Kızılırmak İnşaat Ticaret Ve Sanayi Anonim Şirketi,

VEKİLİ:

Vural YALÇIN

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları Genel Müdürlüğü 4. Bölge Müdürlüğü

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/548489 İhale Kayıt Numaralı “(Eskişehir-Sarıcakaya) Ayr Sakarıılıca-Mihalgazi İl Yolu Km: 0+000-24+500  Arası Yol Yapımı  Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Köprüler Ve Üstyapı Yapılması İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları Genel Müdürlüğü,4. Bölge Müdürlüğü tarafından 04.12.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Eskişehir-Sarıcakaya) Ayr Sakarıılıca-Mihalgazi İl Yolu Km: 0+000-24+500 Arası Yol Yapımı Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Köprüler Ve Üstyapı Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Kızılırmak İnşaat Ticaret Ve Sanayi Anonim Şirketi’nin 03.04.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.04.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.04.2020 tarih ve 18213 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.04.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/705 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Aşırı düşük teklif açıklamalarının idare tarafından; a)  “S4 ve S6 poz analizlerinin açıklama istenen alt analizinde “C 30/37 beton harcı, HAZIR BETON HARÇLARI (TS EN 206-1)” pozunda istekli tarafından Afyonkarahisar ilinde bulunan Çıldır Beton San. ve Mad. Tic. İth. İhr. Ltd. Şti. firmasından fiyat teklifi alınmıştır. İhale konusu işin Eskişehir ili Sakarıılıca-Mihalgazi İl Yolunda gerçekleşeceğinden Afyonkarahisar’dan beton taşımanın hayatın olağan akışına uygun olmayacağı ve aynı zamanda betonun taşınması sırasında geçen zamanda hazır betonun mukavemetini alacağı da söz konusu olduğu tespit edilmiştir.” şeklinde cevap verilerek uygun görülmediği, ancak bahse konu fiyat teklifini Afyonkarahisar’dan değil, Emirdağ İlçesinde kurulu Çıldır Beton Sanayi Ltd. Şti’nden aldıkları, Karayolları Teknik Şartnamesinde karıştırma donanımı olan araçlarla boşaltma işleminin 120 dakika sonunda tamamlanması gerektiğine dair düzenleme bulunduğu, fiyat teklifi aldıkları firma ile işin yapılacağı yer arasındaki mesafenin yaklaşık 130 km  ( 1 saat 40 dakika) olduğu dolayısıyla idarenin betonun mukavemetine dair gerekçesinin yerinde olmadığı,

b) “S6, T1 ve U1 poz numaralı iş kalemlerinde “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2yd3)” pozu için istekli tarafından kendi malı olan Caterpiller model 336D tipi 222 BG motor gücündeki makineler ile amortisman hesabı yapılarak aşırı düşük teklif açıklaması yapılmıştır. Ancak “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2yd3)” pozundaki ekskavatör ile isteklinin sunmuş olduğu ekskavatörün aynı makine olmadığı, motor güçlerinin farklı olduğu ve istenilen teknik özelliklere uygun açıklama yapılmadığı tespit edilmiştir” şeklinde cevap verilerek uygun görülmediği ancak 03.004 poz numaralı Ekskavatör girdisi ile ilgili olarak Karayolları Genel Müdürlüğünün Fiyat Analizleri kitabının 13’üncü sayfasında  tam olarak değil “takriben 210hp gücünde” olması gerektiğinin ifade edildiği,

c) “S4 poz numaralı iş kaleminde “Çam kerestesi (II. sınıf) (TS 1265) (TS EN 844-6, 9, 12) (TS EN 1309-1, TS EN 1310, TS EN 1311, TS EN 1313-1,
2 ) ” pozu için istekli tarafından fiyat teklifi alınarak sunulan 700 TL/m3 çam kerestesi bedelinin; İdaremizce yapılan piyasa araştırmalarında Çam kerestesi (II. sınıf) fiyatlarının 2.000,00 TL/m3 ile 2.400,00 TL/m3 arasında olduğu görülmüştür. İstekli tarafından sunulan 700 TL/m3 gerçek piyasa koşullarını yansıtmadığı, çam kereste bedelini teşvik için sunulan belgelerde yer alan bedelin piyasanın gerçekleriyle örtüşmediği bu itibarla şeklen, Kamu İhale Genel Tebliğine uygun açıklama yapılmış olmasının hayatın gerçeklerinin önüne geçemeyeceği ve İdarece ihale dokümanında belirtilen özellik ve miktardaki Çam kerestesi (II. sınıf)’nın bu fiyatlara alınmasının mümkün olmayacağı sonucuna varılmıştır.” gerekçesi ile uygun görülmediği, idarece açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliğinde yer alan hangi düzenlemeye aykırı olduğunun belirtilmediği, hayatın olağan akışına ve piyasa koşullarına aykırı olması gerekçe gösterilerek sunmuş oldukları belgeler ile yapmış oldukları aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesinin, kamu ihale mevzuatında yer alan ilgili hükümler dikkate alındığında hukuka aykırı olduğu,

2) Teklif bedeli kendi tekliflerinden daha düşük olan ve aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülmeyen diğer tüm isteklilerin tekliflerinin idarenin eleme gerekçeleri yanında ayrıca dilekçelerinde yer verilen hususlar bakımından da değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan Söğüt İnş. Taah. Pet. Mad. Gıda Nak. İç Ve Dış Tic. A.Ş. – Ege Asf. Mad. İnş. Nak. San. Ve Tic. A.Ş. İş Ort., ekonomik açından en avantajlı teklif sahibi Suryol İnş. Mad. Tur. San. ve Tic. A. Ş. – AGF En. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. – Office Yapı İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ort. ile teklif bedeli kendi tekliflerinden daha düşük olan ve aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülmeyen diğer tüm isteklilerin İdari Şartnamenin 7.5.5 maddesi gereği kendi makine ve ekipmanlarını tevsik eden belgeler ile söz konusu makine ve ekipmanların istenen teknik kriterleri sağladığına dair belgelerin sunulmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.

Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.” hükmü,

Anılan Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

…

45.1.13.(Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 17.md.;Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 29.md.) Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

…

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklaması,

Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Karayolları Teknik Şartnamesi’nin “Yaş Karışım Hazır Betonun Taşınması” başlıklı 308.07.04.01’inci maddesinde ise “Katı kıvamdaki taze beton (SI) karıştırma donanımı olmayan araçlarla taşınabilir. Beton ile temas halinde olan taşıma yüzeyleri betonla reaksiyona girmemeli ve su kaybına neden olmamalıdır. Beton taşıma esnasında, güneş, yağış, rüzgâr, toz gibi dış etkenlerden geçirimsiz örtüler ile kapatılarak korunmalıdır.

Katı kıvamlı beton dışındaki taze beton, kullanım yerine sadece karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle taşınabilir. Beton, şantiyedeki boşaltma işleminin hemen öncesinde, homojen duruma gelmesi için bir kez daha karıştırılmalıdır.

Karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle betonun boşaltma işlemi, çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakika sonunda (çimento ilk priz süresini geçmemesi kaydıyla) tamamlanmalıdır.

Herhangi bir karıştırma donanımı olmayan araçlarla taşınan katı kıvamdaki taze beton ise çimento ve suyun ilk temasından itibaren en fazla 45 dakika sonunda yerine boşaltılmalıdır.

Normal şartlar için verilmiş olan bu sürelerde, hava şartlarından veya kimyasal katkı kullanılmasından dolayı priz süresinin hızlanması veya gecikmesi dikkate alınmalıdır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibi isteklinin iddiasının (a) bölümü ile ilgili olarak;

Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Karayolları Teknik Şartnamesi’nde yer alan düzenleme uyarınca, betonun, karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle yapılması durumunda çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakikaya kadar yerine boşaltılması gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede; idare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen açıklama isteme yazısında “ S4 ve S6 no’lu iş kalemlerinde yer alan C 30/37 beton harcı, HAZIR BETON HARÇLARI (TS EN 206-1)” analiz girdisinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği, başvuru sahibi istekli tarafından “C 30/37 beton harcı, HAZIR BETON HARÇLARI (TS EN 206-1)” analiz girdisine ilişkin olarak 14.02.2020 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinde teklif edilen birim fiyatın 130 TL olduğu ve hazır betonun temin edileceği firmanın adresinin Emirdağ/Afyonkarahisar olduğu idarenin “İhale konusu işin Eskişehir ili Sakarıılıca-Mihalgazi İl Yolunda gerçekleşeceğinden Afyon’dan beton taşımanın hayatın olağan akışına uygun olmayacağı ve aynı zamanda betonun taşınması sırasında geçen zamanda hazır betonun mukavemetini alacağı” gerekçesi ile açıklamayı uygun bulmadığı görülmüştür.

Diğer taraftan, “C 30/37 beton harcı, HAZIR BETON HARÇLARI (TS EN 206-1)” analiz girdisi için fiyat teklifi alınan ve hazır betonun temin edileceği firmanın adresinin Emirdağ/Afyonkarahisar’da ile işin yapılacağı yerin adresinin ise Sakarıılıca-Mihalgazi İl Yolu/Sarıcakaya/Eskişehir’de olduğu, idarenin işin yapılacağı mahali dikkate alarak tespitte bulunduğu, taşıyıcı araçlar için hız sınırları dikkate alındığında söz konusu girdide yer alan beton harcının taşınmasının, Karayolları Teknik Şartnamesi’nin “308.07.04.01 Yaş Karışım Hazır Betonunun Taşınması” başlıklı maddesinde öngörülen taşıma süreleri açısından teknik olarak makul düzeyde olmadığı, başvuru sahibi tarafından da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bu hususa ilişkin bir dayanak sunulmadığı değerlendirildiğinde başvuru sahibinin (a) bölümünde yer verilen iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibi isteklinin iddiasının (b) bölümü ile ilgili olarak;

Yapılan incelemede idarenin 25.03.2020 tarihli ihale komisyonu kararında S6, Tl ve U1 poz numaralı iş kalemlerinde “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2yd3)” pozu için istekli tarafından kendi malı olan Caterpiller model 336D tipi 222 BG motor gücündeki makineler ile amortisman hesabı yapılarak aşırı düşük teklif açıklaması yapılmıştır. Ancak “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2yd3)” pozundaki ekskavatör ile isteklinin sunmuş olduğu ekskavatörün aynı makine olmadığı, motor güçlerinin faklı olduğu ve istenilen teknik özelliklere uygun açıklama yapılmadığı tespit edilmiştir.” ifadelerine yer vererek, başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarını uygun bulmadığı görülmüştür.

Bu çerçevede açıklama istenilen iş kalemlerinin girdilerinden olan 03.004 poz numaralı “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2yd3)” girdisi için isteklinin açıklama kapsamında sunduğu analizlerde girdinin adına “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2yd3)” şeklinde yer verdiği, söz konusu makine ile ilgili olarak amortisman süresinin dolmuş olduğuna dair meslek mensubu raporu ve rapor ekinde bu makinelere ilişkin ruhsat ve faturaların sunulduğu, adı geçen belgeler incelendiğinde bahse konu makine için analiz girdisinde yer verilen teknik özelliklerden farklı olarak 222 bg gücüne haiz olan bir başka bir araca yer verdiği görülmüştür. Bu çerçevede, farklı güç ve teknik özelliklere sahip bir iş makinesinin harcayacağı yakıt miktarı ve makinenin 1 saatlik çalışma maliyeti hesabında kullanılan katsayıların (yedek parça, tamir-bakım, sermaye faizi-sigorta vb.) değişeceği, düşünüldüğünde anılan girdi için yapılan açıklamaların idarece istekliye tebliğ edilen analiz formatında belirtilen makinenin teknik özelliklerine uygun olarak açıklanmadığı sonucuna varmakla başvuru sahibinin (b) bölümünde yer verilen iddiası yerinde bulunmamıştır.

Başvuru sahibi isteklinin iddiasının (c) bölümü ile ilgili olarak;

Yapılan incelemede idarenin, 25.03.2020 tarihli ihale komisyonu kararında  “S4 poz numaralı iş kaleminde “Çam kerestesi (II. sınıf) (TS 1265) (TS EN 844-6, 9, 12) (TS EN 1309-1, TS EN 1310, TS EN 1311, TS EN 1313-1,
2 ) ” pozu için istekli tarafından fiyat teklifi alınarak sunulan 700 TL/m3 çam kerestesi bedelinin; İdaremizce yapılan piyasa araştırmalarında Çam kerestesi (II.sınıf) fiyatlarının 2.000,00 TL/m3 ile 2.400,00 TL/m3 arasında olduğu görülmüştür. İstekli tarafından sunulan 700 TL/m3 gerçek piyasa koşullarını yansıtmadığı, çam kereste bedelini teşvik için sunulan belgelerde yer alan bedelin piyasanın gerçekleriyle örtüşmediği bu itibarla şeklen, Kamu İhale Genel Tebliğine uygun açıklama yapılmış olmasının hayatın gerçeklerinin önüne geçemeyeceği ve İdarece ihale dokümanında belirtilen özellik ve miktardaki Çam kerestesi (II.smıf)’nin bu fiyatlara alınmasının mümkün olmayacağı sonucuna varılmıştır.” ifadelerine yer vererek, başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarını uygun bulmadığı görülmüştür

Yukarında yer verilen mevzuat hükümlerinden ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak istemesi gerektiği, isteklilerin açıklamaları kapsamında üçüncü kişilerden alacağı fiyat tekliflerini analizlerine dayanak teşkil edebilecekleri, yapılacak değerlendirme sonucunda idarenin aşırı düşük teklif açıklamalarını uygun bulmaması halinde, gerekçelerini sadece ilgili madde numaralarına atıf yaparak değil, aynı zamanda hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğunu da belirterek kesinleşen ihale kararında yer vermesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Bu çerçevede başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, S4 numaralı iş kaleminde yer alan “Çam kerestesi (II. sınıf) (TS 1265) (TS EN 844-6, 9, 12) (TS EN 1309-1, TS EN 1310, TS EN 1311, TS EN 1313-1, 2) ” analiz girdisine ilişkin 13.02.2020 tarihli ve 720 TL/m3 tutarlı fiyat teklifini sunmuş olduğu, meslek mensubu tarafından anılan Tebliğ’de belirtilen ibarenin yazılarak iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenip imzalandığı, fiyat teklifine dayanak teşkil eden 13.02.2019 tarihli ve 1 sayılı EK-O.6 satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu, bahse konu tutanağın ihale tarihi itibarıyla son geçici beyanname dönemi verilerine göre hazırlandığı, anılan fiyat teklifi ve fiyat teklifine dayanak teşkil eden adı geçen tutanağın birbiriyle uyumlu olduğu, idarenin başvuru sahibi isteklinin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alarak yapmış olduğu açıklamayı, hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğunu belirtmeden “piyasa koşullarına ve hayatın gerçeklerine aykırı olması nedeniyle” reddetmesine ilişkin mevzuatta bir düzenleme bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin (c) bölümünde yer verilen iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “İtirazen şikayet başvuruları” başlıklı 14’üncü maddesinde “(1) İdareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya süresi içinde karar alınmaması hallerinde veya şikayet ya da itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.

…

(3) Şikayet başvurusu üzerine idarece alınan kararla bir hak kaybına veya zarara uğradığını ya da zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenler bu hususa ilişkin başvuruyu itirazen şikayet başvurusu olarak doğrudan Kuruma yaparlar.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;

…

c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler,

…

hakkında başvuruda bulunabilir.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden itirazen şikayetin, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden istekliler tarafından; yeterlik kriteri veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına yönelik idari işlem veya eylemler gibi fiilen gerçekleşmiş durumlara karşı yapılabileceği anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibinin “İhale komisyon kararı ile aşırı düşük teklif değerlendirmesi uygun görülmeyerek elenen ve teklifleri kendilerininkinden daha düşük olan teklif sahibi isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının ayrıca dilekçesinde yer verilen gerekçelerle de uygun görülmeyerek değerlendirme dışı bırakılması” yönündeki iddiası ile ilgili olarak, nihai teklif bedelinin fiyat ve fiyat dışı unsurlarla birlikte hesaplandığı, aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülmeyen isteklilerin fiyat dışı unsurlar dahil edilerek hesaplanacak nihai teklif bedellerinin bu aşamada hesaplanmadığı dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasında yer verdiği üzere incelemeye konu edilecek kendi teklifinden daha düşük teklif sahibi isteklerinin bu aşamada belirlenmediği, söz konusu hesabın sadece geçerli teklifler için yapıldığı ve bu şekilde ekonomik açıdan en avantajlı tekliflerin belirlendiği, aşırı düşük teklifleri uygun görülmeyenler arasında fiyat açısından bir sıralama yapılmasının da mümkün olmadığı, kaldı ki yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri düşünüldüğünde itirazen şikayet mekanizmasının inceleme kapsamının —başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bir şekilde daha sonra uygun görülmesi yanında kendi teklifinden daha düşük – teklif sahibi isteklilerin de– ihale komisyon kararında yer alan elenme gerekçelerinin uygun görülmeyerek tekliflerinin tekrar değerlendirilmeye alınması durumlarının gelecekte birlikte gerçekleşebileceği farazi durumlardan ziyade ihale sürecinde gerçekleşen fiili işlem ve eylemler olduğu, dolayısıyla gelinen noktada başvuru sahibinin iddiasında yer verdiği, kendi teklifi ve diğer aşırı düşük teklif sahiplerinin tekliflerinin değerlendirmeye alınması olasılığına karşın menfaat kaybının önüne geçmek maksadı ile diğer isteklilerin dilekçesinde yer verdiği başkaca gerekçelerle de elenmeleri gerektirir bir durumun ortaya çıkmadığı, bununla birlikte teklifi sınır değer altında olan başvuru sahibi isteklinin iddiasının (b) ve (a) bölümleri kapsamında yapılan inceleme neticesinde idarenin eleme gerekçesinin yerinde olduğu düşünüldüğünde teklifleri sınır değer üstünde olan ekonomik açıdan en avantajlı ilk iki teklif sahibi istekliye yönelik “kendi makine ve ekipmanlarını tevsik eden belgeler ile söz konusu makine ve ekipmanların istenen teknik kriterleri sağladığına dair belgelerin sunulmadığı” iddiasının hak ve menfaat kaybı ile ilişkilendirilemeyeceği sonucuna varılmakla iddiası yerinde görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Esasta
Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.