poz nolu fiyatın birim fiyat listesinde yer aldığı şeklindeki iddiasının da Bayındırlık İşleri Genel Şartname’ sinin 39. maddesindeki; “Sözleşme eki keşif özetinde veya birim fiyat cetvelinde herhangi bir yapım ve hizmet işi için fiyat gösterilmiş olması müteahhide, mutlaka o türden yapım ve hizmet işlerini yapmak hakkını vermez” hükmü karşısında bir geçerliği bulunmamaktadır.

Murafaa talebinde bulunan Hamdi ÇAKICI’ya duruşma günü 16.05.2011 tarihinde tebliğ edildiği ve tebellüğ belgesi alındığı halde duruşmaya gelmediği ve kanuni bir temsilci göndermediği gibi duruşmaya katılamayacağına dair yasal bir neden de bildirmediği anlaşıldığından adı geçenin gıyabında, dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü;

609 sayılı ilamın 5. maddesiyle, müteahhit İsmail ÇELİK İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. yükleniminde bulunan ‘Daphan Ovası Cazibe Sulaması 2. Kısım İnşaat İşi’ne ait hak ediş ödemelerinde, beton imalatlarında kullanılan kum-çakıl için 08.009/2 Nolu pozdan elek artığı hazırlanması bedeli verilmesi sonucu kamu zararına neden olunduğu gerekçesiyle 34.804,38-YTL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

İlamın 5. maddesi hükmüne karşı dilekçi gönderdiği dilekçede, 08.009 ve 08.009/1 pozlarının tarifinde “yapılacak imalatlar için gerekli granülometriye uygun elenmiş yıkanmış kum ve çakıl” malzemesinden bahsedildiği halde, 08.009/2 pozunun tarifindeki “08.009 ve 08.009/1 no’lu malzemelerin gronülometresine uymayan elek artığı malzemenin” tabiri kullanıldığını bundan dolayı 08.009/2 pozuna ait bedelin ödenebilmesini kum-çakılın istenilen granülometriye uymayan kısmının makine ile elenerek ayrılmasına dair bir hükme yer verilmediğini, 08.009/2 pozunun tarifinde elendikten sonra 08.009 ve 08.009/1 no’lu malzemelerin granülometrisine uymayan elek artığı malzemesine bu bedelin ödenmesinin öngörüldüğünü, 04.003 ve 04.006 pozlar kullanılarak bedeli ödenen imalatlarla ilgili elek artığı malzemesine bedel ödenmesinde 08.009/2 poz no’lu birim fiyatın tarifine aykırı bir husus bulunmadığını, “DSİ Birim Fiyat Cetvelinde” bünyesinde kum-çakıl ihtiva eden iş kalemleri incelendiğinde analizinde makine ile hazırlanmış kum-çakıl pozlarının yer almadığını, söz konusu 08.009/2 pozunun DSİ Birim Fiyat Cetvelinde yer aldığını ve yapılan ihalelerde yükleniciler bunu dikkate alarak teklif verdiklerini,

1982 yılından itibaren 08.009 ve 08.009/1 no’lu pozlar Birim Fiyat Tariflerinden çıkartıldığı halde, 08.009/2 pozunun tarifinde bir değişiklik yapılmasına gerek duyulmadığını, bunun nedeninin 04.003 ve 04.006 poz no’lu malzemelerin gronülometresine uymayan elek artığı malzemelerin aynı zamanda 08.009 ve 08.009/1 poz no’lu malzemelerin granülometrisine de uymamakta olduğundan bu tarifin değiştirilmediğini, DSİ Birim Fiyat Cetvellerinin Analizlerinde yer alan pozlara ait fiyatların ihaleden sonra değiştirilmesi işin sözleşmesine aykırı olduğunu, 08.009/2 pozlu işin bedelinin fiilen yapılan bir işin karşılığı olduğunu,

belirterek tazmin hükmünün Kaldırılmasını talep etmektedir.

Sayıştay Savcılığı’nın karşılamasında; usule ve esasa ilişkin taleplerinin hukuka uygun olmadığı belirtilerek Daire Kararının korunması yönünde mütaala olunmaktadır.

Tazmin hükmü; beton imalatlarında kullanılan kum-çakıl bedellerinin Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın 04.003 ve 04.006 poz nolu rayiçlerine göre ödendiği için, 08.009 ve 08.009/1 poz nolu malzemelerin hazırlanmasında granülometriye uymadığı için ayrılan elek artığı malzemenin ocaktan çıkarılması, elenmesi, yıkanması, figüre edilmesi, depolanması ve yükleme-boşaltma işlemleri karşılığı olan 08.009/2 poz nolu fiyatın ödenemeyeceği gerekçesiyle verilmiştir.

08.009/2 poz nolu fiyatın tarifi şöyledir: “Ocaktan çıkarılıp elenen kum ve çakıllı malzemeden Poz. 08.009 ve 08.009/1 nolu malzemelerin gronülometrisine uymayan elek artığı malzemenin elek şantiyesine ortalama 30 m uzaklıkta istenilen boyutta figüre edilmek şartıyla hazırlanması, elek artığı malzemenin ocaklardan veya dereden çıkarılması, depolanması, elenmesi, yıkanması ve vasıtalara yüklenmesi için lüzumlu her türlü işçilik, malzeme, makine ve alet edevat masrafları ile müteahhit kârı ve genel masraflar dahil beher metreküpünün bedeli:

ÖLÇÜ: Elek artığı malzemenin kabarma ve çökmesi nazarı dikkate alınmadan figüre ebadı üzerinden hesabedilen m3 cinsinden.

NOT: 1) Zayiatın eleğe giren tüvenan malzemenin %10’undan daha az olması halinde (%10 dahil) hiçbir bedel ödenmez. 2) Zayiatın %10’dan fazla olması durumunda %10’un üstündeki miktar için bu fiyat uygulanır. 3) Varsa ocak ile yıkama-eleme tesisi arasındaki taşıma bedeli ayrıca ödenir. Ancak nakliye bedelinin ödenebilmesi için, yıkama-eleme tesisinin kurulacağı yerin İdarenin yazılı izniyle seçilmesi gerekir.”

Dilekçi; ocakların idare tarafından yükleniciye tahsis edildiğini, 08.009 ve 08.009/1 poz nolu malzemelerin hazırlanmasında ortaya çıkan elek artığı malzemenin aynı şekilde 04.003 ve 04.006 poz nolu malzemelerin hazırlanmasında da ortaya çıktığını ve fiilen yapılan işlerin karşılığı olarak birim fiyat listesinde yer alan fiyatın ödenmesinde mevzuata aykırı bir durum bulunmadığını iddia etmektedir.

DSİ Genel Müdürlüğü, 1982 yılından itibaren beton imalatlarında kullanılan 08.009 ve 08.009/1 poz nolu makine ile kum-çakıl temini fiyatlarını iptal etmiş ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 04.003 ve 04.006 poz nolu el ile kum-çakıl temini fiyatlarını esas almıştır. Bu düzenleme yapılırken bu malzemeler için ayrıca elek artığı adı altında ilave bir ödemeye yer verilmemiştir. Öte yandan 08.009/2 poz nolu fiyatın tarifi incelendiğinde, bu fiyatın münhasıran 08.009 ve 08.009/1 poz nolu malzemelerin temini için öngörülen ilave bir ödeme olduğu görülmektedir. Asıl imalatı yapılmayan ve dolayısıyla fiyatı ödenmeyen bir imalata ait ek fiyatın ödenmesi de düşünülemez. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı kum-çakıl rayiçleri incelendiğinde, malzemelerin ihtiyaca göre ayrı ayrı (elenmiş, yıkanmış gibi) fiyatlandırıldığı görülmektedir. Bu fiyatlar zayiat dahil fiyatlardır. Bu nedenle 08.009/2 pozundan elek artığı bedeli ödenmesi mükerrer ödemeye sebebiyet verecektir. Yine bu rayiçlerin kullanıldığı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı beton imalatları için de elek artığı malzeme bedeli ödenmesi söz konusu değildir.

Dilekçinin 08.009/2 poz nolu fiyatın birim fiyat listesinde yer aldığı şeklindeki iddiasının da Bayındırlık İşleri Genel Şartname’ sinin 39. maddesindeki; “Sözleşme eki keşif özetinde veya birim fiyat cetvelinde herhangi bir yapım ve hizmet işi için fiyat gösterilmiş olması müteahhide, mutlaka o türden yapım ve hizmet işlerini yapmak hakkını vermez” hükmü karşısında bir geçerliği bulunmamaktadır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle, dilekçi iddialarının reddi ile 609 sayılı ilamın 5. maddesiyle verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE;

Karar verildiği 31.05.2011 tarih ve 33269 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.