahkeme’nin eksik inceleme yaparak karar verdiği, mücbir sebebin varlığının belgelerle kanıtlanmış olduğu, Kamu İhale Kurumu’nun sözleşmenin ifası aşamasında somut olaylara ilişkin mücbir sebep değerlendirmesi yapma yetkisi bulunmadığı ve tarafı olmadığı bir özel hukuk sözleşmesine tek taraflı bir idari işlemle müdahale etmesinin Anayasa’ya aykırı olduğu, sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerin eksiksiz olarak yerine getirildiği, ifa edilmiş sözleşmenin feshedilemeyeceği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmalarının Özeti : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hâkimi …Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkimi’nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacı şirketin duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

Dava; Kamu İhale Kurumu’nun konunun mücbir sebep kapsamında değerlendirilmesinin koşullarının oluşmadığına dair … tarih ve… sayılı işleminin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi’nce; … Genel Müdürlüğü’nün ‘na yazdığı … tarihli yazısında, idarece… İKN’li … Dökme Çeltik İthalatı ihalesinin …tarihinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21. maddesinin (b) bendine göre gerçekleştirildiği, davacı şirket ile …tarihinde her biri … – … teslim dönemli …MT (-%5) miktarında Rus menşeli olmak üzere Mersin antrepo teslimli ve Bandırma antrepo teslimli çeltik ithalat sözleşmelerinin imzalandığı, teslimat döneminde söz konusu sözleşmeler kapsamında yüklenici tarafından çeltik teslimatı yapılması nedeniyle ilgili sözleşmelerin 10.3. ve 34. maddelerine istinaden yükleniciye 10 günlük ve sonrasında da 3 günlük cezalı çalışma süresi verildiği, yükleniciye verilen cezalı çalışma süresinin … tarihinde sona erdiği, anılan sözleşmeler gereğince Muayene ve Kabul Komisyonlarının görevlendirildiği, Mersin antrepo teslimli sözleşme için görevlendirilen komisyonun yüklenici tarafından bildirilen … MT çeltiğin teslime hazır olmadığının … tarihinde tespit edildiği, yine aynı şekilde Bandırma antrepo teslimli sözleşme için görevlendirilen komisyonunda yüklenici tarafından bildirilen … MT çeltiğin teslime hazır olmadığını … tarihinde tespit ettiği, yüklenicinin … tarihli başvurusunda; sözleşme konusu ürünlerin Rusya’nın çeşitli limanlarından Mersin ve Bandırma Limanlarına sevk edilecek şekilde yükleme işlemleri yapılırken bazı nedenlerden dolayı gemilerin yükleme limanından geç hareket etmek zorunda kaldığı, Rusya’nın 2007, 2008, 2010 ve 2011 yıllarında ihracata tarife dışı engeller getirdiği, petrol fiyatlarında yaşanan düşüşü müteakip Rus rublesinin aşırı değer kaybetmesi ve enflasyon endişeleri nedeniyle … tarihinden itibaren Rusya’nın devam eden ürün ihracatına tarife dışı engeller koymaya başladığı, Rusya demiryollarının da ihracata yönelik tüm hububat sevkiyatını tüm alıcılar için durdurduğu, uygulamanın …-…tarihleri arasındaki yeni yıl dönemine denk gelmesinden dolayı limanlardaki işi gücünü artırdığı ve aşırı yoğunluğa sebebiyet verdiği, ayrıca Rusya’da yaşanan olumsuz hava koşullarının gemilere yükleme ve gemilerin limandan ayrılma tarihlerinde gecikmelere sebebiyet verdiği, bu nedenle çalışılamayan günlerin olduğu,…limanlarına ulaştığı tarihlerde de ülkemizde olumsuz hava koşullarının yaşandığı, gümrük mevzuatındaki düzenlemeler kapsamında tarım ürünlerini taşıyan gemilerin öncelikle Türk limanları açığında beklemeye alındığı, bu kapsamda resmi mercilerin gemideki üründen numune almak suretiyle gerekli analizleri yaptığı ve analizin olumlu çıkması neticesinde uygunluk belgesinin tanzim edildiği, yaşanan olumsuz hava koşulları nedeniyle görevlilerin gemilere ulaşamaması nedeniyle işlemlerin tamamlanamadığı, Mersin’deki teslim edilecek ürünlerin depolanması bakımından yüklenici tarafından … tarihinde kira sözleşmesi imzalandığı, sözleşmeye konu ürünlerin depolanacağı antrepoda yüklenici tarafından yapılan incelemelerde başka şirketlere ait Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) içeren ürünlerin depolanmaya başladığı ve çeltiğe bulaşma riski bulunması sebebiyle kira sözleşmesinin … tarihinde feshedildiği, akabinde yüklenici tarafından alternatif antrepo arayışına girildiği, ürünlerin yüklenicinin bağlı olduğu grup şirketlerden …A.Ş.’ye ait antrepoya nakledildiği, Bandırma Limanı’na sevk edilecek ürünler için de Rusya limanlarındaki olumsuz hava şartları, limanlardaki ani iş yoğunluğu ve ülkemizdeki hava şartlarının olumsuz olduğu, yükleme ve tahliye limanlarına ait olaylar çizelgesinin yazı ekinde sunulduğu, tahliye ile ilgili durumla birlikte Bandırma’daki antrepoların tamamının dolu olması nedeniyle başka bir antrepo kiralanamadığı, 22.01.2015 tarihinde kiralanacak antrepo bulunmadığına ilişkin antrepo şirketlerinden alınan yazıların yine yazı ekinde yer aldığı, ayrıca Bandırma Limanı’na …-… tarihleri arasında GDO bulaşığı taşıma riski çok yüksek olan ürün getiren gemilerin geldiği ve taşıdıkları ürünleri tahliye ettiklerinin tespit edildiği ve çeltik ürünlerinin, limandaki diğer gemilerdeki GDO bulaşığı taşıma riski bulunan ürünler ile birlikte tahliye edilemeyeceğinin kendilerine bildirildiği, bu açıklama ve ibraz edilen belgeler uyarınca mücbir sebepler nedeniyle 30 günlük ek süre verilmesinin talep edildiğinin belirtildiği, sözleşmenin 25. maddesi uyarınca bu durumun mücbir sebep sayılarak yükleniciye süre uzatımı verilip verilmeyeceği hakkında görüş talep edildiği, Kurum tarafından konunun 4735 sayılı Kanun’un 10. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi çerçevesinde mücbir sebep kapsamında değerlendirilmesinin koşullarının oluşmadığına karar verilmesi üzerine bu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, ürünün yükleneceği limanda yaşanan olumsuz hava koşullarının teslimatta gecikmeye sebep olmasının, ürünün menşei ülkenin ihracata tarife dışı engeller koymasının, ülkemizdeki olumsuz hava koşulları nedeniyle gümrük mevzuatı kapsamında yapılan analizlerin tamamlanamamasının ve ürünün teslim edileceği antrepo ile ilgili sorunlara ilişkin başvurunun 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanun’un 10. maddesinin 1.fıkrasının (e) bendi kapsamında mücbir sebep olarak değerlendirilemeyeceği, öngörülemezlik ve önlenemezlik şartlarının bir arada gerçekleşmesi koşulunun oluşmadığı görüldüğünden dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki temyize konu Ankara 12. İdare Mahkemesi’nin 16.10.2015 tarih ve E:2015/1105, K:2015/1744 sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, temyiz istemi yerinde görülmeyerek anılan Mahkeme kararının ONANMASINA; dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta giderleri avansından artan tutarın ve kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 31.03.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Başkan

Üye