sözleşme ile yapım çalışmaları devam eden … Barajında “Memba batardosu önüne yüksek basınçlı alüvyon enjeksiyon yöntemi ile geçirimsizlik perdesi imalatı” yaptırıldığı, bu imalat için yeni birim fiyat oluşturulduğu ancak,bu fiyatlara itiraz olduğu
FEN KURULU BAŞKANLIĞI KARAR VE GÖRÜŞLER
Karar Konusu : … barajı yeni birim fiyatları
Karar No : 2006/57
Karar Tarihi : 06/09/2006
YÜKSEK FEN KURULU KARARI
I- GİRİŞ
… Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü, … sayılı yazıları
ile, … Su Temin Projesi kapsamında 2005 yılında akdedilmiş sözleşme ile yapım çalışmaları
devam eden … Barajında “Memba batardosu önüne yüksek basınçlı alüvyon enjeksiyon yöntemi
ile geçirimsizlik perdesi imalatı” yaptırıldığı, bu imalat için yeni birim fiyat oluşturulduğu ancak,
bu fiyatlara itiraz olduğundan bahisle, bu konuda görüşümüze başvurmuştur.
II- KONU
İdaresince; işe ait teklif birim fiyatlı sözleşmede öngörülmeyen bu imalatın fiyatının
tespiti için sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesinin (YİGŞ) 23. maddesi uyarınca,
Bakanlığımızca hazırlanmış bulunan 16.073 , 16.073/1 ,2 poz nolu analizlerden faydalanıldığı
ve “Poz no: KBF 6ZEL-2 Yüksek Basınçlı Alüvyon Enjeksiyon Deliği Açılması, Poz no: KBF
6ZEL-3 Yüksek Basınçlı Alüvyon Enjeksiyonu Yapılması, Poz no: KBF 6ZEL-4 çimento temini
ve nakliyesi” yeni birim fiyatlarının idaresince ve yüklenici ile birlikte oluşturularak onaylandığı ve 6 nolu hakediş ile bedellerinin ödendiği,
Ancak yüklenicinin daha sonra, yeni fiyatların oluşturulmasında dikkate alınan
Bayındırlık Bakanlığı fiyat analizlerinin Yüksek Basınçlı alüvyon enjeksiyonu deliği delinmesi
delgi ve enjeksiyonu işlerini tam olarak kapsamadığı, enjeksiyon ve delgi işleri ödemesinde,
delinen formasyonun yarattığı güçlük derecesi, delik çapı, delik derinliği ve konumuna bağlı
olarak oluşturulmuş olan DSİ birim fiyatlarının esas alınmasının uygulamada yapılan işi doğru
kapsayacağı kanaatinde olduklarını belirterek, “Yüksek Basınçlı Enjeksiyon Yapılması İçin Sondaj
Kuyuları Açılmasına İlişkin Klas Tutanağı” ile ödemeye esas alınacak DSİ pozları tespit edilmiş
iken 6 nolu hakedişte Bayındırlık Bakanlığı pozları ve bu pozlardan türetilmiş, yöntemi ve içeriği
açısından imalatlarına uymayan fiyatlar kullanılarak hazırlanan fiyat tutanağının imza altına
alındığı, ancak söz konusu tutanağa konuya ilişkin çeşitli zamanlarda yapmış oldukları itirazlarına
rağmen konunun çözümlenmediği, idare ile aralarındaki ilişkilerinin zedelenmemesi açısından
konunun iyi niyet çerçevesi içerisinde çözümlenebileceğini düşünerek itiraz şerhi koymadıkları,
bahse konu Klas Tutanağı çerçevesinde yapılan imalatların incelenerek mağduriyetlerinin
giderilmesi ve yeni birim fiyatların bu açıklamalar doğrultusunda düzeltilmesinin talep edildiği,
Yükleniciye verilen cevapta; isin kontrolluğunu üstlenmiş olan DSİ Genel
Müdürlüğüne bu konunun sorulduğu, Jet grouting uygulaması ile ilgili olarak DSİ’de analiz
ve birim fiyatının bulunmadığının bildirildiği, YİGŞ’nde belirtilen hükümlere uyulması
gerektiği ve şartnamenin 23. maddesi doğrultusunda düzenlenen, Yüksek Basınçlı Alüvyon
Enjeksiyon Yöntemi İle Geçirimsizlik Perdesi Yapılması imalatına ait analizin herhangi
bir itiraz olmadan karşılıklı imzalanarak onaylandığı, ödemesinin yapıldığı ve herhangi bir
yanlışlığın bulunmadığını, birim fiyat tespitine yardımcı olacak zemin cinslerinin ve oranlarının belirlenmesi amacıyla Klas Komisyonunca düzenlenen Klas Tutanağında belirtilen poz
numaralarının ödemede esas teşkil etmeyeceği belirtildiğinden bahisle;
Yüklenici firmanın sonradan yapmış olduğu itirazlarının yerinde olup olmadığı, idarece
yapılan işlemlerin uygun olup olmadığı, uygun değilse fiyat tespitinin ne şekilde yapılacağı ve
fiyatının ne olacağı hususunda görüşlerimizin bildirilmesi istenilmektedir.
III- İNCELEME
Konu, i1gi yazı ve ekleri çerçevesinde incelenmiştir.
Öncelikle; bahse konu 16.072 ve 16.073 nolu “Her uzunlukta, her çapta ve her açıda jet
grouting kolonu enjeksiyon deliği açılması” pozlarının; DSİ birim fiyatlarında yer alan 7828,782
9,7830,7831,7832,7833,7834 ve 7835 nolu “Her türlü formasyonda karotlu/karotsuz enjeksiyon
deliğinin açılması” pozları ile birebir ilgisinin olmadığı, adından da anlaşılacağı üzere sadece jet
grouting kolonu teşkili imalatında enjeksiyon deliği açılması için zemin SPT değerlerine göre
kullanılması gerektiği bilinmelidir.
Teknik olarak projelendirilebilir ve uygulanabilir boyutta, düşey eksende bir jet
grouting kolon teşkili için ihtiyaç olunan enjeksiyon deliğinin; uzunluk, çap ve açısının
minimum ve maksimum hangi sınır değerlerinde olabileceğinin analizi doğru yapılmalıdır.
Uygulanan ekipman teknolojisi incelendiğinde, analizde yer alan makinenin, kolon teşkili için
öngörülebilecek sınır değerlerine göre, her uzunlukta, her çapta ve her açıda delik açabilme
yeteneğine sahip olduğu görülecektir.
Bilindiği üzere bu kolonlar, zemin taşıma gücünü arttırmak üzere zemin cinsine ve
şartlarına bağlı olarak yüksek basınçla, sadece çimento şerbetinin (Single-Phased method),
çimento şerbeti ve basınçlı havanın (Double-Phased method) veya çimento şerbeti, basınçlı
hava ve suyun (Triple-Phased method), mevcut zeminin içerisine döner başlık vasıtasıyla ayrı
ayrı püskürtülmesiyle teşkil edilebilmektedir. Zemin cinsine bağlı olarak imalat zorlaşmakta
olup bu müşkülat, SPT değerlerine göre (10 dan büyük veya küçük zeminler) birim fiyatlara
yansıtılmıştır.
16.072/1-2, 16.073/1-2 poz nolu jet grouting kolonu imalatları uygulama tekniği
gereği dairesel bir kesitte teşkil edilebilmektedir. Uygulamada da, istenilen zemin emniyetine
istinaden, zemin formasyonu ve şartlarına göre hesapla bulunan kolon çapı ve sayısına bağlı
olarak projelendirilmekte ve yerinde imal edilen örneklere göre istenilen kesitteki kolonun teşkili
için kesin yapım karan verilmektedir. Bu imalatın, diğer enjeksiyon imalatları gibi kullanılan
karışımdaki çimentonun ayrı mütalaa edilerek ölçümlendirilmesi ve analizlerin bu doğrultuda
yapılması yanlış olacaktır.
Yeni birim fiyatı yapılmak istenilen imalat, baraj in memba batardosu altında 0+270
-0+350 metreler arasında yer alan iri bloklardan müteşekkil geçirimli alüvyonun “yüksek basınçlı
alüvyon enjenksiyonu” yöntemi ile geçirimsiz hale getirilmesi imalatı olup, yaklaşık 25-30 metre
yüksekliğinde bir geçirimsizlik perdesi oluşturulması amaçlanmıştır.
İstenilen geçirimsizliği sağlayacak farklı imalat teknikleri ve yöntemlerinin varlığı
bilinmekte olup, alternatiflerin idaresince araştırıldığı ve karşılaştırmalı teknik rapora dayalı
olarak uygulanan yöntemin seçildiği varsayılmaktadır.
Yeni birim fiyatların oluşturulmasında idaresince uygulanan usül değerlendirildiğinde;
Bahse konu imalata ait onaylı yeni fiyat tutanağı yapılırken, YİGŞ’nin “Sözleşmede
bulunmayan işlerin birim fiyatının tespiti” başlıklı 23 üncü maddesinde yer alan, yeni birim
fiyatın tespitinde öncelik sırasına göre kullanılacak analiz ve rayiçlerinden; İdarede veya diğer
idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizler ve
rayiçlerin kullanılmaya çalışıldığı görülmektedir.
Yüklenicinin ihalede verdiği teklif cetvelinde; bahse konu geçirimsiz perdenin
fiyatının kıyaslanarak bulunmasında mesnet alınması gereken, “Poz no: KBF.E/l Barajlarda her
cins klastaki zeminlerde karotlu ve karotsuz enjeksiyon deliği açılması” ile “Poz no: KBF.E/3
Barajlarda kapak, perde, perde bağlantı enjeksiyonu yapılması” iş kalemlerine ait teklif fiyatları
ve bunların teklif analizlerinde de fiyat bileşenleri bulunmaktadır, Bu teklif fiyatlarının dayanağı
olarak da; “Sondaj ve Enjeksiyon Teknik Şartnamesi” ile “Su ve Temel Sondaj Kuyuları İnşaatına
ait Teknik Şartname-Enjeksiyon Talimatı” esaslarının, sözleşme ekinde yer aldığı,
Yeni fiyat tutanağı incelendiğinde ise, diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine
benzerlik gösteren is kalemlerine ait analizlerden olduğu kabulüyle Bakanlığımızca yayınlanan
16.073, 16.073/1 ve 16.073/2 poz nolu jet grouting kolonu enjeksiyon deliği açılması ve 0
60 ve 080 cm çapında jet grouting kolonu imalatı yapılmasına ait analizlerden faydalanıldığı
görülmektedir.
Yeni fiyat tespitinde, önceliklerin dikkate alınması önemli olup, bunun yanında önemli
bulunan diğer bir husus fiilen yerinde yaptırılan imalatın teknik uygulama şartlarını tarif eden bir
fiyat tutanağı ve analizinin taraflarca ortaya konulması ve buna göre yeni fiyatın oluşturulmasının
sözleşme gereği olduğudur, Yani; yeni fiyatların, fiilen yerinde yaptırılan imalatın teknik
uygulama şartlarını karşılayan bir analizle oluşturulması gerekmektedir.
Bakanlığımız birim fiyat analizlerini, tarif ve şartlarını, fiilen yerinde yapılan imalatla
kıyas ederek yeni fiyatı buna dayandırmak ve sonrada; bunun yapılan imalatın tam karşılığı
olmadığını iddia etmek anlaşılır bulunmamıştır.
IV- KARAR
Her yeni fiyatın yeni bir sözleşme hükmünde olduğu ve dolayısıyla, her yeni imalatın
kendi uygulama şartlarında doğru yöntemlerle analiz edilmesi gerektiğinden, taraflarca anlaşmaya
varılarak oluşturulan, idaresince tasdik edilerek uygulamaya konulan ve ödemeleri de buna
göre gerçekleştirilen bahse konu imalatın analizinde yer alan değerler; analizin düzenlenmesi
safhasında ve gerçekleştirilen imalatın özelliğine göre taraflarca anlaşmaya varılarak tespit
edilmiş olduğundan yeni fiyat yapılmasına gerek duyulmadığına,
Kurulumuzun 06.09.2006 tarihli oturumunda oy birliği ile karar verilmiştir.
32