Usulsüz süre uzatımı verilmesi nedeniyle, meydana gelen gecikmeden ceza kesilmesi gerektiği hakkında.

<![CDATA[Daire : 6 Karar Tarihi : 15.10.2009 Tutanak No : 11975 Eskişehir Anadolu Üniversitesi (Strateji Geliştirme Daire Bşk.) 2007 KONU: Usulsüz süre uzatımı verilmesi nedeniyle, meydana gelen gecikmeden ceza kesilmesi gerektiği hakkında. “…Şti.’ne ihale edilen “Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Tribün Bloğu Çevre Düzenlemesi İnşaatı” işinde; usulsüz süre uzatımı verilmesi nedeniyle, gecikme cezasının kesilmediği görülmüştür. Bahse konu yapım işine ait sözleşme 18.07.2007 tarihinde imzalanarak yükleniciye 23.07.2007 tarihinde iş yeri teslimi yapılmıştır. Mezkûr sözleşme ile yapım işinin süresi 60 (altmış) takvim günü olarak tespit edilmiş ve bu sürenin de 20.09.2007 tarihinde sona ereceği hüküm altına alınmıştır. Ancak; yüklenici firma 20.08.2007 tarihinde vermiş olduğu dilekçede; taban kaplamalarında kullanılacak olan döşeme plakları ebatlarının standart dışı özel üretim olduğundan üretici firmanın bu malzemeleri 90 (doksan) gün içinde teslim edeceğini ifade ederek süre uzatımı talebinde bulunmuş, idare de bu talebe istinaden 31.10.2007 tarihli Rektörlük Oluru ile süre uzatım talebini yerinde bularak yükleniciye 60 (altmış) takvim günü ek süre verilmesini uygun görmüştür. Oysa, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 30, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 10 ve ihale dokümanı içerisinde yer alan İdari Şartnamenin 51 ile Sözleşmenin 19 uncu maddelerine göre söz konusu nedenle süre uzatımı verilmesi mümkün değildir. Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 30 uncu maddesinin ikinci fıkrasında, “Sözleşmesinde belirtilen mücbir sebepler ve/veya idarenin sebep olduğu hallerden dolayı, işte sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde, durum idarece incelenerek işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılır.” denilerek ancak sözleşmesinde belirtilen mücbir sebepler ve/veya idarenin sebep olduğu hallerden dolayı işte sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde süre uzatımının verilebileceği hükme bağlanmıştır. Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun“Mücbir Sebepler” başlıklı 10’uncu maddesinde de; “Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller aşağıda belirtilmiştir: a) Doğal afetler Daire Kararları 144 b) Kanuni grev c) Genel salgın hastalık d) Kısmi veya genel seferberlik ilanı e) Gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller Süre uzatımı verilmesi, sözleşmenin feshi gibi durumlar da dahil olmak üzere, idare tarafından yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi için; yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması, mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi zorunludur.” hükmüne yer verilmiştir. İdari Şartnamenin “Süre Uzatımı Verilebilecek Haller ve Şartları” başlıklı 51 inci maddesinde aynen; “50.1-Mücbir sebep olarak kabul edilen aşağıdaki hallerde süre uzatımı verilir: a) Doğal afetler. b) Kanuni grev. c) Genel salgın hastalık. d) Kısmi veya genel seferberlik ilanı. e) Gerektiğinde Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek benzeri diğer haller. 50.2-Yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilmesi ve süre uzatımı verilebilmesi için, mücbir sebep oluşturacak durumun; a) Yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması, b) Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması, c) Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması, d) Meydana geldiği tarihi izleyen yirmi (20) gün içinde yüklenicinin İdareye yazılı olarak bildirimde bulunması, e) Yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi, Zorunludur. 50.3-Ayrıca, İdarenin, işin sözleşmesinde ve Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan sözleşmenin ifasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi (yer teslimi, projelerin onaylanması, ödenek yetersizliği gibi) ve bu sebeple sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması ve yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması halinde; durum İdarece incelenerek, işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre, gecikilen işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılabilir.” denilmektedir. İdari şartnamenin bu hükmü taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 19 uncu maddesine de aynen alınmıştır. Anılan hükümlere göre ancak sözleşmesinde belirtilen mücbir sebepler ve/veya idarenin sebep olduğu hallerden dolayı işte sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde süre uzatımı verilebilir. Oysa yüklenici firmaya döşeme plakları üretim sürecinin uzun sürmesi ve dolayısıyla yükleniciye geç teslim edileceği gerekçesiyle süre uzatımı verilmiş olup, bu sebep yukarıda belirtilen mücbir sebeplerden hiç birine girmediği gibi idarenin neden olduğu bir sebep de değildir. Çünkü; yüklenici firmanın, taahhüt konusu yapım işinde kullanacağı malzeme ve ekipmanı planlamak suretiyle ihaleye katılması gerekir. Açıklanan gerekçeyle, yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine aykırı olarak süre uzatımı verilip gecikme cezası kesilmesine engel olmak suretiyle neden olunan …” kamu zararının sorumlular ödettirilmesine karar verildi.]]>