taşımalı ilköğretim öğrencisine 180 iş günü sıcak öğle yemeği verilmes
|
|
|
KAMU İHALE KURULU KARARI
|
yapan idare:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
1) İhale komisyonu tarafından zarfların açılması sırasında, Tortamışlar Nak Gıda Ltd. Şti. tarafından ihalede sunulan teklif zarfının yapıştırılan kısmına basılan kaşedeki adres ile birim fiyat teklif cetvelindeki adresinin farklı olduğu, ayrıca Ticaret Sicil Gazetesi’nde farklı bir adresi bulunduğu, bu durumun Türk Ticaret Kanunu 42 nci maddesine aykırılık teşkil ettiği,
2 ) İdarî şartnamenin 7.5.2. nci maddesinde istenilen makine teçhizat ve ekipmanların ihale ilan tarihinden önce alınmış olması gerekirken, ihaleye teklif veren isteklilerden Uşak Akdağ Gıda Ltd. Şti. firmasının, bir raporla bu ekipmanları belgelediği, ihale komisyonunca Vergi Dairesinden isteklinin kendi malı olup olmadığına ilişkin bu rapordaki faturaların sorgulamaksızın karar verildiği,
3 ) İhaleye teklif veren isteklilerden Gördes Yemek – İrfan KIRLI firmasının da makine teçhizat ve ekipmanlarla ilgili rapor sunduğu, sunulan raporda “termobox” sayısının net şekilde belirtilmediği, bu istekliye de bilgi eksikliği kapsamında tamamlama yapılmadığı ve Vergi Dairesinden rapordaki faturalara ilişkin sorgulama yapılmadığı,
4 ) 15.07.2011 tarihinde taraflarına tebliğ edilen kesinleşen ihale kararında ikinci avantajlı teklif sahibi belirtilmediği,
5 ) İşin niteliği göz önüne alındığında, % 35,68 oranında tenzilat bulunduğu, komisyonun herhangi bir aşırı düşük teklif sorgulaması yapmaksızın ihaleyi sonuçlandırdığı, 2010/MK-97 sayılı kararda yaklaşık maliyetin % 25 altında kalan tekliflerin aşırı düşük sorgulaması yapılmadan sonuçlandırılmasının mevzuata aykırı olduğunun belirtildiği,
İddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
- Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
Tortamışlar Nak Gıda Tem. Tic. Ltd. Şti. teklifini sunduğu dış zarfta tebligat adresi olarak “Akıncılar Mah. Kızılay Sokak Demirci/Manisa”, zarf üzerine basılan kaşede adres olarak “Akgül İş Merkezi No:211 Salihli/ Manisa”, şeklinde adres bilgisinin yer aldığı görülmüştür.
İhale komisyonu tarafından, Tortamışlar Nak Gıda Tem. Tic. Ltd. Şti.’nden ihaleye sunulan teklif mektubu dış zarfında tebligat adresi ile zarf üzerinde bulunan kaşedeki adresin farklı olması nedeniyle ticaret merkezi adresini gösteren T. Ticaret Sicil Gazetesinin gönderilmesi istenilmiş, adı geçen istekli tarafından 06.07.2011 tarihli yazı yazılmak suretiyle, şirket merkezi adresinin yayımlandığı T. Ticaret Sicil Gazetesinin yazı ekinde sunulduğu, şirketin “Akıncılar Mah. Kızılay Sok. No:1 Demirci/Manisa” adresinde yemekhanesinin bulunduğu ve yemekhanenin kuruluşu ile vergi levhasının yazı ekinde sunulduğu, “Akgül İş Merkezi No:211 Salihli/Manisa” adresinin ise şirketin irtibat bürosu olduğu ve söz konusu büroyla ilgili noter tasdikli karar defteri örneği ile vergi dairesi kayıtlarının yazı ekinde sunulduğu, yemekhane ve irtibat bürolarının ticaret siciline kayıt yapılmasına ilişkin herhangi bir yasal düzenleme olmadığından T. Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlatılmadığı, ancak bu yerlerin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu gereği yoklamalarının yapıldığı ve yoklama tutanaklarının yazı ekinde sunulduğu belirtilmiştir.
6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 42 nci maddesinde; “Her tacir, ticari işletmenin açıldığı günden itibaren on beş gün içinde ticari işletmesini ve seçtiği ticaret unvanını, işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve ilan ettirmeye mecburdur.
Her tacir kullanacağı ticaret unvanını ve bunun altına atacağı imzayı notere tasdik ettirdikten sonra sicil memuruna tevdi etmiye mecburdur. Tacir hükmi şahıs ise unvanla birlikte onun namına imzaya salahiyetli kimselerin imzaları da notere tasdik ettirilerek sicil memuruna verilir.
Merkezi Türkiye’de bulunan ticari işletmelerin şubeleri de bulundukları yerin ticaret siciline tescil ve ilan olunur. Ticaret unvanına ve imza örneklerine mütaallik yukarıki fıkraların hükümleri bunlara da tatbik olunur. Kanunda aksine hüküm olmadıkça merkezin bağlı olduğu sicile geçirilmiş olan kayıtlar şubenin bağlı bulunduğu sicile de tescil olunur. Şu kadar ki, bu hususta şube sicil memurunun ayrı bir inceleme mecburiyeti yoktur.” hükmü yer almaktadır.
Tortamışlar Nak Gıda Tem. Tic. Ltd. Şti’nin idareye verdiği 06.07.2011 tarihli cevap yazısında belirttiği üzere, “Akıncılar Mah. Kızılay Sok. No:1 Demirci/Manisa” adresinin şirketin yemekhane adresi ve “Akgül İş Merkezi No:211 Salihli/Manisa” adresinin ise şirketin irtibat bürosu olduğu anlaşıldığından, söz konusu yemekhane ve irtibat bürosunun Ticaret Siciline kaydının yaptırılıp T. Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanması gerektiğine dair 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununda ve ilgili mevzuatta herhangi bir hükmün bulunmadığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “Bildirim ve tebligat esasları” başlıklı 65 inci maddesinin son fıkrasında; “Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde yapılacak tebliğler hakkında Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.” hükmü,
7201 sayılı Tebligat Kanununun 10 uncu maddesinde; “Tebligat, tebliğ yapılacak şahsa bilinen en son adresinde yapılır.
Şu kadar ki; kendisine tebliğ yapılacak şahsın müracaatı veya kabulü şartıyla her yerde tebligat yapılması caizdir.”hükmü yer almaktadır.
Tortamışlar Nak Gıda Tem. Tic. Ltd. Şti. tarafından ihaleye sunulan teklif mektubu dış zarfında tebligat adresi ile zarf üzerinde bulunan kaşedeki adres her ne kadar farklı olsa da ticaret unvanın aynı olduğu, her iki adresin hatta şirket merkezine ait adreslerin doğru ve adı geçen istekli firmaya ait olduğu dikkate alındığında, teklif mektubu dış zarfındaki tebligat adresi ile zarf üzerindeki kaşede yazılı adresin farklı olmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediği ve ihalenin esasına etki edecek bir durum oluşturmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
- Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41 inci maddesinde;
“İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. Ancak idare, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebilir. Bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.
Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir.” düzenlemesine,
İhale konusu hizmet alımına ait idari şartnamenin 7.5.2. nci maddesinde;
“Yemek taşınmasında kullanılmak üzere en az 0-5 yaş arası 3 adet kapalı kasa hafif ticarî araç (sıcak-sulu yemek taşınmasına uygun olacaktır.)
Yemek taşınmasında kullanılacak olan 24 Termobox ile
Günlük en az 1713 adet sıcak yemek üretimine haiz mutfak, işin yürütülmesi için istenilmektedir. Buna ilişkin olarak kapasite raporu teklif kapsamında sunulacaktır.
Söz konusu makine, teçhizat ve ekipmanlardan en az 0-5 yaş arası 3 adet kapalı kasa hafif ticari araç ile yemek taşımasında kullanılacak olan 24 adet termobox isteklinin kendi malı olacaktır. Mutfak için kendi malı olmak aranmamaktadır.
İsteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Uşak Akdağ Gıda Ltd. Şti. tarafından ihaleye sunulan teklif dosyası içerisinde idari şartnameyle istenilen makine teçhizat ekipmana ilişkin olarak SMMM tarafından hazırlanan raporun sunulduğu, ayrıca 3 adet kapalı kasa hafif ticari araç ruhsatı ve termobox alımına ilişkin 20.06.2011 tarihli faturanın sunulduğu anlaşılmıştır.
İdari şartname ile istenilen makine teçhizat ve ekipmanların ihale ilan tarihinden önce alınmış olma zorunluluğu, ayrıca teklif dosyasında sunulan SMMM onaylı rapor ile tevsik amaçlı sunulan fatura örneğindeki makine, teçhizat ve ekipmanın isteklinin kendi malı olduğunun tespiti açısından ilgili Vergi Dairesinde sorgulama yapılmasına ilişkin bir uygulama bulunmamaktadır. Zira sunulan belgeler ve SMMM raporu zaten bu demirbaşların şirketin malı olduğunun tevsiki amacıyla sunulmaktadır. Dolayısıyla, ihale üzerinde bırakılan isteklinin idareye sunmuş olduğu belgelerin mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
- Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:
İhale konusu hizmet alımına ait idari şartnamenin 7.5.2. nci maddesinde istenilen makine teçhizat ve ekipmanların, Gördes Yemek – İrfan KIRLI firması tarafından sunulan teklif dosyasında SMMM onaylı demirbaş tablosu şeklinde sunulduğu, söz konusu tabloda 4 adet kamyonetin kayıtlı olduğu, ayrıca söz konusu tablonun 40 numaralı sırasında termobox kaydına da yer verildiği görülmekle birlikte, söz konusu termobox sayısının yer almadığı anlaşılmıştır.
İdari şartnamenin 7.5.2 inci maddesinde idare tarafından açık bir şekilde isteklinin kendi malı olmak üzere 24 adet termobox istenilmesine karşın, Gördes Yemek – İrfan Kırlı firması kendi malı olması gereken termobox sayısını sunmuş olduğu belgelerde tevsik etmediğinden, teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.
- Başvuru sahibinin 4 üncü iddiasına ilişkin olarak:
Başvuruya konu ihalede ihale komisyonu kararının 06.07.2011 tarihinde İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünce onaylandığı ve kesinleşen ihale kararının başvuru sahibine gönderildiği, söz konusu kesinleşen ihale kararı bildirim yazısında, ihalenin Uşak Akdağ Turizm Teks. Ltd. Şti. üzerinde kaldığı bildirilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41 inci maddesinde; “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.
İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.
İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki tespit ve hüküm çerçevesinde, istekliye tebliğ edilen kesinleşen ihale kararında ikinci en avantajlı teklif sahibinin bildirilmemesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı, ayrıca bu durumun ihalenin esasını etkileyecek bir sonuç doğurmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
- Başvuru sahibinin 5 inci iddiasına ilişkin olarak:
İhaleye ilişkin tanzim edilen ihale onay belgesinde yaklaşık maliyet tutarı toplam 712.265,40TL olarak belirtilmesine karşın, yaklaşık maliyetin tespitine ilişkin hazırlanan tutanakta, yaklaşık maliyetin belirlenmesinde piyasadan alınan fiyatlar ile Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürlüğünün 03.01.2011 tarih ve 011 sayılı yazısında belirtilen meblağın da dikkate alınarak % 20 yüklenici karı dahil KDV hariç 2,45 TL birim fiyatın belirlendiği ve yüklenici karı hariç toplam 699.931,80 TL’lik bir hesaplamanın yapıldığı anlaşılmıştır.
Yaklaşık maliyetin tespitine ilişkin hazırlanan tutanakta belirtilen %20 yüklenici karı dahil KDV hariç 2,45 TL birim fiyatın esas alınması sonucunda, yaklaşık maliyetin (1713 öğrenci x 180 gün x 2,45 TL=) 755.433,00 TL’ye ve % 20 yüklenici karı dikkate alındığında karsız yaklaşık maliyetin (755.433,00/1.20=) 629.527,50 TL’ye tekabül ettiği görülmektedir.
İhaleye teklif sunan isteklilerden ihale üzerinde bırakılan Uşak Akdağ Turizm Teks. Ltd. Şti. ile ikinci en avantajlı teklif sahibi Tortamışlar Nak Gıda Tem. Tic. Ltd. Şti.’nin 450.176,40 TL tutarında teklif sundukları ve bu teklif bedellerinin karsız yaklaşık maliyet bedelinin altında olması sebebiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalede Gördes Yemek – İrfan Kırlı firmasının değerlendirme dışı bırakılması, Uşak Akdağ Turizm Teks. Ltd. Şti. ve Tortamışlar Nak Gıda Tem. Tic. Ltd. Şti.’ne aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
|
Kazım ÖZKAN Başkan V. II. Başkan |
||
|
|
||
|
Ali Kemal AKKOÇ Kurul Üyesi |
Ali KAYA Kurul Üyesi |
Bahattin IŞIK Kurul Üyesi |
|
|
||
|
Hakan GÜNAL Kurul Üyesi |
Adem KAMALI Kurul Üyesi |
Abdullah DÜNDAR Kurul Üyesi |
|
|
||
|
|
|
|
KARŞI OY
Başvuru sahibinin beşinci iddiasına ilişkin olarak; işin niteliği göz önüne alındığında, % 35,68 oranında tenzilat bulunduğu, komisyonunun herhangi bir aşırı düşük teklif sorgulaması yapmaksızın ihaleyi sonuçlandırdığı, 2010/MK-97 sayılı kararda yaklaşık maliyetin % 25 altında kalan tekliflerin aşırı düşük sorgulaması yapılmadan sonuçlandırılmasının mevzuata aykırı olduğunun belirtildiği iddiasına yer verilmiştir.
İncelemeye konu ihalenin; Manisa İli Kula ilçesi 2011/2012 Öğretim Yılı 1713 Taşımalı İlköğretim Öğrencisine 180 İş Günü Sıcak Öğle Yemeği Verilmesi işi olup,idarece yaklaşık maliyetin toplam 712.265,40 TL olarak belirlendiği, dört adet ihale dokümanı satın alındığı, 04.07.2011 tarihinde yapılan ihaleye dört isteklinin teklif verdiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ihaleye 450.176,40 TL teklif verildiği, idare tarafından tekliflerin aşırı düşük teklif olarak görülmeyerek ihalenin geçerli teklifler içerisinde en düşük teklif veren istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde; “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu madde hükmünden, ihale komisyonunun, yaptığı değerlendirme neticesinde geçerli olduğunu tespit ettiği tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklileri tespit edeceği ve tespit edilen bu teklifleri reddetmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda sorgulamaya tabi tutacağı anlaşılmaktadır.
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin “teklif fiyata dahil masraflar” ve “aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesini” düzenleyen maddeleri ile idari şartnamenin “teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı maddesindeki düzenlemelerin esas alınarak yapılması gerekmektedir. Bu ihalelerde, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetini karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir. Ancak şikayet başvurusuna konu hizmetin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım ihalesi olmaması nedeniyle aşırı düşük değer tespitine yönelik bir modül bulunmamakta olup, ihale konusu hizmetin maliyet unsurlarının, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında olduğu gibi önceden belirlenen nitelikte olmadığı görülmektedir. Bu durumda, ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olarak hizmetin ifası için her isteklinin basiretli tacir olma yükümlülüğü gereğince kendi organizasyon yapısı, kullanacağı makine ekipmanın özellikleri, malzeme teminindeki kendine özgü koşulları vb. unsurları dikkate alarak teklif fiyatını belirlemesi gerekmektedir.
İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işi olmadığı, geçerli tekliflerin yaklaşık maliyetin altında olmakla birlikte yaklaşık maliyete ve birbirine göre yakın olduğu ve en düşük teklifin bile diğer teklife göre aşırı düşük olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, idarece aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın ihalenin karara bağlanmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Ayrıca, malzeme dahil yemek alım hizmetlerinde yemek bileşenlerini oluşturan girdilerin önemli bir kısmı yerel, mevsimsel ve iklim özelliklerine göre farklılıklar göstermekte, bir çok girdi müstahsilden doğrudan temin edilebilmektedir. Özellikle sebze meyve gibi girdilerin piyasa koşulları sebebiyle muhasebeleştirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat için aranılan belgelere yansıtılmasında isteklilerin önünde önemli bir engel teşkil edeceği düşünülmektedir. Kamu İhale Kurumu tarafından personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları için aşırı düşük sınır değerin tespiti ve sorgulanması konusunda bir kriter belirlenmediği hususu göz önüne alındığında, şikayete konu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasının objektif kriterlerinin var olmadığı düşünülmektedir.
Yukarıda açıklandığı üzere inceleme konusu ihalede Kurul’un Düzeltici İşlem kararına katılmakla birlikte beşinci iddia ile ilgili aşırı düşük teklif sorgulamasına tabii tutulması gerektiği yönündeki kısmına katılmıyorum.
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi