Yapım İşinde ihale kapsamında yapılmakta olan dış cephe temizleme platformu ve bağlı olduğu konstrüksiyonu ile ilgili olarak Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarınca yerinde yapılan incelemelerde bağlantı cıvatalarında eksikliklerin ve kaynaklarda akma, korozyon vb. uygunsuzluklar olduğunun tespit edilmesi üzerine dış cephe temizleme platformu vincinin ray sisteminin uygunluk raporu için TMMOB Makine Mühendisleri Odası’na yaptırılan teknik muayene mukabilinde Belediye bütçesinden ödenmesi (Sayıştay K267)

Sayıştay Kararı – Temyiz Kurulu, 44575/47091, T. 25.12.2019

 

Konu: Uygunluk raporu için yaptırılan teknik muayene mukabilinde ödeme yapılması

143 sayılı İlamın 12’nci maddesiyle; … İnşaat Taahhüt ve Ticaret İnşaat yükleniminde bulunan … TL sözleşme bedelli ve birim fiyat teklif esaslı … Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Meclis Salonu ve Başkanlık Katlar İç Dekorasyon Işık Ses Akustik ve Yönlendirme Levhaları Yapım İşinde ihale kapsamında yapılmakta olan dış cephe temizleme platformu ve bağlı olduğu konstrüksiyonu ile ilgili olarak Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarınca yerinde yapılan incelemelerde bağlantı cıvatalarında eksikliklerin ve kaynaklarda akma, korozyon vb. uygunsuzlukların olduğunun tespit edilmesi üzerine dış cephe temizleme platformu vincinin ray sisteminin uygunluk raporu için TMMOB Makine Mühendisleri Odası’na yaptırılan teknik muayene mukabilinde bütçeden ödemede bulunulması sonucunda … TL tutarında kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesiyle tazmin hükmü verilmiştir.

Sorumluların temyiz dilekçesinde;

İlamda Harcama Yetkilisi olarak sorumlu tutulan (Destek Hizmetleri Daire Başkanı) … ile Gerçekleştirme Görevlisi olarak sorumlu tutulan (Destek Hizmetleri Şube Müdür Vekili) …’in aynı mahiyetteki temyiz dilekçelerinde;

“Sayıştay 6. Dairesi, 04.12.2018 tarih, 546 karar no.lu ve 143 ilam no.lu kararında;

… İnşaat Taahhüt ve Ticaret İnşaat yükleniminde bulunan … TL sözleşme bedelli ve birim fiyat teklif esaslı … Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Meclis Salonu ve Başkanlık İç Dekorasyon Işık Ses Akustik ve Yönlendirme Levhaları Yapım İşinde, ihale kapsamında yapılmakta olan dış cephe temizleme platformu ve bağlı olduğu konstrüksiyonu ile ilgili olarak Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanlarınca yerinde yapılan incelemelerde bağlantı cıvatalarında eksikliklerin ve kaynaklarda akma, korozyon vb. uygunsuzlukların olduğunun tespit edilmesi üzerine dış cephe temizleme platformu vincinin ray sisteminin uygunluk raporu için TMMOB Makine Mühendisleri Odasına yaptırılan teknik muayene mukabilinde bütçeden ödemede bulunarak kamu zararına sebebiyet verildiğinden, kamu zararının Harcama Yetkilisi … (Destek Hizmetleri Dairesi Başkanı) ve Gerçekleştirme Görevlisi …’e (Destek Hizmetleri Şube Müdür V.) müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden işleyecek yasal faizleriyle ödettirilmesine karar verilmiştir.” denilmektedir.

… Büyükşehir Belediyesi hizmet binasında bulunan dış cephe temizleme platformunun yüklenici tarafından tamamlanarak, cephe temizliğinde kullanılmak üzere Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığına teslim edilmiştir. Belediyemiz Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığınca … tarihinde yapılan inceleme neticesinde tehlikeli durum/uygunsuzluğunun bağımsız denetim kuruluşları tarafından raporlandırılmasının sağlıklı olacağının Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığına yazı ile bildirmişlerdir. … Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binalarının temizliği Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, Destek Hizmetleri Şube Müdürlüğünce sorumluluğunda olup, yapılan ihale sonucu yüklenicinin idareye görevlendirdiği çalışanların iş sağlığı ve güvenliği bakımından ana işveren olarak sorumluluğumuz bulunduğundan TMMOB Makine Mühendisleri Odasınca teknik muayene yaptırılmıştır. … Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı bünyesinde bulunan kaldırma liftleri, caraskallar, basınçlı kaplar, kompresörlerinde iş sağlığı ve güvenliği bakımından periyodik olarak Dairemizce bağımsız denetim kuruluşlarına yaptırılmaktadır.

Ayrıca; Türk Borçlar Kanunu 417’nci maddesinde “İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, Özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür.

İşverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle işçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini, sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabidir”

6331 Sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu’nun 4’üncü maddesinde “İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;

  1. a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
  2. b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını İzler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
  3. c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

Aynı Kanun’un 10’uncu maddesinde; “işveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.”

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin 5’inci maddesinde; İşveren işyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için tüm tedbirleri alır.” denilmektedir.

Ayrıca ilgi kararda Savcı Görüşünde; Belediye hizmet binasının dış cephe temizleme platformu vincinin ray sisteminin uygunluk raporu ücretinin ödenmesine ilişkin olarak, idare yapılan şartname ve sözleşme hükümlerine göre yapılıp yapılmadığını, her zaman kontrol ettirebilmekte, yapılan kontrollerde aykırılık söz konusu ise şartname ve sözleşme hükümlerine göre gerekli yaptırımları ayrıca uygulayabilmektedir. İdarenin ana İşveren sıfatıyla güvenlik tedbiri kapsamında, yaptığı harcamanın kamu zararı olmadığı değerlendirildiğinden, sorumluların savunması yeterli görülerek, denecek kalmadığına hükmedilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.” Denilmektedir.

Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığınca, Fen İşleri Dairesi Başkanlığının sorumluluğu ve kontrolünde olan … Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Meclis Salonu ve Başkanlık İç Dekorasyon Işık Ses Akustik ve Yönlendirme Levhaları Yapım İşi kapsamında imalatı yapılan dış cephe temizleme platformunun uygunluk kontrolünün, kesin kabul işlemleri için değil, İş Sağlığı ve Güvenliği, Türk Borçlar Kanunu ve İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin amir hükümleri ve gereğince bağımsız denetim kuruluşu olan Makine Mühendisleri Odasına uygun/uygunsuzluk kontrolü yaptırılmıştır.

NETİCE VE TALEP;

Yukarıda belirttiğimiz nedenlerle; temyiz başvurumuzun kabulü ile Sayıştay 6. Dairesinin 01.12.2018 tarih ve 143 no.lu ilamında belirtilen kamu zararının kaldırılmasına karar verilmesini ve murafaa talebimizi saygılarımızla arz ederiz.”

Denilmektedir.

Sayıştay Başsavcılığının mütalaası;

“… Büyükşehir Belediyesi 2016 yılı Hesabı’nın 6. Daire’de yapılan yargılaması sonucu 04/12/2018 tarihli 143 no.lu ilamın 12’nci maddesi için çıkarılan tazmin hükmüne karşı … (Harcama Yetkilisi) ve …’in (Gerçekleştirme Görevlisi) ilgi yazı ile gönderilen murafaa talepli dilekçesi incelendi;

Dilekçesinde; Belediye hizmet binasında kullanılmak üzere dış cephe temizleme platformunun yüklenici tarafından tamamlanarak, Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığına teslim edildiği, Belediye Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığınca … tarihinde yapılan inceleme neticesinde tehlikeli durum/uygunsuzluğunun bağımsız denetim kuruluşları tarafından raporlandırılmasının sağlıklı olacağı, dış cephe temizleme platformu vincinin ray sisteminin uygunluk raporu için TMMOB Makine Mühendisleri Odasına yaptırılan teknik muayene mukabilinde bütçeden … TL ödemede bulunduklarını ve bu ödemenin ilgili İlam ile kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesiyle tazminine hükmedildiğini belirtmişlerdir.

Ayrıca, … Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı bünyesinde bulunan kaldırma liftleri, caraskallar, basınçlı kaplar, kompresörlerinde iş sağlığı ve güvenliği bakımından periyodik olarak Dairelerince bağımsız denetim kuruluşlarına yaptırdıklarını, yapılan ihale sonucu yüklenicinin idareye görevlendirdiği çalışanların iş sağlığı ve güvenliği bakımından ana işveren olarak sorumluluklarının olduğunu ve bu nedenle ana işveren sıfatıyla bu muayeneyi yaptırdıklarını, Türk Borçlar Kanunu 417’nci maddesinde, 6331 Sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanununun 4 ila 10’uncu maddesinde ve İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin 5’inci maddesinde bu sorumluluklarının açıkça belirtildiği, Fen İşleri Dairesi Başkanlığının sorumluluğu ve kontrolünde olan … Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Meclis Salonu ve Başkanlık İç Dekorasyon Işık Ses Akustik ve Yönlendirme Levhaları Yapım İşi kapsamında imalatı yapılan dış cephe temizleme platformunun uygunluk kontrolünün, kesin kabul işlemleri için değil, İş Sağlığı ve Güvenliği, Türk Borçlar Kanunu ve İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartlan Yönetmeliğinin amir hükümleri gereğince bağımsız denetim kuruluşu olan Makine Mühendisleri Odasına muayenesinin yaptırıldığından bahisle ilamda belirtilen kamu zararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmektedirler.

Dosya içeriğinin incelenmesi neticesinde; Belediye hizmet binasının dış cephe temizleme platformu vincinin ray sisteminin uygunluk raporu ücretinin ödenmesine ilişkin olarak, idare yapılan imalatın şartname ve sözleşme hükümlerine göre yapılıp yapılmadığını, her zaman kontrol ettirebilmekte, yapılan kontrollerde aykırılık söz konusu ise şartname ve sözleşme hükümlerine göre gerekli yaptırımları ayrıca uygulayabilmektedir.

İdarenin ana işveren sıfatıyla güvenlik tedbiri kapsamında, yaptığı harcamanın kamu zararı olmadığı değerlendirildiğinden, temyiz talebinin kabul edilerek Bozma kararı ile dosyasının Dairesine iadesinin gerektiği düşünülmektedir.

Arz olunur.”

Şeklindedir.

İşbu dosyayla duruşma talebinde bulunan Harcama Yetkilisi olarak sorumlu tutulan (Destek Hizmetleri Daire Başkanı) … ile Gerçekleştirme Görevlisi olarak sorumlu tutulan (Destek Hizmetleri Şube Müdür Vekili) … ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ;

… İnşaat Taahhüt ve Ticaret İnşaat yükleniminde bulunan … TL sözleşme bedelli ve birim fiyat teklif esaslı … Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Meclis Salonu ve Başkanlık Katlar İç Dekorasyon Işık Ses Akustik ve Yönlendirme Levhaları Yapım İşinde ihale kapsamında yapılmakta olan dış cephe temizleme platformu ve bağlı olduğu konstrüksiyonu ile ilgili olarak Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarınca yerinde yapılan incelemelerde bağlantı cıvatalarında eksikliklerin ve kaynaklarda akma, korozyon vb. uygunsuzlukların olduğunun tespit edilmesi üzerine dış cephe temizleme platformu vincinin ray sisteminin uygunluk raporu için TMMOB Makine Mühendisleri Odası’na yaptırılan teknik muayene mukabilinde bütçeden ödemede bulunulduğu görülmüştür.

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 24, 25, 26 ve 44’üncü maddelerinde;

Sözleşme ve eklerine uymayan işler

Madde 24- Yüklenici projelerde kendiliğinden hiçbir değişiklik yapamaz. Proje ve şartnamelere uymayan, eksik ve kusurlu oldukları tespit edilen işleri yüklenici, yapı denetim görevlisinin talimatı ile belirlenen süre içinde bedelsiz olarak değiştirmek veya yıkıp yeniden yapmak zorundadır. Bundan dolayı bir gecikme olursa sorumluluğu yükleniciye aittir.

Bununla birlikte, yüklenici tarafından proje ve şartnameden farklı olarak yapılmış olan işlerin, fen ve sanat kurallarına ve istenen özelliklere uygun oldukları idarece tespit edilirse, bu işler yeni durumları ile de kabul edilebilir.

Ancak bu takdirde yüklenici, daha büyük boyutta veya fazla miktarda malzeme kullandığını ve daha fazla emek harcadığını öne sürerek fazla bedel isteyemez. Bu gibi hallerde hakediş raporlarına, proje ve şartnamelerde gösterilen veya yazılı talimatla bildirilen boyutlara göre hesaplanmış miktarlar yazılır. Bu şekilde yapılan işlerin boyutları, emeğin değeri ve malzemesi daha az ise bedeli ona göre ödenir.

Hatalı, kusurlu ve eksik işler

Madde 25- Yapı denetim görevlisi, yüklenici tarafından yapılmış olan işin eksik, hatalı ve kusurlu olduğunu veya malzemenin şartnamesine uygun olmadığını gösteren delil ve işaretler gördüğü takdirde gerek işin yapımı sırasında ve gerekse kesin kabule kadar olan sürede bu gibi eksiklerin, hataların ve kusurların incelenmesi ve tespiti için gerekli görülen yerlerin kazılmasını ve/veya yıkılıp yeniden yapılmasını yükleniciye tebliğ eder.

Bu incelemeler yüklenici veya vekili ile birlikte yapılır. Yüklenici veya vekili bu konuda yapılacak tebliğe uymazsa, incelemeler yapı denetim görevlisince tek taraflı olarak yapılıp durum bir tutanakla tespit edilir.

Bu gibi inceleme ve araştırmaların giderleri, işlerin eksik, hatalı ve kusurlu olduğunun anlaşılması halinde yükleniciye ait olur.

Aksi anlaşılırsa genel hükümlere göre işlem yapılır. Sorumluluğu yükleniciye ait olduğu anlaşılan hatalı, kusurlu ve malzemesi şartnameye uymayan işlerin bedelleri, geçici hakedişlere girmiş olsa bile, yüklenicinin daha sonraki hakedişlerinden veya kesin hakedişinden veyahut teminatından kesilir.

Yüklenicinin bakım ve düzeltme sorumlulukları

Madde 26- Taahhüt konusu yapım işinin her türlü sorumluluğu, kesin kabul işlemlerinin idarece onaylanacağı tarihe kadar tamamen yükleniciye aittir. Yüklenici, gerek malzemenin şartnameye uygun olmamasından ve gerekse yapım işlerinin kusur ve eksiklerinden dolayı, idarece gerekli görülecek bütün onarım ve düzeltmeler ile sürekli bakım işlerini kendi hesabına derhal yapmak zorundadır. Yüklenici bu zorunluluğa uymadığı takdirde, idare, kendisinden bir yazı ile yükümlülüklerini yerine getirmesini isteyecektir.

Bu talimatın yükleniciye tebliği tarihinden başlamak üzere işin özelliğine göre, talimat yazısında idarece daha uzun bir süre verilmemişse, yüklenici on gün içinde yükümlülüklerini yerine getirmeye fiilen başlamadığı veya başlayıp da belirlenen süre içinde teknik gereklerine göre işi bitirmediği takdirde idare, söz konusu onarım, düzeltme ve bakım işlerini, bütün giderleri yükleniciye ait olmak üzere 4734 sayılı Kanunda gösterilen usullerden biri ile yaptırabilir.

İdare bu işler için yüklenicinin teminatından veya varsa diğer alacaklarından ödeme yapmaya yetkilidir. İdare, yüklenicinin yaptığı işlerde kesin kabul tarihine kadar geçen zaman içinde herhangi bir aksaklık gördüğü takdirde, bu aksaklıkları yukarıda belirtildiği şekilde düzelttirip onarmakla birlikte, işin niteliğine göre aksaklığı tespit edilen yapım işlerinin kesin kabul işlemlerini uygun bir tarihe erteleyebilir. Bu takdirde kabulü ertelenen kısım için, idarenin uygun göreceği bir miktarda teminat alıkonur.

Yapılan işlerde yüklenicinin kusurundan kaynaklanan ve acilen ele alınması gereken aksaklıklar meydana geldiğinde, yüklenicinin o anda işle ilgilenip konuyu ele alması imkanı yoksa bu takdirde idare, yazılı olarak haber vermek suretiyle yüklenici adına bu aksaklığı giderir. Yüklenicinin tebligat adresinde bulunamaması veya işe ilgi göstermemesi halinde idare, yüklenici hesabına aksaklığı giderip gerekli tedbirleri alır ve yüklenicinin bu uygulamaya itiraz hakkı olmaz.

Yapım işlerinde yüklenici ve alt yükleniciler, yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, yapının tamamı için işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine kadar sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de on beş yıl süreyle müteselsilen sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre yüklenici ve alt yüklenicilere ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 4735 sayılı Kanunun 27’nci maddesi hükümleri uygulanır.

Teminat süresindeki bakım ve giderler

Madde 44- Yüklenici işlerin, teminat süresi içindeki bakımını yapmak ve tümünü iyi bir şekilde korumak ve çıkabilecek kusur ve aksaklıkları gidermek zorundadır.

İdareler, işin önem ve niteliğini göz önünde bulundurarak, teminat süresi içinde yüklenicilerin bakımlarını yapmakla yükümlü oldukları hususlarda sözleşme ve eklerine özel hükümler koyarlar.

Ancak bitirilmiş yapıların idare tarafından kullanılma ve işletilmesinden kaynaklanan veya yüklenicinin kusurları dışındaki hallerin gerektiği onarımlar bakım yükümlülüğünün dışındadır.

Kullanma ve işletme sonucu olmaksızın ortaya çıkan kusur ve aksaklıkların giderilmesi ve teminat süresince işlerin bakım giderleri yükleniciye aittir.”

Denilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yapı denetim görevlisinin yetkileri” başlıklı 15’inci maddesi üçüncü fıkrasında;

“(3) Malzemenin teknik şartnamelere uygun olup olmadığını inceleyip gözden geçirmek için yapı denetim görevlisi istediği şekilde deneyler yapabilir ve ister işyerinde, ister özel veya resmi laboratuvarlarda olsun, bu deneylerin giderleri sözleşmesinde başka bir hüküm yoksa yüklenici tarafından karşılanır. Yüklenici, deneylerin işyerinde yapılmasını isterse bunun için gerekli araç ve teçhizatı kendisi temin eder.”

Denilmekte iken aynı Şartnamenin “Yükleniciye ait giderler” başlıklı 27’nci maddesinde ise;

“d) Kabul heyetlerinin gerekli gördüğü durumlarda, yüklenicinin yaptığı işlerle ilgili olarak güven sağlamak için yapılacak bütün teknik deneylerin giderleri,

Yükleniciye aittir.”

Düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer alan 25’inci madde hükmünden anlaşılacağı üzere, eksik ve kusurlu işler ile ilgili inceleme ve araştırmaların giderleri, işlerin eksik, hatalı ve kusurlu olduğunun anlaşılması halinde yükleniciye ait olur.

Ayrıca geçici kabul heyetinin gerekli gördüğü durumda, yüklenicinin yaptığı işlerle ilgili olarak güven sağlamak için yapılacak bütün teknik deneylerin giderlerinin sözleşme ve eklerinde kimin tarafından ödeneceği belirtilmemiş ve aksine bir hüküm bulunmamakta ise yüklenici tarafından karşılanması gerekmektedir.

İlam konusu işte, Yüklenici ile yapılan sözleşme ve eki belgelerde teknik deneylere ilişkin giderlerin kim tarafından ödeneceği belirtilmemiştir. Bu durumda mezkür Şartname hükmü gereği muayene giderinin yüklenici tarafından karşılanması gerekmektedir.

Sorumlular savunmalarında dış cephe temizleme platformunun yüklenici firma tarafından tamamlanarak cephe temizliğinde kullanılmak üzere İdareye teslim edildiğini dolayısıyla uygunluk kontrolünün iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak yaptırıldığını belirtmişlerse de;

4.03.2016 tarihinde Sağlık İşleri Daire Başkanlığınca, iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının dış cephe temizleme platformu ve bağlı olduğu konstrüksiyonlarda tespit ettiği eksiklik ve uygunsuzluklarını Fen İşleri Dairesi Başkanlığına rapor ettiği,

… tarihinde Fen İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından yüklenici firmaya yazılan yazı ile tespit edilen eksiklik ve uygunsuzlukların tamamlanması ve uygunluk raporunun bağımsız denetim kuruluşları tarafından raporlanmasının talep edildiği,

… tarihinde Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığınca doğrudan temin usulü ile bağımsız denetim kuruluşu olan TMMOB Makine Mühendisleri Odasına uygunluk kontrolü yaptırıldığı,

TMMOB Makine Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan … tarihli rapor, Fen İşleri Dairesi Başkanlığınca … tarihinde yüklenici firmaya yazılan yazı ile paylaşılarak rapordaki eksikliklerin giderilmesinin istendiği,

… tarihli Yapım İşleri Geçici Kabul Tutanağında ise “Ancak Parapet içi raylı sistem cephe temizlik asansörü ve 1750 kva jeneratörünün devreye alma testleri yapılamamıştır.” denilmek suretiyle kabul işleminin yapılamadığının belirtildiği,

Görülmüştür.

Öte yandan, Türk Borçlar Kanunu 417’nci maddesinde “İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, Özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür.

İşverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle işçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini, sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabidir.”

Denilmekte iken 6331 Sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu’nun 4’üncü maddesinde ise “İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;

  1. a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
  2. b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını İzler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
  3. c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

Aynı Kanun’un 10’uncu maddesinde; “işveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.”

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin 5’inci maddesinde; İşveren işyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için tüm tedbirleri alır.”

Düzenlemesi yar almaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre yapılan değerlendirmede; Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığınca, Fen İşleri Dairesi Başkanlığının sorumluluğu ve kontrolünde olan … Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Meclis Salonu ve Başkanlık İç Dekorasyon Işık Ses Akustik ve Yönlendirme Levhaları Yapım İşi kapsamında imalatı yapılan dış cephe temizleme platformunun uygunluk kontrolünün, kesin kabul işlemleri için değil, İş Sağlığı ve Güvenliği, Türk Borçlar Kanunu ve İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin amir hükümleri ve gereğince bağımsız denetim kuruluşu olan Makine Mühendisleri Odasına uygun/uygunsuzluk kontrolü yaptırılmış olduğu kanaatine varıldığından bedelinin de İdare tarafından karşılanmasında sakınca bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55’inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca, sorumlu iddialarının kabul edilerek 143 sayılı İlamın 12’nci maddesiyle; … İnşaat Taahhüt ve Ticaret İnşaat yükleniminde bulunan … TL sözleşme bedelli ve birim fiyat teklif esaslı … Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Meclis Salonu ve Başkanlık Katlar İç Dekorasyon Işık Ses Akustik ve Yönlendirme Levhaları Yapım İşinde ihale kapsamında yapılmakta olan dış cephe temizleme platformu ve bağlı olduğu konstrüksiyonu ile ilgili olarak Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarınca yerinde yapılan incelemelerde bağlantı cıvatalarında eksikliklerin ve kaynaklarda akma, korozyon vb. uygunsuzluklar olduğunun tespit edilmesi üzerine dış cephe temizleme platformu vincinin ray sisteminin uygunluk raporu için TMMOB Makine Mühendisleri Odası’na yaptırılan teknik muayene mukabilinde Belediye bütçesinden ödenmesi sonucu neden olunan … TL’ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün BOZULMASINA ve (tazmin hükmünün kaldırılması gerektiğine yönelik) yukarıda belirtilen hususların tekrar değerlendirilmesini teminen yeni hüküm tesisi için dosyanın hükmü veren DAİREYE GÖNDERİLMESİNE,

(Üye …, Üye … ve Üye …’ın “ilamda yer alan tazmin hükmünün tasdiki gerekir”, yönündeki aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı) oy çokluğu ile,

Karar verildiği 25.12.2019 tarih ve 47091 sayılı tutanakta yazılı olmakla iş bu ilam tanzim kılındı.

KARŞI OY GEREKÇESİ/AZINLIK GÖRÜŞÜ

Üye …, Üye … ve Üye …’ın karşı oy gerekçesi;

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 25’inci maddesinde;

Hatalı, kusurlu ve eksik işler

Madde 25- Yapı denetim görevlisi, yüklenici tarafından yapılmış olan işin eksik, hatalı ve kusurlu olduğunu veya malzemenin şartnamesine uygun olmadığını gösteren delil ve işaretler gördüğü takdirde gerek işin yapımı sırasında ve gerekse kesin kabule kadar olan sürede bu gibi eksiklerin, hataların ve kusurların incelenmesi ve tespiti için gerekli görülen yerlerin kazılmasını ve/veya yıkılıp yeniden yapılmasını yükleniciye tebliğ eder.

Bu incelemeler yüklenici veya vekili ile birlikte yapılır. Yüklenici veya vekili bu konuda yapılacak tebliğe uymazsa, incelemeler yapı denetim görevlisince tek taraflı olarak yapılıp durum bir tutanakla tespit edilir.

Bu gibi inceleme ve araştırmaların giderleri, işlerin eksik, hatalı ve kusurlu olduğunun anlaşılması halinde yükleniciye ait olur.”

Hükmünden anlaşılacağı üzere, eksik ve kusurlu işler ile ilgili inceleme ve araştırmaların giderleri, işlerin eksik, hatalı ve kusurlu olduğunun anlaşılması halinde yükleniciye ait olur.

Ayrıca geçici kabul heyetinin gerekli gördüğü durumda, yüklenicinin yaptığı işlerle ilgili olarak güven sağlamak için yapılacak bütün teknik deneylerin giderlerinin sözleşme ve eklerinde kimin tarafından ödeneceği belirtilmemiş ve aksine bir hüküm bulunmamakta ise yüklenici tarafından karşılanması gerekmektedir.

Yüklenici ile yapılan sözleşme ve eki belgelerde teknik deney giderlerin kim tarafından ödeneceği belirtilmemiştir. Bu durumda mezkür Şartname hükmü gereği muayene giderinin yüklenici tarafından karşılanması gerekmektedir.

Sorumlular savunmalarında dış cephe temizleme platformunun yüklenici firma tarafından tamamlanarak cephe temizliğinde kullanılmak üzere İdareye teslim edildiğini dolayısıyla uygunluk kontrolünün iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak yaptırıldığını belirtmişlerse de;

… tarihinde Sağlık İşleri Daire Başkanlığınca, iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının dış cephe temizleme platformu ve bağlı olduğu konstrüksiyonlarda tespit ettiği eksiklik ve uygunsuzluklarını Fen İşleri Dairesi Başkanlığına rapor ettiği,

… tarihinde Fen İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından yüklenici firmaya yazılan yazı ile tespit edilen eksiklik ve uygunsuzlukların tamamlanması ve uygunluk raporunun bağımsız denetim kuruluşları tarafından raporlanmasının talep edildiği,

… tarihinde Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığınca doğrudan temin usulü ile bağımsız denetim kuruluşu olan TMMOB Makine Mühendisleri Odasına uygunluk kontrolü yaptırıldığı,

TMMOB Makine Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan … tarihli rapor, Fen İşleri Dairesi Başkanlığınca … tarihinde yüklenici firmaya yazılan yazı ile paylaşılarak rapordaki eksikliklerin giderilmesinin istendiği,

… tarihli Yapım İşleri Geçici Kabul Tutanağında ise “Ancak Parapet içi raylı sistem cephe temizlik asansörü ve 1750 kva jeneratörünün devreye alma testleri yapılamamıştır.” denilmek suretiyle kabul işleminin yapılamadığının belirtildiği,

Görülmüştür.

Bu itibarla, sorumlu iddialarının reddedilerek 143 sayılı İlamın 12’nci maddesiyle; … İnşaat Taahhüt ve Ticaret İnşaat yükleniminde bulunan … TL sözleşme bedelli ve birim fiyat teklif esaslı … Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Meclis Salonu ve Başkanlık Katlar İç Dekorasyon Işık Ses Akustik ve Yönlendirme Levhaları Yapım İşinde ihale kapsamında yapılmakta olan dış cephe temizleme platformu ve bağlı olduğu konstrüksiyonu ile ilgili olarak Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarınca yerinde yapılan incelemelerde bağlantı cıvatalarında eksikliklerin ve kaynaklarda akma, korozyon vb. uygunsuzlukların olduğunun tespit edilmesi üzerine dış cephe temizleme platformu vincinin ray sisteminin uygunluk raporu için TMMOB Makine Mühendisleri Odası’na yaptırılan teknik muayene mukabilinde Belediye bütçesinden sonucu neden olunan … TL’ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, karar verilmesi gerekir.